اعلام وضعیت دانش‌آموزان ایرانی در آزمون تیمز و پرلز
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: از منظر عدالت آموزشی و برابری جنسیتی رو به رشد هستیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری رئیس ستاد بزرگداشت هفته پژوهش در وزارت آموزش و پرورش ظهر امروز ۱۳ آذرماه برگزار شد."علی محبی" رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به مناسبت هفته پژوهش اظهار کرد: مهم‌ترین عنصر در زندگی اجتماعی و توسعه و پیشرفت از نظر من، تحقیق و پژوهش است. در مبانی دینی ما نیز این امر مورد تاکبد است و امام علی (ع) می فرمایند هیچ عملی به ارزشمندی تحقیق و پژوهش نمی رسد. همچنین می فرمایند تلاش و کوششی که همراه با تحقیق نباشد نتیجه در بر نخواهد داشت. بزرگترین مسئله ای که در کشور داریم و از سال‌های خیلی دور با آن مواجه هستیم این است که مدیران و اقدام کنندگان کارهایی را بدون تفکر و پژوهش انجام می دهند و محققین ما، تفکر و پژوهش هایی انجام می دهند که به صحنه عمل نمی رسد یعنی بین تفکر، تحقق و عمل فاصله هست. هر جایی طرحی شکست خورده شک نکنید در تحقیقات کاستی بود یا اصلا تحقیقات انجام نگرفته است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: هم اکنون سرعت علم تکنولوزی و پیشرفت علمی و پیچیدگی مسائل نوظهور به ویژه در حوزه تعلیم و تربیت به حدی است که ضرورت تحقیق و پژوهش را نسبت به سال‌های گذشته چندبرابر می کند. در خوش بینانه ترین حالت فرد بدون تحقیق از کارش نتیجه نمی گیرد و در بدبینانه ترین حالت تنزل می یاید و جایگاه قبلی را از دست می دهد.
محبی ادامه داد: از هدف های اصلی ستاد بزرگداشت هفته پژوهش؛ توسعه فرهنگ پژوهش و پژوهشگری، معرفی دستاوردهای پژوهشی برگزیده به عنوان الگو و مبنای سایرین، تجلیل از پدیدآورندگان پژوهش ها در جهت تشویق دیگران، تبیین و تشریح برنامه‌های پژوهشی سال آینده و برنامه های قبلی است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تصریح کرد: تمام استان های کشور و ادارات آموزش و پرورش در این هفته فعال هستند و در قالب نمایشگاه و مراسم، تولیدات پژوهشی خود را ارائه می کنند و پس از هفته استانی برنامه های ملی آغاز می شود از ۱۹ آذر مراسم ها با دو مراسم ملی آغاز می شود ؛ مراسم ملی جشنواره برترین های دانش آموزی که پیرامون دانش آموزان خلاق و نوآور و تجلیل از آنهاست. در مراسم دیگر معلمان پژوهنده برای ۲۶ امین سال تجلیل می شوند. برای پرهیز از اسراف و بهره وری و ارتباط و پیوند عمیق بین دانش آموزان خلاق و معلمان پژوهنده مراسم دانش آموزان و معلمان را با هم برگزار می کنیم و یکشنبه با حضور وزیر علوم و آموزش و پرورش در اردوگاه شهید باهنر جمع می شویم.
او افزود: در روز ۲۱ آذر برنامه معلم پژوهنده تربیت و آموزش اثربخش و جامعه تمدن ساز را با محوریت معلمان پژوهنده داریم. روز چهارشنبه مدرسه پژوهش محور و دانشگاه کارآفرین در راستای آشنایی دانش آموزان از فضاهای دانشگاهی داریم که تحت عنوان اردوهای پیشرفت از پژوهشگاه ها بازدید دارند.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه هم اکنون ۷۰۰ پژوهش سرای دانش آموزی در کشور داریم، گفت: مدیریت پرورش محور تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را هم داریم که آن هم شامل نشست هایی برای راهکارهای تحقق سند تحول بنیادین خواهد بود.
