فرماندهی عملیات در حادثه پلاسکو ضعیف بود

به گزارش خبرنگار ایلنا، سید باقر مرتضوی عضو ویژه بررسی حادثه پلاسکو با تاکید بر اینکه این  پلاسکو درجه دو بود، اما به یک حادثه ملی تبدیل شد، اظهار داشت: در اینگونه حوادث باید فرمانده صحنه، مدیریت عملیات را برعهده بگیرد که من این مدیریت را در حادثه پلاسکو ندیدم و جای سوال است که این افراد که در محل حادثه وجود داشتند کجا دوره دیدند و کجا صلاحیت آنها را تایید کرده است؟

وی با اشاره به اینکه در حادثه پلاسکو برای آواربرداری هفت گام وجود داشت گفت: در این عملیات گام آخر آواربرداری است و اول باید بر روی جستجو برای پیدا کردن افراد متمرکز شد. به طوری که در پلاسکو باید برای پیدا کردن افراد در موتورخانه اولویت در نظر گرفته می‌شد و اگر نقشه ساختمان درسازمان آتش نشانی موجود بود، می‌دانستند که کجا باید تونل می‌زدند این در حالی است که ماموران آتش‌نشانی دو، سه بار تونل زدند و برای بار چهارم به پیکرها رسیدند.

عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو در پاسخ به سوالی که آیا هلی‌کوپترهای آب‌پاش می‌توانستند از فروریزش ساختمان پلاسکو جلوگیری کنند و همچنین درباره تجهیزات و امکانات آتش‌نشانی و استفاده از فوم برای خاموش کردن آتش، گفت: در این حادثه هلی‌کوپترهای آب‌پاش نمی‌توانستند نقشی داشته باشند. از سوی دیگر نیز امکانات لازم برای این حریق در اختیار آتش‌نشانی بود ولی اینگونه نیست که کل امکانات ما کافی باشد. استفاده از فوم زمانی است که ما مواد نفتی داشته باشیم اما در این حادثه ضرورتی بر استفاده از فوم وجود نداشته و نمی‌توانیم بگوییم که عدم استفاده از فوم یک حادثه بوده است.

مهدی هداوند دکتری حقوق و عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو همچنین در پاسخ به سوال دیگر درباره خروج افراد و ماموران آتش‌نشانی از ساختمان گفت: در دنیا قاعده مشخصی برای خروج افراد در اینگونه حوادث وجود ندارد و فرمانده صحنه باید تشخیص دهد و در لحظه تصمیم بگیرد که چه زمانی افراد از ساختمان خارج شوند. اما گفته می‌شود که از ابتدای حریق در یک ساختمان به مدت سه ساعت زمان وجود دارد تا افراد تخلیه شوند و با توجه به اینکه حریق در پلاسکو حدود ساعت 8 آغاز شد، ساعت 11 باید همه نیروها و افراد خارج می‌شدند اما افراد تا ساعت 11:30 در ساختمان حضور داشتند.

پلاسکو را دیر تخلیه کردند

محمدتقی احمدی، رئیس هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سازمان مشخصی برای ایمنی ساختمان پلاسکو وجود داشته است یا خیر گفت: مسئول مشخصی برای ایمنی ساختمان وجود نداشته است البته اخطارهایی از سوی آتش‌نشانی و مانورهای غیر موثری هم انجام شد که هیچ کدام از ‌اینها به صورت جدی اثرگذار نبود. آتش از طبقه 10 شروع شد و به مرور به طبقه 11 و 12 سرایت کرد. البته ما دقیقاً ‌نمی‌دانیم که آتش‌سوزی از چه زمانی شروع شد چرا که آتش‌سوزی ساعت 7:58 به آتش‌نشانی اطلاع داده شد و ما نمی‌دانیم در این میان چند دقیقه تلف شده است که می‌تواند بین 10 دقیقه تا 20 دقیقه پیش‌بینی شود.

وی افزود: دپوی پارچه‌ها در مسیر و راهروها مانع از حرکت و فعالیت آتش‌نشان‌ها شده بود و باعث شد که حرکت به سمت راه‌پله‌های بالا بسته شود.

عضو هیات بررسی حادثه پلاسکو با بیان این مطلب که در بیشتر کشورهای دنیا امکان پیگیری حقوقی در خصوص ماموران عملیات وجود ندارد گفت: به این معنا که اگر ماموران عملیات یا آتش نشانان اشتباهی کرده باشند نمی‌توان آنها را مورد پیگرد قانونی قرار داد. بلکه آن نظامی که این افراد را تربیت کرده است مسئول است و باید پاسخگو باشد.

