۱۳ آبان روز دانش آموز؛ مخاطبان اصلی از علت نامگذاری اطلاعی ندارند!

به گزارش خبرنگار ایلنا، روز ۱۳ آبان، که به عنوان روز دانش آموز نامگذاری شده، یادآور مبارزات جمعی از نوجوانان و جوانان علیه رژیم پهلوی است که در بحبوحه وقوع انقلاب اسلامی با اقدامات گسترده خود نقش آفرینی داشتند. البته این روز، به نام روز مبارزه با استکبار جهانی نیز گرامی داشته می‌شود چراکه در این روز اتفاقات تاریخی مهمی رقم خورده است. ۱۳ آبان ماه ۱۳۴۳ به دستور آمریکا، مأموران شاه، امام خمینی (ره) را در قم دستگیر کرده و به ترکیه تبعید کردند. ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷ نیز دانش آموزان و دانشجویان معترض به حکومت طاغوت که در یک راهپیمایی اعتراضی به سمت دانشگاه تهران حرکت کرده و در محوطه دانشگاه تجمعی تشکیل داده بودند به دست مأموران دولت جعفر شریف امامی مورد تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور قرا گرفتند که منجر به شهادت چند تن از آنان شد یک سال بعد نیز دانشجویان به قصد تسخیر سفارت آمریکا یا همان لانه‌ی جاسوسی در تهران به ساختمان این سفارتخانه رفتند و جاسوسان آمریکایی را به گروگان گرفتند. این اتفاقات تاریخی سرنوشت ساز در ایران، انگیزه‌ای بود تا نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۱۳ آبان روز را روز دانش‌آموز و روز ملی مبارزه با استکبار نیز نام‌گذاری کنند. 

و حالا در روز دانش آموز، برای بررسی ابعاد این وقایع تاریخی از نگاه مخاطبان اصلی این روز و ارزیابی اطلاع و آگاهی دانش آموزان نسبت به این اتفاقات مهم، با چند تن از آن‌ها گفت و گویی داشتیم که می‌خوانید؛ 

فقط می‌دانیم روز دانش آموز مصادف با تسخیر سفارت آمریکاست

اولین گروه از دانش آموزانی که با آن‌ها وارد گفت و گو شدیم؛ سه پسر دبیرستانی در حوالی خیابان انقلاب بودند. یکی از نوجوانان که نظرات خود را نسبت به روز دانش آموز بیان کرد، علی بود. او که در پایه یازدهم رشته ریاضی تحصیل می‌کند، گفت: ما فقط می‌دانیم روز دانش آموز مصادف با تسخیر سفارت آمریکاست، اما از اینکه دقیقا در آن روز چه اتفاقی افتاده، اصلا چرا این اتفاقات رخ داده و آن زمان چه شرایطی برای دانش آموزان وجود داشته، اطلاعی نداریم. 

در میان صحبت‌های علی، دوستش مرتضی ضمن تایید حرف‌های او، اظهار کرد: راستش را بخواهید اتفاقا من هم امسال به این فکر می‌کردم که ارتباط تسخیر سفارت آمریکا به عنوان لانه جاسوسی، با روز دانش آموز چیست؟ 

فکر می‌کردم ۱۳ آبان ماه روز شهادت حسین فهمیده است!

پس از اینکه به آن‌ها توضیح دادیم که علت نامگذاری این روز به نام دانش آموزان، واقعه کشتار تعدادی دانش‌آموزان تهرانی است که صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ در محوطه دانشگاه تهران تجمع اعتراضی داشتند، شاهین؛ یکی دیگر از دانش آموزان گفت: واقعا من که از این اتفاقات با این جزئیات خبر نداشتم و هیچوقت ترغیب هم نشدم تا در این رابطه لااقل در اینترنت جستجو کنم. نمی‌دانم این خوب است یا بد، ولی خب واقعا فکر می‌کردم به خاطر شهادت شهید حسین فهمیده ۱۳ آبان ماه را روز دانش آموزان نامیده‌اند! 

