معاون سازمان محیط‌زیست در گفت‌وگو با ایلنا:
ارزش خدمات تالاب‌های ساحلی ایران ۸۴ هزار دلار در هر هکتار است
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: براساس پژوهش‌های انجام‌شده، متوسط ارزش مادی خدمات اکوسیستمی هرکدام از تالاب‌های داخلی کشور حدود ۴۸ هزار دلار در هر هکتار و میانگین ارزش خدمات اکوسیستمی هرکدام از تالاب‌های ساحلی ایران حدود ۸۴ هزار دلار در هر هکتار است.
«مجتبی ذوالجودی» معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین اقدامات و برنامه‌های در دستور کار این سازمان برای حفظ و احیای تالاب‌های کشور، توضیح داد: مدیریت جامع زیست‌بوم‌ها سرفصل برنامه‌های سازمان محیط‌زیست در زمینه حفاظت از تمام اکوسیستم‌های کشور از جمله تالاب‌ها است، به نحوی که در تلاش هستیم اقدامات لازم برای مدیریت زیست‌بومی تالاب‌ها را با همراهی تشکل‌های مردمی و جوامع محلی و با محوریت مراکز استان‌ها دنبال کنیم. در همین راستا طبق آیین‌نامه مربوطه، استاندار هر استان مسئول کارگروه مدیریت زیست‌بومی هر تالاب است، البته ستاد سازمان محیط‌زیست نیز دستورالعمل‌های مربوط به احیای تالاب‌های مهم و تخصیص حقابه هرکدام از آن‌ها را به ادارات کل حفاظت محیط‌زیست استان‌ها ابلاغ کرده است.
وی با بیان این که در حال حاضر اغلب تالاب‌های مهم کشور دارای برنامه مدون مدیریت زیست‌بومی هستند، اظهار داشت: در برنامه مدیریت زیست‌بومی تالاب‌ها، تکالیفی در زمینه اجرای اقدامات مربوط به حفاظت، احیا و تخصیص حقابه هر تالاب برای هرکدام از دستگاه‌های اجرایی کشور تعیین شده که این تکالیف به تصویب کارگروه استانی هر تالاب رسیده است.
تا ۳ سال آینده نیاز آبی تمام حوضه‌های آبخیز کشور تعیین خواهد شد
ذوالجودی با تاکید بر ضرورت محاسبه دقیق نیاز آبی تمام تالاب‌ها، گفت: در حال حاضر نیاز آبی همه تالاب‌های مهم کشور با کمک دانشگاه‌ها مشخص شده و حقابه محیط‌زیستی هر تالاب نیز براساس این نیاز آبی، تعیین شده است. در کنار این مساله، با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط به این نتیجه رسیده‌ایم که باید نیاز آبی حوضه‌های آبخیز مربوط به تالاب‌های مهم کشور نیز مشخص شود و در همین راستا، تعیین نیاز آبی حوضه‌های آبخیز به عنوان یک اقدام جدید در دستور کار دولت قرار گرفته است.
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، حداکثر تا سه سال آینده نیاز آبی تمام حوضه‌های آبخیز کشور تعیین خواهد شد که این کار می‌تواند به تعیین حقابه محیط‌زیستی تالاب‌ها و مدیریت تخصیص حقابه‌ها در طول هر سال آبی کمک کند.
پایش سالیانه کمی و کیفی ۶۰ درصد تالاب‌ها توسط سازمان محیط‌زیست
ذوالجودی با بیان این که پایش مستمر کمی و کیفی تالاب‌ها از دیگر اقدامات سازمان محیط‌زیست برای حفاظت از این اکوسیستم‌های ارزشمند کشور است، عنوان کرد: در حالی که در دولت قبل متوسط پایش آبی سالانه تالاب‌های کشورمان حدود ۴۰ درصد بود، در دولت سیزدهم این رقم به ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
معاون سازمان محیط‌زیست به ضرورت بالای ثبت تعداد بیشتری از تالاب‌های کشور در کنوانسیون بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها (کنوانسیون رامسر) نیز اشاره کرد و یادآور شد: هر چقدر تعداد تالاب‌های جهانی ثبت‌شده ایران بیشتر باشد، قطعا منافع بین‌المللی بیشتری در مذاکره‌های محیط‌زیستی نصیب کشورمان خواهد شد.
