برگزاری بی‌نظم‌ترین جشنواره موسیقی در 30 سال گذشته/ اگر ریگی در کفش‌مان نیست، چرا شفاف نیستیم؟
نشست نقد و بررسی«سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر» با مطرح شدن بسیاری از مسائل این جشنواره مانند «مشکلات داوری»، «وجه‌المصالحه شدن دبیر جشنواره»، «رقم دستمزد سهراب پورناظری و گروه کامکارها»، «اجراهای لغو شده و نحوه برنامه‌ریزی‌ها» در شرایطی برگزار شد که حمیدرضا نوربخش (مدیر جشنواره) در این جلسه حضور نیافت.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های «گفتمان ضرب اصول» با موضوع نقد و بررسی جشنواره موسیقی فجر شب گذشته (دوشنبه 13 اردیبهشت) با سخنان مانی جعفرزاده و امیرعباس ستایشگر به عنوان منتقد، رضا مهدوی (کارشناس مجری برنامه) و برخی از اهالی موسیقی چون هوشنگ کامکار و کیوان ساکت در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
نوربخش حاضر به شرکت در جلسه نقد نشد
رضا مهدوی در ابتدا ضمن اشاره به فعالیت‌های «گفتمان ضرب اصول» در سال گذشته گفت: تقریباً از یک سال قبل برگزاری سلسله جلسات گفتمان ضرب اصول آغاز شد. گفتمانی که بنا داشته و دارد تا فضای آزادانه گفت‌وگو در میان اهالی موسیقی را فراهم کند. همانطور که از ابتدای تشکیل این جلسات تأکید کردیم «گفتمان ضرب اصول» بدون وابستگی به هیچ گروه و یا جناحی کار خود را آغاز کرده و دنبال می‌کند.
وی افزود: اگر مدیران و مسئولان ما یاد بگیرند که نقدها را بپذیرند، بسیاری از مشکلات موسیقی در کشور ما قابل حل خواهد بود. متأسفانه به خاطر عدم پذیرش، نقد موسیقی در ایران تبدیل به یک غده چرکین شده است که هر روز شاهد اتفاقات عجیبی در آن هستیم. این نکته را هم باید عنوان کنم که «گفتمان ضرب اصول» تنها وظیفه طرح موضوع را به عهده دارد. بسیاری از اهالی موسیقی از ما می‌‌خواهند موضوعات را پیگیری کنیم یا نامه‌نگاری انجام دهیم اما هدف اصلی ما فقط طرح موضوع است.
این موزیسین ادامه داد: ما انتظار داشتیم آقای نوربخش که مدیریت جشنواره قبل را برعهده داشتند در این جلسه حضور داشته باشند. نشست نقد و برسی جشنواره هم بنا بود 10 روز بعد از این رویداد موسیقایی در دهه اول اسفند ماه94 برگزار شود. اما آقای نوربخش از ما خواستند تا آماده شدن کامل اسنادشان، این جلسه را به عقب بیندازیم و آن را در فروردین‌ماه برگزار کنیم؛ اما در فروردین‌ماه نیز حاضر به شرکت در این جلسه نشدند و از حدود 10 روز قبل هم دیگر پاسخ تماس‌های ما را ندادند. سال گذشته آقای ساسان فاطمی برای بررسی عملکرد خانه موسیقی گفتند حاضر نیستند که در کنار آقای نوربخش و اعضای هیئت مدیره قرار بگیرند و ما برای پرهیز از هرگونه اتفاقی؛ آن جلسات را از هم جدا کردیم. در آن زمان این حرکت با واکنش‌ها و اعتراض آقای نوربخش روبرو شد اما ایشان در این مقطع زمانی خودشان به ما می‌گویند این کسانی که شما به عنوان منتقد دعوت کرده‌اید مغرض هستند و من کنار آنها قرار نمی‌گیرم. خب اینکه شبیه به همان رفتار است. به خاطر همین است که امروز طرف مقابل که باید در این جلسه حضور داشته باشد و از عملکردش دفاع کند؛ غایب است.
