برخی روابط عمومی‌ها حتی خبرنویسی بلد نیستند

به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، در دنیای امروز روابط عمومی‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند، شاید در نگاه اول آن‌ها را به چشم انعکاس دهنده اخبار و رویدادهای یک دستگاه و مجموعه ببینیم اما در عصر ارتباطات این نقش بسیار عمیق‌تر و تخصصی‌تر است.

به مناسبت هفته ارتباطات و روابط عمومی‌ها به سراغ تعدادی از مدیران روابط عمومی‌ها و فعالین رسانه رفتیم تا از دیدگاه آن‌ها این نقش را بررسی کنیم.

فقدان نگاه تخصصی و عدم آگاهی نسبت به جایگاه و نقش روابط عمومی‌ها و همچنین ضرورت توانمندسازی نکات مشترکی بود که همه مصاحبه شونده‌ها به آن تاکید داشتند.

روابط عمومی‌ می‌تواند مشاور ارشد دستگاه اجرایی باشد

فراس خواجوی با بیان اینکه امروزه نقش روابط عمومی‌ها از صرف پل ارتباطی بین سازمان و مردم و انتشار اخبار فراتر رفته گفت: برای همراه کردن مردم باید بتوانیم شیوه و گفتمان جدیدی ایجاد کنیم، اینکه صرفا از مشکلات و کمبودها بگوییم کافی نیست، بلکه پیدا کردن راه‌حل هم ضرورت دارد.

مدیر روابط عمومی آب منطقه‌ای استان قزوین در ادامه با تاکید به ضرورت هم‌افزایی بین روابط عمومی‌ها عنوان کرد: در چند سال اخیر شواری مرکزی روابط عمومی‌ها سعی کرده حلقه ارتباطی ایجاد کند.

وی ادامه داد: بین روابط عمومی‌ها انسجام و همکاری خوبی درحال شکل‌گیری است و سعی داریم از هم حمایت کنیم، پیش از این در شورای روابط عمومی صنایع آب و برق نمونه کوچکی از این هماهنگی را تجربه کردیم که نتایج مثبتی را به همراه داشت.

به گفته این عضو هیات رئیسه شورای مرکزی روابط عمومی‌های استان قزوین، روابط عمومی‌ مشاور ارشد دستگاه‌ها است و مدیر می‌تواند برمبنای راهنمایی آن‌ها تصمیم‌گیری کند، لازم است مدیران نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشند، البته با اقدامات و رویکرد جدید شورای روابط عمومی‌ها بزودی شاهد اتفافات خوبی خواهیم بود.

وی درباره ارتباط بین رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها عنوان کرد: انتظار داریم از رسانه‌ها انتقادهای سازنده بشنویم و وظیفه داریم برای انتقادها دنبال راهکارهای اجرایی باشیم.

خواجوی ادامه داد: ارتباط با برخی رسانه‌ها خوب شکل گرفته، اما برخی رسانه‌ها هم به نوعی هستند که نمی‌توان برای گفتمان سازی در جامعه روی آن‌ها حساب کرد و بیشتر دنبال آگهی هستند.

مدیر روابط عمومی آب منطقه‌ای استان قزوین عنوان کرد: اخیرا از طریق خانه مطبوعات و شورای مرکزی روابط عمومی‌ها، ارتباط بین رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها درحال بررسی است.

خواجوی همراهی و پشتیبانی روابط عمومی‌ها از هم را نقطه قوت و کمبود بودجه را نقطه ضعف روابط عمومی‌ها در استان برشمرد و خاطرنشان کرد: البته آموزش و توانمندسازی هم از ضروریات است.

جای خالی گفتمان سازی در روابط عمومی‌ها

محمدحسن ارداقیان با اشاره به تقویت جایگاه روابط عمومی‌ها در چند سال گذشته گفت: تشکیل منظم شورای هماهنگی روابط عمومی‌ها در این حوزه تاثیرگذار بوده است.

این پیشکسوت حوزه روابط عمومی ادامه داد: باوجود اینکه مسئولین به جایگاه روابط عمومی‌ها پی برده‌اند، اما اهمیت روابط عمومی همچنان مغفول مانده و در این رابطه دچار اشکال می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه جایگاه روابط عمومی نظریه پردازی در حوزه ارتباطات است، عنوان کرد: ارتباط دستگاه با سایر نهادها، مردم، رسانه‌ها و همچنین ارتباطات افراد داخل خود مجموعه باید با ایجاد گفتمان ارتباطی، توسط روابط عمومی‌ها تنظیم شود.

