گروهی در سینما پولشویی می‌کنند
غلامرضا موسوی معتقد است؛ وقتی شما یکبار یا دوبار سریال ساختید و ضرر کردید که دیگر نباید دوباره آن را تکرار کنید. پس این تصور پیش میآید که سازندگان برخی از این آثار؛ اهداف دیگری دارند.
غلامرضا موسوی در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ با اشاره به وضعیت امروز سینمای ایران گفت: وضعیت سالن‌های سینما از مهرماه ۹۴ به این سو دیگر مطلوب نیست که این موضوع دلایل متعدی دارد و اصلی‌ترین آن شرایط اقتصادی است. البته نوع فیلم‌های اکران شده و اجرا نشدن پسابرجام نیز در این مسئله بسیار دخیل است.
وی ادامه داد: مسائل مختلف باعث شده نوعی رخوت بر کل سینما حاکم باشد. ما امیدواریم این وضعیت خیلی طول نکشد و به سمتی برویم که تحرک در سینما را شاهد باشیم.
این تهیه‌کننده؛ وضعیت سینما را تابع شرایط کلی اقتصاد دانست و افزود: در چنین شرایطی وقتی مشکلات اقتصادی زیاد می‌شود مردم به سمت کم کردن هزینه‌های خود و استفاده از کالاهای رایگان حرکت می‌کنند. متاسفانه در حوزه فرهنگ نیز کالاهای فرهنگی بیشتر رایگان است.
وی ادامه داد: امروز تعداد زیادی شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان داریم که فیلم‌های سینمای ایران و جهان را سرقت می‌کنند و نمایش می‌دهند. از طرف دیگر فیلم‌ها به‌صورت کپی وارد بازار می‌شوند بنابراین مردم دیگر تمایلی به هزینه کردن برای سینما و کالاهای فرهنگی را ندارند.
موسوی در پاسخ به این سوال که چرا در شبکه نمایش خانگی هنرمندان بسیار فعال هستند و ما شاهد هستیم تقریبا هر ماه چند فیلم سریال تولید می‌شود اما در سینما رونق ساخت و ساز کاهش یافته؟ گفت: استقبالی که از شبکه نمایش خانگی می‌شود خوب نیست. این آمار شوخی است و آمار واقعی داده نمی‌شود. آنچه ارائه می‌شود بیشتر برای استفاده تبلیغاتی است و جز موارد نادر؛ در بیشتر موارد آمار تبلیغاتی است.
وی ادامه داد: مثلا یک سریالی ادعا می‌کند ۵۰۰ هزار نسخه در یک نوبت فروخته؛ اما وقتی از کارخانه سوال می‌کنیم؛ می‌گوید کمتر از ۳۰۰ هزار نسخه تولید شده است. پس چطور ۵۰۰ هزار تا فروخته شده؟
موسوی ادامه داد: اساسا دخل و خرج برخی از این سریال‌ها بهم نمی‌خورد زیرا تعداد شمارگان آنها بسیار پایین است و مشخص است در فروش سود زیادی کسب نمی‌کنند.
موسوی با اشاره به اینکه تولید چنین سریال‌های در شبکه نمایش خانگی، هزینه ساخت فیلم‌ها را بالا می‌برد، افزود: در این سریال‌ها؛ پول‌ها معمولا بی‌حساب و کتاب خرج می‌شود به همین دلیل دستمزد بازیگران و عوامل را بالا می‌برند. لذا زمانی که یک تهیه‌کننده سینما برای ساخت فیلم سراغ آنها می‌رود؛ با مشکل مواجه می‌شود.
موسوی با اشاره به اینکه عرضه سریال‌ها و فیلم‌ها در شبکه نمایش خانگی معمولا بازگشت سرمایه ندارد، گفت: اینجاست که بحث پولشویی در ساخت این سریال‌ها به میان کشیده می‌شود. وقتی شما یکبار یا دوبار سریال ساختید و ضرر کردید که دیگر نباید دوباره آن را تکرار کنید. پس این تصور پیش میآید که سازندگان برخی از این آثار؛ اهداف دیگری دارند.