جشنواره موسیقی فجر یک میهمانی خانوادگی بزرگ بود
مهدوی ادامه داد: امروز بیش از 30 سال از زمان برگزاری اولین دوره جشنواره موسیقی فجر می‌گذرد و ما باید جنبه‌های مختلف آن را بررسی کنیم. جشنواره موسیقی فجر از سال 1364 برگزار شده که اتفاقاً طی این سال‌ها بزرگان موسیقی کشور هم در آن حضور داشته‌اند. سؤالات زیادی در خصوص این دوره از جشنواره قابل طرح است؛ سؤالاتی چون اینکه آیا معاونت هنری چنین ریسکی را خواهد کرد که در سال بعد هم مانند دوره سی و یکم جشنواره همه اختیارات را به یک نفر بسپارد یا خیر؟ نکته‌‌ای که به جرأت می‌توان گفت این است که جشنواره موسیقی فجر برای هیچ‌یک از مدیران پشت‌میز نشین نیست بلکه متعلق به اهالی موسیقی است و همه خانواده موسیقی حق دارند در آن شرکت کنند. در ایام برگزاری این دوره جشنواره و روزهای پس از آن در بسیاری از محافل شنیده می‌شد که می‌گفتند جشنواره موسیقی فجر در واقع یک میهمانی خانوادگی بزرگ شده است و طیف گسترده‌ای از جوانان موسیقی کشور که باید در جشنواره حضور پیدا می‌کردند؛ غایب بودند. همچنین باید قبول کرد جامعه ما نقدپذیر نیست؛ ما حرف از اتاق شیشه‌ای می‌زنیم و سر بزنگاه هم پاسخگو نیستیم این نکته قابل تاملی است.
جشنواره‌ای که دبیر داشته چطور برایش مدیر انتخاب می‌شود
امیرعباس ستایشگر در بخش دیگری از این نشست گفت: سئوالات بسیار زیادی درباره جشنواره موسیقی فجر وجود داشت که من از جناب آقای نوربخش به عنوان برادر بزرگترم انتظار داشتم؛ بتوانم این سئوالات را بپرسم که متاسفانه در این جلسه امکانش نیست. اما امیدوارم پس از انتشار مطالب این نشست پاسخی به مسائل مطرح شده داده شود.
وی در ادامه این نشست؛ ضمن اشاره به انتخاب حسن ریاحی به عنوان دبیر جشنواره گفت: در اختتامیه دوره سی‌ام، جناب ریاحی به عنوان دبیر دوره بعد معرفی شدند و این یک روال همیشگی بوده است. اما شش ماه پس از این اتفاق معاونت امور هنری وزارت ارشاد به ناگاه حکم آقای نوربخش به عنوان مدیر جشنواره را می‌زند. جشنواره‌ای که دبیر داشته چطور شش ماه مانده به آغاز جشنواره برایش مدیر انتخاب می‌شود ضمن اینکه در تمامی ادوار گذشته جشنواره، مدیرکل دفتر موسیقی ریاست جشنواره را برعهده داشته است.