برنامه‌ریزی برای تدوین دستورالعمل ترویج گردشگری در حاشیه تالاب‌ها
ذوالجودی با تاکید بر این که باید شهرهای تالابی کشور نیز در کنوانسیون رامسر به ثبت برسند، بیان کرد: این اقدام به اجرای برنامه‌های بهتر در زمینه حفظ و احیای تالاب‌ها بیشتر کمک می‌کند که انجام آن در دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفته و دستورالعمل‌های لازم در این زمینه توسط سازمان محیط‌زیست تدوین شده است.
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: یکی از ضعف‌هایی که پیش از این در زمینه حفاظت از تالاب‌های کشور وجود داشت، فقدان دستورالعمل‌های کاربردی برای مدیریت و احیای تالاب‌ها بود که خوشبختانه سازمان محیط‌زیست در دوره کنونی مدیریت خود، تدوین و اجرای این دستورالعمل‌ها را آغاز کرده است.
وی با بیان این که یکی از دستورالعمل‌های در دست تدوین در این زمینه، ترویج گردشگری در حاشیه تالاب‌ها با محوریت جوامع محلی بوده است، اظهار داشت: تدوین این دستورالعمل‌ها موجب شده است که با توجه به مسئولیت واگذارشده به استانداری‌ها برای مدیریت زیست‌بومی تالاب‌های کشور، نوعی وحدت رویه کاری بین دستگاه‌های ذی‌ربط در هر استان در زمینه انجام اقدامات لازم برای مدیریت و احیای هر تالاب ایجاد شود.
لزوم ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر تالاب‌های کشور
ذوالجودی با اشاره به شروع فرآیند تهیه بانک داده‌های تالاب‌های کشور در دولت سیزدهم، عنوان کرد: موضوع ارزیابی ریسک گونه‌های غیربومی تالاب‌ها از جمله اقداماتی است که در دوره مدیریتی فعلی سازمان حفاظت محیط‌زیست با کمک مراکز دانشگاهی کشور دنبال شده است و می‌تواند به حفظ و احیای تالاب‌های کشور با توجه به ارزش‌های زیستی بالای آن‌ها کمک کند.
معاون سازمان محیط‌زیست ادامه داد: مطالعات لازم برای بررسی اثرات تغییر اقلیم بر هرکدام از تالاب‌های کشور و راهکار موجود برای سازگاری شرایط زیست‌محیطی هر تالاب با نوسانات اقلیمی و همچنین مقابله با اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم بر محیط‌های تالابی آغاز شده است و در حال بررسی این نکته هستیم که هرکدام از سامانه‌های بارشی، چه تاثیری را بر تالاب‌های گوناگون کشور می‌گذارند.
برآورد ارزش مادی خدمات اکوسیستمی تالاب‌ها براساس مطالعات جهانی
ذوالجودی با تاکید بر ارزشمندی بسیار بالای تالاب‌ها برای محیط‌زیست کشور، گفت: براساس پژوهش‌های انجام‌شده، متوسط ارزش مادی خدمات اکوسیستمی هرکدام از تالاب‌های داخلی کشور حدود ۴۸ هزار دلار در هر هکتار و میانگین ارزش خدمات اکوسیستمی هرکدام از تالاب‌های ساحلی ایران حدود ۸۴ هزار دلار در هر هکتار است که این ارقام براساس آخرین مطالعات انجام‌شده توسط منابع علمی جهان درباره ارزش خدمات زیست‌بومی تالاب‌ها به دست آمده است.
وی در پایان تصریح کرد: برآورد ارزش مادی خدمات اکوسیستمی هر تالاب می‌تواند به دولت کمک کند که درباره سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف در عرصه‌های تالابی یا حاشیه تالاب‌ها توسط دستگاه‌های عمومی یا خصوصی، بتواند ارزیابی بهتر و در نهایت تصمیم‌گیری مناسب‌تری انجام دهد.