موسوی افزود: وقتی یک فیلم متوسط در سینما ساخته می‌شود بین ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه دارد و ضررآن بعد از اکران در سینما‌ها و عرضه در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی حداکثر ۲۰ تا ۳۰ درصد است اما در سریال‌سازی میزان این ضرر بیشتر است زیرا نه نمایش تلویزیونی دارد و نه سینمایی. پس باید پولش از درون شبکه نمایش خانگی دربیاید که تقریبا غیرممکن است.
وی ادامه داد: معمولا بخشی از این پول‌ها از نقاطی میآید و از منابعی وارد سینما می‌شود که نیاز به توجیه دارد. تا منابع این پول‌ها مشخص نشود؛ نامش پولشویی است. درست مانند همان اتفاقی که سال‌ها قبل درباره خرید خانه در خارج کشور رخ داده بود و خیلی‌ها از سراسر دنیا برای خرید خانه به خارج از کشور می‌رفتند و با خرید خانه پولشویی می‌کردند.
موسوی با اشاره به اینکه همه فعالان شبکه نمایش خانگی این کار را نمی‌کنند و محصولاتی نیز تولید شده که موفق بوده؛ گفت: ازمیان ۳۰ شرکتی که در شبکه نمایش خانگی حضور دارند فقط حدود ۷ یا ۸ شرکت فعال هستند.
موسوی افزود: پولشویی اشکال مختلف اقتصادی دارد اما هدف اصلی آن پنهان کردن منشا پول‌هایی است که وجود دارد. به همین دلیل گروهی می‌خواهند از طریق کار در یک بخش اقتصادی یا فرهنگی آن را توجیه کنند. حالا این بخش می‌تواند سینما باشد یا شبکه نمایش خانگی. به همین دلیل ما قوانین سختی برای پولشویی داریم هرچند نمی‌توانیم کسی را متهم کنیم بلکه بعد از کار وضعیت مشخص می‌شود.
موسوی در پاسخ به این سوال که آیا سیاست دولت برای حمایت از نمایش و عرضه به‌جای تولید درست است یا خیر؟ گفت: نباید دولت در تولید فیلم مستقیم دخالت کند و حتی در مشارکت‌ها هم نباید شرکت کند درعوض باید تلاش کند تا از طریق بانک‌ها وام‌های کم‌بهره و بدون بهره به سینما تزریق شود.
وی ادامه داد: در کشورهای خارجی حداکثر سود وام ۳ الی ۴ درصد است و یک تا دو درصد آن هم به بیمه تعلق می‌گیرد که روی‌هم می‌شود حدود ۶ درصد. در ایران به‌طور متوسط وامی که بانک می‌دهد در بهترین شکل ۳۰ درصد سود دارد. سینما نیز توانایی استفاده از این وام را ندارد. اینجا نقش سازمان سینمایی و دولت برای چانه‌زنی با بانک‌ها پررنگ می‌شود زیرا بانکی که مشتری ۲۰ درصدی برای وام‌هایش دارد؛ تمایلی ندارد که وام کم‌بهره به سینما بدهد.
وی افزود: اما این وام باید پس گرفته شود و اصطلاح وام قرض‌الپس‌نده باید از بین برود. از طرف دیگر باید شرایطی بوجود بیاید که همه فیلم‌هایی که پروانه ساخت گرفتند؛ از یک کفِ وام استفاده کنند.
موسوی این گزاره که گروهی از تهیه‌کنندگان این وام‌ها را در ساختمان سازی مصرف می‌کنند و بعد فیلم می‌سازند لذا در تولیدسود می‌برند را درست ندانست و افزود: اینکه گفته می‌شود در تولید فیلم سود وجود دارد معمولا مربوط به مشارکت با دولت است مثلا برخی تهیه‌کنندگان سینما با دولت به‌صورت ۳۰ درصد دولت و ۷۰ درصد خودشان مشارکت می‌کنند اما با همان ۳۰ درصد دولت فیلم را می‌سازند و البته سود هم می‌برند.
وی ادامه داد: اگر دولت و سازمان سینمایی به سمتی حرکت کنند که هر وامی که داده می‌شود؛ پس گرفته شود، می‌توان یک صندوق برای فیلمسازی ایجاد کرد.