وی افزود: بی‌خبری جناب ریاحی از این انتصاب آنجایی محرز شد که ایشان در همان روزها طی مصاحبه‌ای اعلام کردند که اطلاعی در این باره ندارد و طی روزهای آینده مسائل را بازگو خواهند کرد. جدا از این اتفاقات، فعالیت‌های جشنواره سی و یکم در واقع با تخریب دوره‌های قبل این رویداد توسط مدیر جشنواره آغاز شد. ایشان اعلام کردند جشنواره موسیقی فجر کمیته امداد نیست و بخش‌های نسلی دیگر، استعدادهای درخشان و بخش رقابتی جشنواره برای امداد مالی می‌‌آمدند. این گفته‌ها برای من بسیار جالب بود و سئوال مهمی در ذهنم نقش بسته است؛ سئوال این است که آیا از این به بعد هر مدیری که به جشنواره می‌آید اختیاراتی در این حد دارد که هر بخشی را خواست حذف بکند، و حتی لوگوی جشنواره را تغییر بدهد؟ آیا هر مدیری که می‌آید باید براساس یک آیین‌نامه مصوب عمل بکند یا خیر؟
نه تنها بزرگان را نیاوردیم که جوان‌های موسیقی‌مان را هم نابود کردیم
ستایشگر ادامه داد: چرا ما شفاف نیستیم گفته بودن ما بزرگان را به جشنواره می‌آوریم بزرگان موسیقی ما مگر امثال شجریان، علیزاده، کلهر، ناظری و طلایی نیستند؟ همین موضوع بیانگر این است که نتوانستند بزرگان را به جشنواره بیاورند. جشنواره موسیقی فجر جای کسب درآمد نیست و این نوع نگاه برای یک جشنواره ملی که با بیت‌المال برگزار می‌شود؛ اشتباه است. وظیفه جشنواره موسیقی فجر الگوسازی است و با آن نمی‌توان تجارت کرد. ما به راحتی در این دوره از جشنواره نه تنها بزرگان را نیاوردیم بلکه جوان‌های موسیقی‌مان را هم نابود کردیم. به گفته مدیر محترم جشنواره قرار بود همین جوان‌هایی که از جشنواره حذف می‌شوند در جشنواره موسیقی جوان شرکت داده شوند که این اتفاق هم نیفتاد و ما رسما شاهد نابودی تنها فرصت ممکن جوان‌ها سراسر این مملکت بودیم.
ریاحی نباید وجه‌المصالحه مدیریتی شد
رضا مهدوی نیز در خصوص مسائلی که پیرامون حضور حسن ریاحی در جشنواره موسیقی فجر مطرح شد، گفت: در سه روز اول جشنواره آقای ریاحی در سالن‌ها حضور پیدا نکردند و وقتی هم که آمدند طی مصاحبه‌هایی که انجام شد منکر فعالیت‌های دوره‌های گذشته که خودشان مسئول بودند، شدند. همه ما می‌دانیم آقای ریاحی به خاطر مناعت طبعی که دارند بسیاری از مواقع سکوت می‌کنند و با برخوردی هم که در این دوره با ایشان صورت گرفت در هر صورت سکوت کردند و وجه‌المصالحه شدند. به اعتقاد من شخصیت والایی مثل آقای ریاحی نباید وجه‌المصالحه مدیریتی می‌شد. اما متأسفانه ایشان هم در این رابطه هیچگاه شفاف صحبت نکردند.
مانی جعفرزاده نیز در این نشست گفت: من در مورد بخش داوری جشنواره صحبت می‌کنم و باید بگویم نوع اندیشه محفلی و دورهمی، اصولاً به یک تفکر رایج در گفتمان هنری و سیاسی کشور تبدیل شده است. این اتفاق را می‌توان به وضوح در داوری جشنواره و نتایج آن دید. اولین سؤالی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که اصولاً برگزاری داوری در جشنواره‌های معتبر بر چه مبنایی است؟ جشنواره‌ها معمولاً در قسمت اجراها داوری می‌شوند و نه آلبوم‌های موسیقی که معمولاً هم تعداد داوران فستیوال‌ها فرد است و معمولا از عدد 7 هم تجاوز نمی‌کند که دلایلش را خواهم گفت.
این موسیقیدان و منتقد در ادامه عنوان کرد: البته جایزه دادن به آلبوم‌ها در طول یک سال فی نفسه اتفاق خوبی است. اما ما باید سازوکار داوری را ابتدا مشخص کنیم. یعنی ما باید مشخص کنیم آیا قصد داریم به سبک و سیاق داوران آثار را قضاوت کنیم یا می‌خواهیم به شکل آکادمیک و علمی آثار را بررسی کنیم. نمی‌شود چیزی بین این دو روش را در پیش گرفت.