احمدی همچنین درباره ارتباط قوه قضائیه با این هیات گفت: ما با قوه قضائیه مکاتباتی داشتیم و سعی کردیم به صورت کامل تری از یافته‌های آنها استفاده کنیم و ما هم نتایج به دست آمده را در اختیار آنان قرار دهیم اما ظاهراً قوه قضائیه یک گروه محقق را مسئول تحقیق در این حادثه کرده بود. ما با قوه قضائیه مانند سایرسازمان‌ها تعامل کاملی نداشتیم.

در ادامه مرتضوی با اشاره به اینکه برق ساختمان پلاسکو قطع نشده بود و بررسی بی‌سیم‌ها نشان می‌دهد که نیروهای مزاحم تا دقایق آخر هم حضور داشتند، گفت: آتش‌نشانی تیم ایمنی نداشته و متأسفانه همچنان هم تیم سازه ندارد. نیروهای آتش‌نشانی باید قبل از ساعت 10:50 نیروها را تخلیه می‌کردند اما دستور تخلیه دیر صادر شد و دقایقی بعد از ساعت 11 و ریزش ساختمان دستور تخلیه صادر شده است که نباید اینطور می‌شد.

عضو هیات گزارش حادثه پلاسکو با تاکید بر اینکه سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این حادثه عملا نقشی نداشت، بیان کرد: در شهر تهران باید فرماندهی واحد مدیریت بحران وجود داشته باشد،  ما نمونه این عملکرد موفق را در سیل عسلویه دیدیم که در پنجاه سال گذشته بی‌سابقه بود و به خوبی مدیریت شد.

سطح آموزش آتش‌نشانان‌ برای مهار آتش بسیار پایین است

سید باقر مرتضوی عضو هیات بررسی حادثه پلاسکو در ادامه بر این موضوع تاکید کرد که فرماندهی عملیات در حادثه پلاسکو طبق استاندارد صورت نگرفته است. در حال حاضر سطح آموزش ها برای آتش‌نشان‌ها برای مهار آتش در سطح بسیار پایینی قرار دارد وسیستم نظامی که این افراد را تربیت می‌کنند باید پاسخگو باشند.

نصرالله طهماسبی‌آشتیانی کارشناس ارشد بیمه و عضو دیگر این هیات در پاسخ به سوال یکی دیگر از خبرنگاران مبنی بر اینکه ساختمان پشتی ساختمان پلاسکو آیا قابلیت کاربری دارد و یا دیگر قابل استفاده نیست گفت: پشت ساختمان پلاسکو، یک ساختمان پنج طبقه‌ای وجود دارد که با بازدیدی که از این ساختمان داشتیم چند واحدی که به ساختمان پلاسکو چسبیده بود، آسیب زیادی دیده بود و بقیه واحدها دچار دودگرفتگی شده بودند که حدود 50 درصد مبلغ بیمه به عنوان خسارت به صاحبان واحدها پرداخت شد اما اینکه آیا در حال حاضر این واحدها مقاوم‌سازی شده اند یا خیر خبر نداریم.

محمد فاضلی عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیات بررسی حادثه پلاسکو با اشاره به اینکه نمی‌دانیم که آیا مجاز بوده‌ایم که یک حادثه درجه2 را به یک حادثه ملی ارتقاء دهیم و بیش از 10 روز این حادثه را به صورت زنده از تلویزیون پخش کنیم؟ گفت: اینکه پخش زنده این حادثه توسط چه کسی و چه کمیته‌ای در صداوسیما تایید شده را نمی‌دانیم. اینکه آیا این موضوع برای وجه ملی و روحیه عمومی‌ ما خوب بوده است یا خیر جای سوال دارد. ما 12 روز یک حادثه غم‌بار را پخش زنده کردیم، آیا در حوادث مشابه همین کار را می‌کنیم؟ چرا در حادثه قطار مشهد این اتفاق رخ نداد؟ آنجا که کشته‌های بسیار زیادتری را به همراه داشت. البته ذکر این نکته ضروری است که این حادثه و اطلاع‌رسانی درباره آن برای خیزش آگاهی‌ها خوب بوده اما ما به تدوین پروتکل رسانه و بحران و رسانه و ایمنی نیاز داریم.