محبی با بیان اینکه شعار امسال "پژوهش و فناوری پیشران آموز و پرورش تحول آفرین و تمدن ساز" است؛ از ۹ محور تجلیل روز یکشنبه گفت و توضیح داد: از دانش آموزان فناور، معلمان پژوهنده و پژوهشگران و فناوران فرهنگی تجلیل می شود.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: بیش از ۵۰ هزار معلم پژوهنده در جشنواره شرکت کرده اند و از استان های مختلف به مرحله ملی راه یافته اند. معرفی طرح های پژوهشی برگزیده پایان نامه ها و رساله ها در حوزه تعلیم و تربیت پس از رقابت در استان به مرحله کشوری رسیده اند و از آنها تقدیر خواهد شد. همچنین تجلیل از دانشجومعلمان پژوهشگر دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی نیز انجام می شود.
او گفت: در ادامه این هفته مدیران و کارشناسان حامی پژوهش شورای تحقیقات ادارات کل استان های کشور که ۵ شورا را به عنوان برگزیده معرفی می کنیم کمیته های حوزه های پژوهشی نیز دو مورد تجلیل می شوند.
محبی اضافه کرد: سال قبل از بین معلمان ۱۷۶ نفر استاندارد لازم داشتند و به مرحله کشوری رسیدند و امسال ۲۵۲ نفر به مرحله کشوری رسیده بودند که نشان از رشد است.
محبی عنوان کرد: مجریان طرح های پژوهشی از ۳۹ مورد سال قبل امسال به ۴۵ مورد در مرحله کشوری رسیده است. البته در برخی موارد کاهش داشتیم مثلا در پایان نامه ارشد و دکتری از ۵۹ اثر در سال گذشته امسال به ۴۸ مورد در مرحله کشوری رسیده ایم.در شورای تحقیقات استان نیز امسال ۲۰ مورد به مرحله کشوری رسید این رقم سال قبل ۲۵ مورد بود. در کمیته های پژوهشی حوزه ستادی سال قبل هیچ موردی به مرحله کشوری نرسید و امسال ۵ مورد به این مرحله رسیدند. بیش از هزار داور برای انتخاب آثار امسال کار کردند.
محبی در مورد سند راهبردی تعلیم و تربیت مجازی اظهار کرد: شورای عالی فضای مجازی گفته دو کار در رابطه با این موضوع در آموزش و پرورش انجام شود؛ یکی تدوین سند تعلیم و تربیت هوشمند و دیگری برنامه آموزشی مجازی در دوره های مختلف است و این موضوع از زمانی که به پژوهشگاه واگذار اقدامات را آغاز کردیم.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تاکید کرد: از قبل روی الگوی برنامه درسی کار کرده بودیم و از حیث مفهوم شناسی آن را مورد بررسی قرار دادیم. دبیر شورای عالی فضای مجازی در همین راستا در جلساتی حاضر شدند و پیش نویس سندی قبلا آماده شده بود که روی آن کار انجام می گیرد.
محبی افزود: پروژه کلان نظام تعلیم و تربیت هوشمند آغاز شده که امیدواریم پیش برود. تحقق آن زمان بر است و نمی توان وقت تعیین کرد اما فکر می کنم یکسال دیگر محقق شود.
محبی در مورد آزمون تیمز و پرلز توضیح داد: در آخرین نتایج این آزمون‌ها ما در بخش های "علاقه دانش آموزان ایران به مطالعه" و "اعتماد به نفس دانش آموزان" در رتبه اول و دوم دنیا بودیم. همچنین در بحث میزان علاقه معلمان به شغل معلمی در بین کشورهای شرکت کننده رتبه دوم را کسب کردیم؛ درظاهر مسئله معیشتی معلمان که بحق هم است انتظار ایجاد می کند که نتیجه این نباشد، اما رضایت شغلی معلمان ایران بالاست و ما در دنیا از این حیث دوم هستیم. ضمن اینکه بر اساس همین نتایج تیمز و پرلز عدالت آموزشی ما هر دوره رو به رشد بوده است، از منظر برابری جنسیتی روبه رشد و بهبود کیفیت شرایط هستیم.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: آزمون تیمز هر ۴ سال یکبار و پرلز هر ۵ سال یکبار انجام می شود و کار آنها دقیق است و سه دانشگاه معتبر در سه کشور روی این آزمون کار می کنند. اینکه می گوییم در برخی شاخص ها رو به رشد هستیم به معنای این نیست که وضعیت مطلوب است بلکه نسبت به سال قبل رو به رشد هستیم.