رسیدن به یک منطق داوری بین 82 نفر بسیار دشوار است
وی افزود: هیأت داوران این دوره مجموعاً 82 نفر بوده‌اند که مسلماً رسیدن به یک منطق داوری بین 82 نفر بسیار دشوار است. اما باید دید این آثار بر چه اساسی برای داوری انتخاب شدهاند. در اساسنامه‌ای که در این خصوص جشنواره موسیقی فجر منتشر کرده آثار در سه مرحله داوری شدهاند. اول یک گروه کارشناسی متشکل از دانشجویان موسیقی، دوم کارشناسانی که به صورت اجمالی آثار را بررسی کردند و سوم گروهی که به صورت تخصصی به آثار امتیاز دادند. غیر از این سه مورد هیچ توضیح دیگری درباره سازوکار داوری داده نشده است. اینکه گفته شده گروهی به صورت اجمالی آثار را بررسی کردند دقیقاً یعنی چه؟
این آهنگساز ادامه داد: نکته جالب‌تر این است که در بخشی از اساسنامه داوری عنوان شده بود که حداقل 45 ثانیه از قطعات آلبوم باید شنیده شود. بگذاریم یک مثال در این ارتباط بزنیم؛ فرض کنید کانچلی که مهم‌ترین آهنگساز زنده دنیا است یکی از آثار معروفش را به جشنواره ارسال کرده، اثری که در 45 ثانیه اول آن فقط از یک سری نت‌های کشیده استفاده شده است ولی اگر اثر کانچلی در جشنواره بررسی می‌شد در همان ابتدا حذف می‌شد چون در همان 45 ثانیه اول داوران به این نتیجه می‌رسیدند این موسیقی متعلق به کسی است که اصطلاحا اینکاره محسوب نمی‌شود.
جعفرزاده در ادامه با اشاره به بازه زمانی انتخاب شده برای آثار گفت: موضوع بعدی بازه زمانی انتخاب شده برای بررسی آثار است. آلبوم برگزیده این دوره در بازه زمانی 2 سال گذشته منتشر شده بود و این سؤال‌برانگیز است اما آقای نوربخش طی مصاحبه‌ای در این باره این توضیح را می‌دهد که اگر می‌خواستیم بازه زمانی یک ساله را انتخاب کنیم آثار برای داوری به حدنصاب نمی‌رسید. این استدلال به شخصه برای من قابل پذیرش نیست. می‌توان آثار کمتری را بررسی کرد اتفاقاً در همه جشنواره‌ها سازوکار داوری به گونه‌ای تبیین می‌شود که آثار کمتری در مرحله نهایی پذیرفته شوند تا داوری‌ها با دقت بیشتر و بهتر انجام شود.
وی گفت: آقای نوربخش در جایی عنوان کرده بودند که جشنواره موسیقی فجر جای موسیقی مظلوم نیست. با توجه به گروه‌هایی که در جشنواره شرکت کردند می‌توان گفت که منظور ایشان موسیقی جدی بوده است من هیچ خصومتی با آثار تجاری ندارم اما به اعتقاد من؛ جشنواره کارش این است بخشی از موسیقی را وارد جشنواره کند که امکان رقابت با موسیقایی‌های تجاری را ندارد. اگر معیار و ارزش جشنواره موسیقی فجر فروش بلیت باشد که«اندی» به تنهایی بیشتر از همه شما می‌فروشد؛ پس بهتر است به سراغ«اندی» بروید. باز هم تاکید می‌کنم من مشکلی با موسیقی تجاری ندارم ولی اصولا موسیقی تجاری نیازی به حمایت ندارد چراکه به راحتی مسیر خودش را طی می‌کند. در جشنواره‌های معتبر دنیا هم اصل بر ورود موسیقی‌های جدی است که در جامعه برای شنیده شدن نیاز به حمایت دارند.