به گفته ارداقیان، درحال حاضر مسئولین دستگاه‌های اجرایی این تصور را دارند که رسالت روابط عمومی صرفا انعکاس فعالیت‌های دستگاه، دفاع در مقابل هجمه‌ها و انتقادات و توجیه کردن فعالیت‌ها است.

وی ادامه داد: با وجود اینکه اطلاع رسانی درباره عملکرد دستگاه بخشی از وظیفه روابط عمومی است، اما باید در نظر داشت که این صرفا یک بخشی از کار و ابزار بوده و گفتمان ارتباطی موضوع اصلی و کلان‌تر است و در صورتی که درست تعریف شود، چالش‌ها هم کاهش پیدا می‌کند.  

رئیس کمیته ارتباطات خانه مطبوعات استان قزوین درباره ارتباط روابط عمومی‌ها با رسانه‌ها گفت: اگر رسانه‌ها را نمایندگان مردم بدانیم موظف هستیم که به آن‌ها پاسخ‌گو باشیم، در واقع بواسطه رسانه‌ها صدای مردم را شنیده‌ایم؛ بنابراین باید پیام‌ها را تحلیل و بعد از احصاء مشکلات درصدد رفع آن‌ها باشیم، اگر هم مطالبه مطرح شده در حیطه وظایف ما نبود باید افکار عمومی با توضیح مطلب روشن شود.

نباید روابط عمومی را به یک واحد جانبی تقلیل داد

وی تصریح کرد: نه تنها رسانه‌ها برای روابط عمومی‌ها تهدید نیستند بلکه می‌توان به آن‌ها به چشم فرصتی نگاه کرد که آنچه نمی‌بینیم را به ما گوشزد می‌کند؛ البته نوع استقبال از رسانه‌ها در همه دستگاه‌ها یکسان نیست.

ارداقیان با بیان اینکه حتی از نقدهای جانبدارانه و غیرمنصفانه هم می‌توان به‌عنوان فرصت استفاده کرد، گفت: تا جایی که قصد تخریب عامدانه وجود نداشته باشد، حتی نقدهای غیرمصلحانه هم قابل تحلیل است.

وی با تاکید بر اینکه مدیران باید در انتخاب روابط عمومی‌ها حساسیت زیادی داشته باشند، عنوان کرد: نباید روابط عمومی به چشم یک واحد جانبی و کم اهمیت دیده شود، هر چقدر بهترین‌ها انتخاب شوند، چالش‌های ارتباطی دستگاه هم کاهش می‌یابد و آن نهاد می‌تواند با آرامش بیشتری خدمت رسانی کند و اگر روابط عمومی ضعیف و کم‌سواد باشد به مردم و مجموعه آسیب می‌زند.

مدیر سابق روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین، استفاده از ابزارها و روش‌های نوین توسط روابط عمومی‌ها را نقطه قوت و فقدان تفکر و گفتمان ارتباطی را نقطه ضعف مجموعه روابط عمومی‌های استان برشمرد و خاطرنشان کرد: برای اینکه اندیشه و تفکر گفتمانی جریان پیدا کند به برگزاری دوره‌های آموزشی نیاز داریم.

ضرورت ارتقای سطح آگاهی مدیران نسبت به جایگاه روابط عمومی

اسماعیل معصومی هم با بیان اینکه در عصر ارتباطات روابط عمومی‌ها از اهمیت قابل توجهی برخوردار هستند، گفت: روابط عمومی سخنگوی دستگاه اجرایی است و باید در اطلاع رسانی علاوه بر تجهیز به امکانات روز از مدیران دستگاه‌ها هم یک پله جلوتر باشند.

وی ادامه داد: در شورای مرکزی روابط عمومی‌ها به دنبال این هستیم که نقش و جایگاه روابط عمومی به‌عنوان یک نهاد تخصصی دیده شود.