محبی با بیان اینکه معمولا نقاط منفی در چنین مواردی برجسته می شود و در حق برخی موارد رو به رشد ما در آزمون‌های بین المللی جفا شده اظهار کرد: برای بهبود نمره پرلز یک برنامه عالی را تنظیم کردیم که برای ۵ سال دنبال می‌شود تا ببینیم کدام بخش از مدارس و دانش آموزان نمره پایین تری دارند. بین حرفی که بر مبنای تحقیق گفته می شود با آنچه بر اساس محاورات می گویند فاصله زیاد است. در همین آزمون‌های تیمز و پرلز نمره برخی مدارس دولتی ما از بعضی مدارس غیردولتی جلوتر است.
محبی در ادامه درباره تدوین نقشه راه سند تحول بنیادین گفت: این کار از اواخر خرداد به پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش محول شد، مراحل پژوهشی آن انجام و نسخه اولیه آماده و به شورای عالی آموزش و پرورش تحویل شده است.
وی ادامه داد: براساس نقشه راه سند تحول بنیادین اجرای سند در دو سطح سیاست گذاری، برنامه‌ریزی، تدوین آیین نامه و الگو و تأمین منابع در سطح ستاد است و سطح دوم، الگوی مدرسه‌ای است که برای آن چند گام لحاظ شده از جمله تهیه الگوی مدرسه تراز سند تحول که به زودی ابلاغ می‌شود تا بدانیم هر مدرسه چه میزان از سند تحول را اجرا کرده است و گام دوم طراحی و اجرای الگوی ارزیابی مدارس است تا وضعیت موجود تمام مدارس را بدانیم، این دو مرحله آماده ابلاغ است تا مدارس از خود ارزیابی داشته باشند و مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش نیز بتواند از مدارس ارزیابی داشته باشد.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه این دو مرحله ۵ بعد اساسی دارد، گفت: مدیریت مدرسه، برنامه درسی و تربیتی، کنشگران اصلی مانند مدیران، معلمان و والدین، محیط فرهنگی و تربیتی و فیزیکی مدرسه و نتایح و پیامدها و حرکت مدارس به سمت مسئولیت پذیری و پاسخگویی، این ۵ بعد کمک می کند تا درنهایت خروجی مدارس در سطوح دانش‌آموز، والدین و جامعه محلی و کارکنان مدرسه تا نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشند.
محبی در ادامه درباره رتبه‌بندی معلمان بیان کرد: رتبه بندی قرار بود وضعیت معیشتی معلمان را ارتقا داده و کیفیت نظام تعلیم و تربیت را رشد دهد اما به دلیل محدودیت قانون که تاکید داشت طی مدت سه ماه عملیاتی شود با مشکلاتی مواجه شد.
رییس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش مطرح کرد: بنده استاد تمام دانشگاه هستم و باید بگویم در 100 سال عمر دانشگاه‌ها، 80 هزار رتبه‌بندی انجام شد اما قانون رتبه‌بندی معلمان تاکید کرد که در سه ماه 900 هزار رتبه تعیین شود بدون آنکه ساختار آن وجود داشته باشد به دلیل بزرگی کار و محدودیت زمان، مشکلاتی به وجود آمد و آیین نامه رتبه‌بندی تاکید دارد بعد از دو سال از مرحله استقرار، آیین نامه جدید برای ارتقا تدوین شود و اکنون این مسئولیت را پژوهشگاه بر عهده گرفته است.
محبی ادامه داد: سه گروه پژوهشی را انتحاب کردیم، یک گروه به میدان رفتند و فرایند را تا کف مدرسه رصد کردند، 6 هزار معلم پرسشنامه‌های تهیه شده را تکمیل کردند تا آسیب شناسی کنیم.گروه دوم، به سراغ عوامل دخیل از جمله کمیسیون آموزش مجلس، سازمان اداری و استخدامی و آموزش و پرورش رفتند تا موانع و محدودیت را بدانند، گروه سوم هم بررسی تطبیقی پرداختند تا بدانیم دنیا برای ارتقای معلمان خود چه اقدامی انجام می‌دهد؛ آیین نامه جدید براین اساس تدوین شد و اکنون در مسیر بررسی و تصویب قرار دارد.