از علی پرسیدیم که آیا در مورد اینکه چرا ۱۳ آبان روز مبارزه با استکبار هم نامیده شده، اطلاعی دارد؟ و او اینطور گفت: بله این عنوان را هم شنیده‌ام و می‌دانم بخاطر تسخیر لانه جاسوسی آمریکاست، ولی اگر الان از من بپرسید که مبارزه با استکبار یعنی چه؟ فکر می‌کنم فقط بتوانم بگویم یعنی مبارزه با ظلم، اما از اینکه دقیقا مبارزه با استکبار چه معنای دارد، واقعا اطلاعات کاملی ندارم.

همین سوال را از شاهین و مرتضی نیز پرسیدیم؛ شاهین در این رابطه اظهار کرد: فکر می‌کنم در یکی از کتاب‌های درسی که راستش نمی‌دانم کتاب آمادگی دفاعی بود یا مطالعات اجتماعی، در این خصوص مطالبی خوانده‌ایم البته مطمئن نیستم دقیقا در کدام کتاب بوده است.

چرا باید مقابل استکبار ایستادگی کرد؟

از او خواستیم نظر خودش را در مورد مبارزه با استکبار بگوید و او گفت: فکر می‌کنم این مفهوم زمانی واقعا برای ما قابل درک می‌شود که به آن احترام گذاشته شود یعنی همه به این باور برسیم که ایستادن مقابل ظالم، هرکسی که می‌خواهد باشد، ارزشمند است. 

مرتضی نیز در ادامه صحبت‌های دوست خود بیان کرد: من خاطرم نیست مدرسه در روز دانش‌آموز که می‌گویید روز مبارزه با استکبار هم هست، چیزی در مورد استکبار به ما یاد داده باشد، یعنی دلیل اهمیت مبارزه با استکبار را نمی‌دانیم یا اینکه چرا باید مقابل استکبار ایستادگی کرد؟ شاید اگر مدرسه این مفاهیم را به شکل جذاب و به روزشده برای ما تعریف می‌کرد، می‌توانستیم وقتی کسی مثل شما از ما سوال می‌پرسد، پاسخ درستی بدهیم. 

در ادامه این بحث سراغ دانش آموزان دختر هم رفتیم تا ببینیم آیا می‌دانند چرا ۱۳ آبان روز دانش آموز است؟ معنای ایستادگی در برابر استکبار جهانی چیست و ما چه مسئولیت‌هایی در قبال این مفاهیم ارزشمند داریم؟

آمریکایی‌ها می‌خواستند هر طور شده جلوی انقلاب را بگیرند

نگین؛ دانش آموز سال دوازدهم علوم انسانی، ابتدای این بحث بیان کرد: من می‌دانم که در این روز عده‌ای از جوانان به سفارت آمریکا حمله می‌کنند به این دلیل که هنوز شاه در ایران بوده و فکر می‌کنم آمریکایی‌ها در سفارت‌شان در ایران کارهای جاسوسی علیه مردم ایران می‌کردند و چون هنوز انقلاب نشده بود، می‌خواستند هر طور شده جلوی انقلاب را بگیرند. 

ادامه مباحث این گزارش را حوالی تهرانپارس با مریم؛ دانش آموز هشتمی ادامه دادیم. مریم در رابطه با موضوع این گزارش اینطور اظهار نظر کرد: من همیشه وقتی به حضور دانش آموزان در انقلاب اسلامی ایران فکر می‌کنم، برایم واقعا جالب است که دانش آموزان آن زمان چقدر انگیزه داشته‌اند! 

امروز فقط به دانش آموز می‌گویند درس بخوان، کنکور داری!

از او خواستیم بیشتر در مورد عقیده‌اش توضیح بدهد؛ مریم گفت: ببینید وقتی می‌گویید در ۱۳ آبان دانش‌آموزان همراه دانشجویان در یک اعتراض شرکت کرده‌اند، فکر می‌کنم یعنی بزرگترها در گذشته بیشتر به بچه‌ها توجه داشتند. منظورم این است که اجازه می‌دادند یک نوجوان در یک اعتراض که کار جدی و مثلا کار بزرگترهاست شرکت کند. این خیلی جالب است. به نظر من وقتی نظرات دانش آموزان را می‌پرسند و اینکه برای بزرگترها مهم است که بچه‌ها در کارهای اجتماعی مشارکت کنند، نوجوانان هم انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند. نمی‌دانم می‌توانم منظورم را به درستی برسانم؟ من حس می‌کنم امروز فقط به ما می‌گویند درس بخوان، کنکور داری، باید دانشگاه دولتی قبول شوی! 