این عضو هیات رئیسه شورای مرکزی روابط عمومی‌های استان قزوین تاکید کرد: اگر مدیری به این جایگاه بها ندهد با ضعف مواجه می‌شود و در مقابل به میزانی که ارزش قایل شود، در عملکرد اجرایی تاثیر مثبت دارد؛ البته افرادی که برای این جایگاه انتخاب می‌شوند باید از ابعاد مختلف توانمند باشند.

به گفته مدیر روابط عمومی شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین، هر سال به بهانه هفته ارتباطات، برای روابط عمومی‌ها همایش برگزار می‌کنند، بیشتر در حد شعار است و همه چیز تا سال بعد فراموش می‌شود، به نظر من نیاز داریم مدیران دستگاه‌ها هم در این همایش‌ها و کارگاه‌ها حضور داشته باشند تا نسبت به جایگاه روابط عمومی‌ها آگاهی و اشرافیت کامل پیدا کنند.

برنامه ریزی برای رفع چالش‌ها در خانه مطبوعات

وی با بیان اینکه ارتباط روابط عمومی‌ها با رسانه‌ها در همه دستگاه‌ها یکسان نیست گفت: نباید نگاه مقایسه‌ای داشت، برخی دستگاه‌ها به این حوزه اهمیت می‌دهند؛ اما برخی به خاطر ضعف‌ها و کمبودهایی که در حوزه‌های مختلف از جمله ابزار، بودجه و نیروی انسانی، نمی‌توانند نقش خود را به‌عنوان روابط عمومی مانند سایرین ایفا کنند.

مدیرعامل خانه مطبوعات استان قزوین اظهار کرد: در دوره جدید خانه مطبوعات ارتباط با شورای مرکزی روابط عمومی‌های استان آغاز شده و برای رفع چالش‌ها در حال برگزاری جلسات و برنامه ریزی هستیم، توانمندسازی رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها هم یکی از رویکردهای ما است.

وی تاکید کرد: روابط عمومی نباید سیاسی باشد؛ نگاه و فکر سیاسی، ارتباط با رسانه‌ها را کمرنگ می‌کند، مبنای عمل روابط عمومی باید رویکرد و عملکرد دستگاه بوده و اطلاع رسانی هم شفاف باشد.

تلاش برای توانمندسازی رسانه و روابط عمومی‌ها در خانه مطبوعات

سید مصطفی جعفری هم با اشاره به جایگاه ویژه روابط عمومی‌ها گفت: در خانه مطبوعات استان برای ارتقای کیفیت ارتباط بین رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها برگزاری جلسات مشترک برنامه ریزی شده است.

رئیس خانه مطبوعات استان قزوین ادامه داد: یکی از ضعف‌های روابط عمومی‌های ما این است که از رسانه‌ها و فعالین رسانه‌ای شناخت درستی ندارند و حتی لیست آن‌ها از خبرنگاران بروز نیست و برای همین شاهد هستیم که در جلسات افرادی دعوت می‌شوند که در حوزه رسانه فعالیتی ندارند.

وی با تاکید بر اهمیت تعامل بین روابط عمومی‌ها با خانه مطبوعات اظهار کرد: ارتباط دوسویه باعث می‌شود ضعف‌ها و چالش‌ها از هر دو طرف شنیده شده و در مرحله برای بعد برای حل آن‌ها چاره‌اندیشی شود.

به گفته جعفری آموزش و توانمندسازی یکی از حلقه‌های مفقوده‌ای است که در فضای رسانه‌ای و روابط عمومی با آن مواجه هستیم و از این رو برای آن برگزاری دوره‌های مختلف در تقویم برنامه‌های خانه مطبوعات درنظر گرفته شده و فعال شدن کمیته‌های تخصصی هم در این راستا کمک کننده است.

عدم آگاهی مدیران از جایگاه روابط عمومی‌ها

زهرا عبداللهی گفت: روابط عمومی عملکرد دستگاه خود را بیان می‌کند و خبرنگار هم در صورت دیدن ضعف آن‌ها را بیان می‌کند و از این رو احتمال تقابل و چالش بین روابط عمومی و رسانه وجود دارد.

سردبیر خبرگزاری ایسنا در قزوین ادامه داد: روابط عمومی موفق می‌تواند چالش‌ها را مدیدیت و ارتباط مستمر داشته باشد؛ اما در بیشتر موارد این ارتباط را شاهد نیستیم، به نظر من علتش این است که روبط عمومی‌ها در دستگاه‌ها پست‌های درجه چندم هستند.