دولت می‌تواند به راحتی جشنواره سال بعد را به سایت موسیقی ما واگذار کند
رضا مهدوی در ادامه این نشست گفت: جشنواره موسیقی فجر به نوعی کپی‌برداری از«جشن موسیقی ما» بود. دولت می‌تواند به راحتی جشنواره سال بعد را به سایت موسیقی ما واگذار کند چراکه همه چیز شبیه این جشن مستقل موسیقایی بود. بحث فرش قرمز هنرمندان و بخش مربوط به انتخاب آلبوم‌های برتر در این چند ساله توسط سایت موسیقی ما به شکل بهتری برگزار شده است. در واقع آن چیزهایی که به عنوان ایده نو و تازه در این دوره از جشنواره مطرح می‌شد اصلا ایده‌های نویی نبودند.
بی‌نظم‌ترین جشنواره موسیقی فجر طی 30 سال گذشته برگزار شد
امیرعباس ستایشگر در ادامه این نشست گفت: جشنواره موسیقی فجر نکات مثبتی هم داشت اول اضافه شدن بخش راک به جشنواره بود که واقعا اتفاق خوبی محسوب می‌شود. مورد بعد هم برگزاری نشست خبری برای برخی از گروه‌های حاضر در جشنواره بود که من به شخصه از این فرصت به وجود آمده برای گروه‌ها بسیار خوشحال شدم، هرچند که این فرصت برای همه فراهم نشد. نکته مثبت دیگر هم تبلیغات شهری مناسب بود که تبلیغات جشنواره در سطح شهر دیده شد. اما با وجود این نکات مثبت به اعتقاد من که از سال 78 درگیر مستقیم جشنواره بوده‌ام در این دوره بی‌نظم‌ترین جشنواره موسیقی فجر طی 30 سال گذشته برگزار شد. در این دوره بین شش تا هفت بار جدول اجراها تغییر کرد و چنداجرا نیز لغو شد. مگر می‌شود ما برای جشنواره موسیقی فجر با گروهی قرارداد ببندیم و در دی‌ماه هم آن را اعلام رسانه‌ای گسترده بکنیم اما 48 ساعت قبل از اجرا خبر لغو آن منتشر شود. شجاعت حسین‌خان، کاوه یغمایی و گروه تندر اجراهایی بودند که در این دوره از جشنواره لغو شدند. اجراهایی که اگر به ثمر می‌نشستند 400 میلیون تومان پول به جشنواره می‌آورد. اجرای ژیوان گاسپاریان هم که قبل‌تر به آن شکل اعلام کردند از جشنواره حذف شد که البته مسائلی نیز در این زمینه وجود دارد.
وی افزود: اعلام شد که شجاعت حسین‌خان به خاطر ویزا نمی‌تواند بیاید وقتی ما حضور یک هنرمند بین‌المللی را رسانه‌ای می‌کنیم و از نام او به شکل‌های مختلف برای تبلیغات جشنواره استفاده می‌کنیم یعنی ویزای هنرمند آماده بوده، هتلش رزرو شده بود و تمامی شرایط برای حضور او در کشور فراهم بوده است. در ضمن حدود دو قبل از جشنواره آقای نوربخش درباره بحث مصوبه کنگره آمریکا برای کسانی که به ایران سفر می‌کنند مصاحبه کرد و گفت که همه جوانب در نظر گرفته شده و مشکلی نیست. چطور هنرمندانی از پرتغال و ایتالیا و اسپانیا و دیگر کشورها می‌توانند به ایران بیایند و مشکلی برایشان پیش نمی‌آید اما در مورد شجاعت حسین خان اتفاق دیگری می‌افتد؟ چرا ما نباید شفاف سخن بگوییم؟
ستایشگر افزود: در مورد اجرای کاوه یغمایی نیز باید گفت که گروه‌های حاضر در جشنواره مدت‌ها قبل از برگزاری این رویداد به حراست معاونت هنری ارجاع داده می‌شوند و شرایط حضور آنها در جشنواره به طور کامل بررسی می‌شود. با این شرایط چطور 48 ساعت قبل از یک اجرا با لغو روبه‌رو می‌شویم؟
چرا اعلام نمی‌کنیم سهراب پورناظری برای حضور در جشنواره چقدر دریافت کرده است
ستایشگر همچنین عنوان کرد: چرا ما شفاف نیستیم، چرا اعلام نمی‌کنیم سهراب پورناظری برای حضور در جشنواره چقدر دریافت کرده است؟ من به عنوان کسی که سه دوره مسئول بخش نسلی دیگر جشنواره موسیقی فجر بوده‌ام این را می‌گویم که دستمزد تمامی افراد حاضر در این بخش برابر با دستمزد آقای پورناظری نیست. من از جناب آقای نوربخش می خواهم تنها دو قرارداد را برای ما نشان بدهند؛ یکی قرارداد شخص سهراب پورناظری است و دیگر قرارداد گروه کامکارها.