او ادامه داد: یعنی انگار همه دانش‌آموزان بخصوص ما دبیرستانی‌ها را کنکور می‌بینند و جز اینکه کنکور قبول شویم، هیچ چیز دیگری از ما نمی‌خواهند و این وضعیت ناراحت کننده است و وقتی در کنکور نتیجه خوبی نگیریم، حتما همه از ما ناراحت می‌شوند. انگار ارزش ما امروز فقط به آوردن رتبه خوب در کنکور است. 

مدرسه در روز دانش آموز کار خاصی انجام نمی‌دهد

از مریم پرسیدیم که معنای مبارزه با استکبار را می‌داند؟ او توضیح داد: معلم‌های ما گاهی در رابطه با این موضوعات صحبت می‌کنند، اما بیشتر سر صف، معاون مدرسه یا گاهی مدیر آن هم در مناسبت‌های ۲۲ بهمن یا همین روز دانش آموز در مورد استکبار و… با ما صحبت می‌کنند، ولی توضیحات آن‌ها حتی آنقدر جذاب نیست که بعدا ما در گوشی جستجو کنیم و ببینیم ماجرا چه بوده است. 

در ادامه با سارا که در پایه یازدهم تجربی در منطقه کاشانک در حال تحصیل است، صحبت کردیم. او و دوستش آتنا که در هنرستان، گرافیک می‌خوانند، حتی خبر نداشتند که شنبه ۱۳ آبان روز دانش آموز است! آتنا با بیان اینکه مدرسه در این روز کار خاصی برای دانش آموزان انجام نمی‌دهد، اظهار کرد: شاید به دلیل اینکه ما تفاوتی بین سایر روزها با روز دانش آموز در مدرسه احساس نمی‌کنیم، حتی حواسمان نبود که روز دانش آموز نزدیک است. 

چرا من نمی‌دانم ۱۳ آبان به چه دلیل روز دانش آموز است؟ 

آتنا افزود: فکر می‌کنید مدرسه چه جشن‌هایی در این روزهای مناسبتی برگزار می‌کند؟ واقعا هیچی. اصلا اسمش جشن نیست. گاهی یک گروهی سرود می‌خوانند و... یادم هست یک سال سخنران به مدرسه ما دعوت شده بود یک سال هم مسابقه نقاشی گذاشتند، ولی حتی کسی به ما توضیح نداد چرا ۱۳ آبان روز دانش آموز است؟! شاید باور کردنی نباشد، ولی الان که شما این سوال را پرسیدید، با خودم فکر کردم چرا من نمی‌دانم ۱۳ آبان به چه دلیل روز دانش آموز است؟ 

آتنا از ما خواست در مورد علت نامگذاری این روز برایش توضیح بدهیم و خودش هم در موبایل مشغول جستجو شد و ادامه داد: چقدر خوب که در شکل گیری انقلاب دانش آموزان اینقدر نقش پررنگی داشته اند. من البته خیلی تمایلی به چنین فعالیت‌هایی نداریم، ولی برای من جالب بود که آن زمان دانشجوها با دانش آموزان رابطه نزدیکی داشته اند.

سارا با بیان اینکه مسئولان مدرسه گاهی با اصرار و تهدید به اینکه اگر در فعالیت‌های روز دانش آموز و سایر جشن‌های مناسبتی مشارکت نکنید نمره انضباطتان را کم می‌کنیم، سعی می‌کنند بچه‌ها را جذب این مراسم‌ها کنند. او گفت: واقعا اگر جشن‌ها و مناسب‌ها را جذاب برگزار کنند، دانش آموزان هم قطعا دوست دارند مشارکت داشته باشند. یادم هست سال قبل برادرم تعریف می‌کرد که مدرسه آن‌ها به مناسبت روز دانش آموز مسابقه بازی‌های کامپیوتری برگزار کرده و خاطرم هست که خیلی به برادرم و دوستانش که بعد از کرونا کمتر برای تفریح دور هم جمع می‌شدند، خوش گذشته بود. نمی‌دانم چرا این مراسم‌ها و جشن‌های مدرسه اینقدر از مد افتاده برگزار می‌شود؟ 

