فرصت‌طلبی برخی گروه‌ها انقلاب التحریر را به انحراف کشاند/ خنجر مشاوران سیاسی بر پشت مبارک
با کنار گذاشتن رئیس‌جمهوری وقت در مصر تنها ۲۰ درصد از قدرت رژیم حاکم کاسته شد اما مابقی آن در داخل قاهره حضور داشتند که همین موضوع یکی از دلایل عدم وجود راهبرد درست از سمت انقلابیون را به نمایش کشید و انقلاب مسکوت ماند.
«حجت‌الله جودکی» تحلیلگر مسائل مصر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در تشریح و بررسی انقلاب مصر و وضعیت کنونی آن عنوان کرد: قبل از تحلیل و واکاوی ابعاد مختلف انقلاب مصر باید به یک اصل کلی اشاره شود و آن این است که انقلاب‌ها در تمامی نقاط دنیا عموماً از نارضایتی‌های مردم نشات می‌گیرد. به گونه‌ای که وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور به جایی می‌رسد که شهروندان آن جغرافیا خواهان تغییر در اوضاع هستند و چون تغییر نظام در تمامی ساختارهای سیاسی دنیا به صورت دموکراتیک صورت نمی‌پذیرد مردم دست به تقابل یا انقلاب سخت می‌زنند. از این منظر اگر نهادهای مدنی در کشورهایی مانند مصر تشکیل می‌شدند، بدون تردید انتقال قدرت خیلی راحت‌تر صورت می‌گرفت و شاهد خیزش انقلاب‌های سخت و حتی خونریزهای پی‌درپی در اقصی نقاط دنیا نبودیم.
وی افزود: انقلاب مصر ناشی از نارضایتی مردم بود که برای تحلیل و واکاوی آن می‌بایست چندین پارامتر مهم را مدنظر قرار گیرد. به گونه‌ای که عنصر فقر، بیکاری و فساد اداری و سیاسی از متغیرهای مهم تاثیرگذار در انقلاب مصر به حساب می‌آید. باید توجه داشته باشیم که نظام سیاسی و اقتصادی مصر نسبت به سایر کشورهای عربی وضعیت بهتری داشت و اساساً نمی‌توان آن را با سایر کشورهای همسایه خود مقایسه کرد.
مطبوعات مصر تا حدود زیادی به صورت آزادانه مشغول به فعالیت خود بودند و حتی بر خلاف نظام‌های سیاسی منطقه کاریکاتوریست‌ها می‌توانستند تا حدود زیادی با حسنی مبارک شوخی‌های رسانه‌ای و مطبوعاتی کنند. اتحادیه روزنامه‌نگاران، سندیکای پزشکان و مهندسان در مصر به صورت قوی تشکیل شده بود و به فعالیت خود ادامه می‌داد که این یک پارامتر مثبت برای حسنی مبارک قلمداد می‌شد اما با توجه به مسائلی که پیشتر به آن ا شاره شد، مردم خواستار تغییر در نظام و ساختار سیاسی این کشور بودند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح سایر علل به وقوع پیوستن انقلاب مصر اظهار داشت: اگر بخواهیم از نگاه دیگر به دلایل خیزش مردمی در میدان التحریر قاهره نگاهی گذرا بیاندازیم، باید بگوییم که حسنی مبارک اشتباهات مهم و زیادی را صورت داد. یکی از این اشتباهات مبارک، میل به تبدیل ساختار سیاسی جمهوری به نظام سیاسی جمهوری پادشاهی بود که این وضعیت در کشورهای عربی منطقه یک عرف معمول به حساب می‌آمد. اشتباه دوم مبارک این بود که با توجه به گستره نفوذ مشاوران مبارک روی نظرات و راهبردهای وی خیلی از راهکارهای ارائه شده غلط و نامناسب بود. به گونه‌ای که مشاوران وی تا حدود زیادی فاسد بودند و خبرهای صریح و درست از وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی مصر به مبارک ارائه نمی‌دادند و همین موضوع موجب می‌شد که برآوردهای مبارک با مشکل مواجه شده و غلط از آب دربیاید.
در انتخابات سال ۲۰۰۵ مجلس مصر شاهد ورود پنج نفر از نمایندگان اخوان المسلمین به پارلمان بود اما در آخرین انتخابات به صورت کاملاً مشخص و سرکوبگرانه از حضور مخالفان در پارلمان مصر جلوگیری به عمل آمد که به نوعی نقض آزادی احزاب سیاسی و همچنین مذاهب به حساب می‌آمد که به نوعی یکی از دلایل به وقوع پیوستن انقلاب مصر به شمار می‌رود.
وی با بیان این‌که انقلابیون مصر با برآورد غلط خود موجب شکست و به بن بست رسیدن آن شدند، گفت: با رفتن مبارک و حذف وی از گردونه حاکمیتی مصر حدود ۲۰ درصد از قدرت این کشور کاسته شد و به دست مردم افتاد. در آن هنگام و در اوج انقلاب مصر، مردم و نیروهای عمل کننده در انقلاب این کشور، راهبرد و تحلیل مناسبی برای ادامه این انقلاب و حتی شرایط پس از انقلاب نداشتند و فکر کردند که با کنار گذاشتن مبارک تمام نظام سیاسی مصر ساقط شده است. اما حقیقت این است که تنها ۲۰ درصد از نفوذ قوای سیاسی این کشور کم شده بود و مابقی سطوح امنیتی، قضایی و حتی رسانه‌ای در مصر بر اساس همان ساختار قدیم مشغول کار خود بودند. از منظر دیگر فرصت طلبی اخوان المسلمین تا حدودی به انقلاب مصر ضربه زد چراکه مسئولیت‌ها به گردن گروه‌های به اصطلاح اصلاح طلب افتاده بود که این موجب شده بود مابقی احزاب در این بین نادیده گرفته شوند و این وضعیت انقلاب مصر را به بن بست رساند.
جودکی در پایان بیان کرد: انقلاب التحریر توسط جوانانی صورت گرفت که شور و اشتیاق زیادی برای سر و سامان دادن به اوضاع کشور خود داشتند اما عدم سازماندهی آنها موجب شد خروجی مناسب در نهایت پدیدار نشود. چراکه مردم مصر خواهان این بودند تا شخصیت‌ها و طیف‌های سالم و حامی انقلاب وارد ساختار سیاسی شوند. از این منظر بر اساس عدم راهبرد و زیاده‌خواهی احزاب، انقلاب به نتیجه نرسید. لذا باید بگوییم در حالت فعلی شاهد نوعی بازگشت به عقب هستیم به صورتی که فضای سیاسی، اقتصادی و امنیتی مصر نسبت به گذشته خراب‌تر شده است و حتی نفوذ تروریسم و کلید خوردن ترورها یکی از متغیرهای تاثیرگذار برای انحراف در انقلاب مصر به شمار می‌رود.