این موزیسین و منتقد گفت: در مجموع 69 گروه در جشنواره اجرا داشته‌اند، در این میان 18 گروه وابسته به خانه موسیقی بوده‌اند، 27 گروه در دوره‌های قبل اجرا کرده‌اند، 15 گروه در بخش بین‌الملل حضور داشته و 9 گروه جدید هم امسال در جشنواره اجرا کرده‌اند. پس بر این اساس می‌توان گفت که کار ویژه‌ای انجام نشده است و فقط جریان‌هایی مثل بخش رقابتی و نسلی دیگر را حذف کرده‌اید.
دستمزدی که به ارکستر من دادند معادل یک چهارم دستمزد آقای پورناظری است
کیوان ساکت که با ارکستر وزیری در جشنواره سی‌ویکم موسیقی فجر حضور داشته نیز در این نشست گفت: ارکستر وزیری در جشنواره موسیقی فجر50 نوازنده داشت که بسیاری از اساتید موسیقی کشورمان مانند استاد ظهیرالدینی در آن ساز می‌زنند و یکی از بزرگترین ارکسترهای خصوصی است که هیچ حامی مالی ندارد و به‌صورت مستقل کار خود را پیش می‌برد. در این دوره از جشنواره از من برای اجرا دعوت شد در ابتدا ما با انجمن موسیقی قرارداد بستیم اما بعد عنوان کردند که باید یک قرارداد دیگر با نهادی دیگر امضا کنیم.
وی افزود: دستمزدی که به ارکستر من دادند حدودا معادل یک چهارم دستمزد آقای پورناظری بوده است. چرا ارکستر من باید حدودا یک چهارم آقای پورناظری و یک دهم ارکسترهای دیگر دستمزد بگیرد؟ 25 میلیون تومان رقم قرارداد گروه وزیری برای اجرا در جشنواره بوده است که بعد از اعتراض من به آقای نوربخش 5 میلیون تومان به آن اضافه شد و در نهایت هم 4 میلیون بابت بیمه از مبلغ قرارداد ما کسر شد!
اگر ریگی در کفش‌مان نیست، چرا شفاف نیستیم؟
کیوان ساکت ادامه داد: «اجرای اول ما خوشبختانه با استقبال روبه‌رو شد و من تصمیم گرفتم یک اجرای دیگر را در جشنواره داشته باشم که روز دوشنبه را به من اختصاص دادند اما بعداً با من تماس گرفتند و گفتند ما اینقدر پول نداریم و باید با ارکستر کوچکتری اجرا کنید من هم قبول کردم. دوباره با من تماس گرفتند و گفتند که برای این اجرا باید یک رپرتوار جدید داشته باشید من دوباره قبول کردم. نیم ساعت بعد دوباره با من تماس گرفتند و گفتند که با ارکستر کاملاً سنتی اجرا کنید من مجدداً پذیرفتم اما در نهایت هم آن اجرا را به من ندادند. اگر ریگی در کفش ما نیست چرا شفاف نیستیم چرا با هنرمندی مثل من اینگونه برخورد می‌شود؟
از نمره دادن به اثر خودم پرهیز کردم
وی در خصوص داوری آثار جشنواره موسیقی فیلم فجر گفت: من خودم یکی از داوران جشنواره بوده‌ام و چون امضای خودم را می‌شناختم اثر خودم زیر دست خودم آمد و من هم زیر برگه داوری نوشتم که چون من داور هستم از نمره دادن به اثر خودم پرهیز می‌کنم.