مدرسه خیلی مختصر در مورد معنای استکبار توضیح داده است

از سارا پرسیدیم نظرش در مورد مبارزه با استکبار جهانی چیست و چقدر در این خصوص اطلاعات دارد؟ او توضیح داد: امروز نمونه استکبار جهانی آمریکا و بقیه کشورهای ثروتمندی هستند که رابطه خوبی با آمریکا دارند. البته خیلی از کشورهای دنیا با استکبار و استعمار مبارزه کرده‌اند مثلا می دانم سیاهپوست‌ها هم خیلی با آمریکایی‌ها و ظلمی که در حق آنها می‌شده، مقابله کرده‌اند. البته من بیشتر از رمان‌هایی که خوانده‌ام در این مورد اطلاع دارم و مدرسه خیلی مختصر در مورد معنای استکبار توضیح داده است. 

او افزود: البته دانش آموزان هم آنقدر دنبال سرگرمی‌های خاص خودشان هستند که حوصله شنیدن چنین مباحثی را ندارند و اگر در سخنرانی یا مراسمی معاون یا مدیر سعی می‌کنند در این مورد توضیح بدهند، بچه‌ها استقبال نمی‌کنند که به نظر من مشکل از نوع توضیح موضوعات است. یعنی انگار مسئولان مدرسه بلد نیستند چطوری به شکل جذابی در مورد مسائلی مثل اهمیت مبارزه به ظالم و استکبار و… توضیح بدهند. 

معلم ما روز دانش آموز امتحان گرفت

در ادامه این گزارش سراغ دانش آموزان ابتدایی هم رفتیم. البته انتظار نداشتیم که آن‌ها در مورد استکبار و مبارزه دانش آموزان با طاغوت اطلاعاتی بیشتر از همین دانسته‌های دست و پا شکسته دانش آموزان متوسطه داشته باشند. با جمع چهار نفره از دانش آموزان ابتدایی وارد صحبت شدیم؛ از آن‌ها پرسیدیم که می‌دانید روز دانش آموز چه روزی است؟ آن‌ها حتی تاریخ دقیق روز دانش آموز را هم نمی‌دانستند و فقط در این حد اطلاع داشتند که شنبه باید بادکنک‌های سبز و سفید و قرمز با خود به مدرسه ببرند. 

شادمهر که در کلاس چهارم درس می‌خواند،با بیان اینکه روز دانش آموز را فقط به خاطر هدیه‌ای که از پدر و مادرش می‌گیرد دوست دارد، گفت: مدرسه هدیه‌هایی خوبی به ما نمی‌دهد و من از پدر و مادرم یا گاهی از خاله‌ها و عمه‌ام هدیه می‌گیرم. تازه معلم ها روز دانش آموز بیشتر سختگیری می‌کنند حتی معلم ما سال قبل در روز دانش آموز از ما امتحان هم گرفت و هرچقدر خواهش کردیم که روز دانش آموز اینکار را نکند، قبول نکرد. 

۱۳ آبان همان اول مهر نیست؟!

حسام که کلاس پنجم و عضو گروه سرود مدرسه است، گفت: من خیلی دوست دارم در گروه‌های سرود و درست کردن کاردستی و… شرکت داشته باشم، ولی در مدرسه خیلی کم جشن می‌گیریم یا سرود می‌خوانیم تازه معلم‌ها دوست ندارند ما برای تمرین سرود یا تئاتر از کلاس درس برویم البته نمره‌های من همه «خیلی خوب» است، ولی باز هم معلم ما می‌گوید اگر به تمرین سرود بروی، دیگر درس را برایت تکرار نمی‌کنم و خودت باید در خانه بخوانی و اگر یاد نگرفتی به من ربطی ندارد. 

علیرضا و محمد هم اصلا نمی‌دانستند روز دانش آموز چه روزی است و محمد حدس می‌زد که روز دانش آموز همان روز اول مهر است!