وی ادامه داد: مدیران برای جایگاه روابط عمومی‌ها ارزش قایل نیستند، وقتی بخواهند نیرویی را به بخشی که کار چندانی ندارد بفرستند، روابط عمومی را انتخاب می‌کنند، این درحالی است که روابط عمومی پیشانی یک سازمان است.

به گفته عبداللهی، روابط عمومی‌ها هم برای ارتقای خود تلاش نمی‌کنند و بیشتر آن‌ها از نداشتن سواد رسانه رنج می‌برند، حتی برخی از آن‌ها از رسانه‌های استان شناخت ندارند و در مواردی حتی از تغییر مدیر رسانه هم بی اطلاع هستند.

وی ادامه داد: روابط عمومی باید به خبرنگار کمک کند، موارد متعددی بوده که روابط عمومی سوژه‌ای را برای من ارسال کرده و پیگیری آن به اتفاق مثبت برای همان سازمان منجر شده است.

تاکید بر توانمندسازی روابط عمومی‌ها

سردبیر خبرگزاری ایسنا در استان قزوین با بیان اینکه میز روابط عمومی و رسانه اتفاق مثبتی بود، تصریح کرد: اگر این نوع برنامه‌ها حداقل هر فصل یک بار تکرار شود به حل شدن چالش‌ها کمک می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه برخی روابط عمومی‌ها حتی خبرنویسی هم بلد نیستند و بنابراین توانمندسازی در این حوزه ضرورت دارد، به خاطر دغدغه‌ای که داشتم یک طرح برای این موضوع نوشتم که تا امروز مورد توجه قرا نگرفته؛ به نظرم ضعف‌ها به نوع نگاه مدیران سازمان‌ها برمی‌گردد.

ضعف مهارت در رسانه، روابط عمومی و مدیران

حسن عابدینی هم با بیان اینکه در فرآیند اطلاع رسانی در استان با اختلال مواجه هستیم گفت: در این فرآیند با سه ضلعی رسانه‌ها، مدیران روابط عمومی‌ها و مدیران دستگاه‌های اجرایی مواجه هستیم که هر سه ضلع مهارت لازم را ندارند.

مدیر خبرگزاری مهر در استان قزوین ادامه داد: برای ایجاد تغییر باید رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها با هم رشد پیدا کنند تا مدیران هم مجبور شوند نگاهشان را تغییر دهند.

وی با اشاره به اینکه تقویت رسانه‌ها و اهمیت قایل شدن برای جایگاه روابط عمومی‌ها به هم وابسته است، عنوان کرد: وقتی روابط عمومی جایگاه و ضریب نفوذ رسانه را نمی‌داند و نسبت به فضای رسانه‌ای استان تسلط ندارد، شاهد عملکرد ضعیف خواهیم بود.

عابدینی ادامه داد: با حفظ احترام برای روابط عمومی‌ها، اما برخی از آن‌ها فقط برای اینکه با چالش مواجه نشوند و فضای بدی ایجاد نشود، به برخی رسانه‌ها امتیاز ویژه می‌دهند، نیاز داریم این فضا اصلاح شود.

به گفته این فعال رسانه‌ای استان، در نشست‌های تخصصی آسیب شناسی صورت می‌گیرد اما گام مهمتر درمان است و راه مهم درمان هم آموزش دو طرف یعنی خبرنگاران و روابط عمومی‌ها است.

وی برقراری ارتباط خوب را از نقاط مثبت روابط عمومی‌ها و نبودن مشاوران خوب برای مدیران و در دسترس نبودن برخی از آن‌ها را نقطه ضعف روابط عمومی‌ها دانست و عنوان کرد: شاید برخی مدیران دستگاه‌ها اعتقادی به روابط عمومی نداشته باشند.

عابدینی خاطرنشان کرد: به هر حال برخی از کانال‌های روابط عمومی ما در استان عملکرد موفقی ندارند، ما در عصر اطلاع رسانی به افزایش مهارت نیاز ضروری داریم و لازم است استانداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد استان به این حوزه تمرکز ویژه داشته باشند.