مانی جعفرزاده در بخش دیگری از این نشست گفت: سئوال من اینجاست که چطور افرادی در هیئت داوران قرار داده می شوند که اثرشان در بخش رقابتی شرکت داده شده و جایزه می‌گیرند یا احتمال دارد برگزیده شوند؟ من هیچ شکی به هیچ یک از داورانی که جایزه هم گرفتند وارد نمی‌کنم و می‌گویم چنین کاری به هیچ وجه منطقی نیست و هم به شخصیت جشنواره و هم به شخصیت داوران لطمه می‌زند.
امیرعباس ستایشگر نیز درباره بحث سایتهای بلیت فروشی جشنواره گفت: ابتدا بخش بلیت فروشی جشنواره به ققنوس واگذار شد منتهی بعدا آقای نوربخش گفتند برای پرهیز از بحث انحصار و رانت در این بخش از سایتهای حرفهای استفاده خواهد شد. در نهایت سه سایت مسئول فروش بلیت شدند که دوتای آنها برای آزمون و خطا در چنین پروسه‌ای راه‌اندازی شده بودند و بعد از جشنواره هم تعطیل شدند.
وی همچنین با اشاره به انتخاب‌های سئوال برانگیز بخش آلبوم‌ها عنوان کرد: در بحث آلبوم‌ها یک جایزه به امین هنرمند به عنوان بهترین آهنگساز داده شد بعد دوباره جایزه بهترین آلبوم که می‌بایست به ناشر تعلق می‌گرفت به شهرداد روحانی که آهنگساز اثر بود؛ داده شد.
مانی جعفرزاده نیز در این خصوص گفت: در این ماجرا آقای نوربخش از یک اصلی که در فضای سینما وجود دارد استفاده برعکس کرده‌اند. در سینما کسی که تمایل به ساخته شدن اثری دارد و می‌خواهد سرمایه‌گذاری نیز در این زمینه انجام بدهد به سراغ کسی می‌رود که کارت یا پروانه تهیه‌کنندگی دارد. اگر اثر مذکور در جشنواره‌ای برگزیده شود جایزه به صاحب کارت تهیه‌کنندگی اختصاص دارد و این اصل پذیرفته شده‌ای است.
هوشنگ کامکار: خوب است به چنین مسائل مطرح شده‌ای پاسخ داده شود
هوشنگ کامکار که در این نشست حضور داشت در بخشی از برنامه خطاب به حاضران گفت: من سال گذشته بارها شنیدم که جلسه‌ای با عنوان «گفتمان ضرب اصول» برگزار می‌شود و بالاخره امروز آمدم ببینم در این جلسه چه خبر است و چه اتفاقاتی دارد می‌افتد. الان خوشحالم که اینجا هستم و می‌بینم آن حرفهای عجیب و غریبی که می‌زنند وجود ندارد و اتفاقا برنامه‌ای به این شکل هیچ ایرادی ندارد و اتفاقا خوب است چنین سئوال‌هایی پاسخ داده شود.
سرپرست گروه کامکارها در پاسخ به سخنان کیوان ساکت گفت: دستمزد آدمها را خودشان تعیین می‌کنند ایرادی که من به ساکت می‌گیرم این است که اگر به این دستمزد که به آن اعتراض دارند، نباید شرکت می‌کردند. قرارداد ما دوماه قبل از اجرا بسته شد و همه امضا کردیم. قبل از جشنواره اجرای دیگری هم داشتیم که به دلیل همین قرارداد چک‌ها آن اجرا را به آقای تفرشی پس دادیم و آن اجرا را کنسل کردیم. اگر سال دیگر هم به من پیشنهاد حضور در جشنواره را بدهند در صورت دریافت دستمزدی با یک برابر و نیم این قرارداد این دوره شرکت می‌کنیم؛ آنهم در صورتی که قبل از اجرا پرداخت شود.