بخشی از بقعه تاریخی نصیرعلی‌کیا فرو ریخت

ایلنا- رودسر: یکی از ابنیه های تاریخی استان گیلان،بقعه نصیر علی کیا می باشد که در سه کیلومتر شرق رودسر و در روستای کویه سفلی شهرستان رودسر  واقع شده و به شماره 2046،چهارم تیر 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

به گزارش خبرنگار ایلنا از رودسر، بقعه نصیر علی کیا در موقعیت جغرافیایی 37 درجه و 05دقیقه 2/ 53ثانیه عرض شمالی و دارای 50 درجه 16 دقیقه 2/08 ثانیه طول شرقی و در ارتفاع 8 متری نسبت به سطح دریا واقع شده است.

بنا به جلد دوم گزارش بررسی شناسایی باستان شناختی شهرستان رودسر که از پائیز 83 تا زمستان 84 گرد آوری شده، بقعه نصیر علی کیا بر اساس نوع معماری نشان گر تعلق این بقعه به دوران قاجاریه و به احتمال زیاد اواخر قاجار بوده،اما شالوده بنا به احتمال زیاد مربوط به دوران کیائیان در قرن هفتم هجری قمری است.

این گزارش خاطر نشان می کند: «بنای بقعه چهار گوش با سه ایوان در شمال شرق و کرسی بنا حدودآ یک متر در شمال و در جنوب 150 سانتی متر از زمین های اطراف بالاتر است و ورودی اصلی بقعه در شمال قرار دارد و به جز آن در سه طرف دیگر نیز درب هایی از ایوان ها به حرف گشوده می شود».

 این گزارش باستان شناختی، متذکر می شود: « یک ایوان نو ساخته در جنوب بقعه نصیر علی کیا قرار دارد و کناره های ایوان دارای ستون های چوبی و چهار پخ زده و چند ستون زیبای لاچ لنگری است و ستون در پائین بر روی جیرنال و در بالای ستون ها دارای سرنال هستند و جرزها و دیوارها از ضخامتی 45 سانتی متری برخور دارند».

بر پایه این گزارش باستان شناختی، «در ساخت بنا از مصالح محلی نظیر گچ، آهک و آجرهای قرمز 20*20*4 سانتی متری استفاده شده و سنگ های تزئینی تازه نصب شده در بیرون و داخل حرم جدید زیبائی کلی بنا را مخدوش ساخته اند و سابقآ دیواره های این بقعه نقوش مذهبی ترسیم شده داشتند که به سبب سنگ کاری این نقوش از بین رفته اند و فقط قسمتی از نقاشی های فوقانی زیر سقف ایوان غربی قابل مشاهده است».

طبق این گزارش قبل از ثبت ملی، «بام بقعه نصیر علی کیا با سفال های خمره ای سفال پوش شده تا بدین وسیله از ریزش باران های دائمی منطقه مصون بماند و این بنا از اماکن زیارتی شهرستان رودسر و حومه آن است و در ایام برگزاری مراسم سوگواری ماه محرم و دیگر مراسم های مذهبی و محلی مورد استفاده قرار می گیرد.

 این گزارش قبل از ثبت ملی بنا،تاکید می کند«بقعه سید نصیر علی کیا از سر بندی بسیار زیبا برخوردار می باشد و آن چه امروزه در نظر هر بیننده را مسحور می سازد ستونهای زیبایی است که به صورت لاچ لنگری و چهار تراش تزئین یافته و هم چنین ستون هایی که به شکل کله شیر قسمت فوقانی ستون ها را آراسته است».

این گزارش، می افزاید: دامنه بام به صورت پنج پشته ساخته شده که این خصوصیت در کمتر بنایی در استان گیلان به چشم می خورد و در بالای دیوارهای حرم آرامگاه نیز چنین پشته هایی دیده می شود و دیوار بیرونی بقعه در ایوان ها دارای نقاشی های دیواری با تصاویری از واقعه کربلا و دیگر نقوش مذهبی بوده که متاسفانه همه از بین رفته است.

تهیه گزارش باستان شناختی یاد شده و ثبت بقعه نصیر علی کیا رودسر به شماره 2046چهارم تیر 1377 در فهرست آثار ملی کشور در حالی است که متاسفانه در واپسین روزهای از سال 91 بخشی از سقف و ایوان این بنای مذهبی مهم بر اثر مرمت غیر اصولی توسط پیمان کار اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری گیلان پساز گذشت حدود فرو ریخت و تلی از خاک شد.

یک عضو هیئت امنای بقعه نصیر علی کیا و فرمانده پایگاه بسیج روستای کویه سفلی رودسر در گفتگو با خبرنگار ایلنا و در تشریح وقوع این حادثه، اظهار کرد: ساعت 3:20دقیقه بامداد صبح واپسین پنج شنبه اسفند ماه 91،قسمت اعظمی از سقف و ایوان بقعه نصیر علی کیا فرو ریخت.

علی صبح خیز با اشاره به حضور خود در زمان ریزش عجیب و غریب بخشی از سقف و ایوان  بقعه،خاطر نشان کرد:در زمان وقوع حادثه،به دلیل ترس از خطرات جانی  ناشی از ریزش دوباره بقیه بنا جرات نکردیم جلو برویم.

وی با اشاره به انتظار خود برای روشن شدن هوا جهت اطلاع ریزش بخشی از بقعه نصیر علی کیا به مسئولان اداره کل میراث فرهنگی گیلان، تصریح کرد: مرمت و بازسازی این بنا توسط پیمان کار اداره کل میراث فرهنگی گیلان 8 ماه به طول کشید و حدود یک ماه گذشته به پایان رسیده بود.

این مسئول،اذعان کرد:حدود یک ماه بعد از مرمت و باز سازی،بخشهای غربی و قسمتی از سقف سمت شمالی و  نیز ایوان شمالی و در کل حدود دو سوم از بنا ریزش و فرو ریخته و هم اکنون بخشهای باقی مانده توسط شمع در حال نگهداری می باشد و احتمال ریزش دیگر بخشهای بنا نیز وجود دارد.

صبح خیز با اعلام بسته شدن درب بقعه نصیر علی کیا توسط هیات امنای برای جلوگیری از ورود مردم و به مخاطره افتادن جان آنان،متذکر شد: دلیل مرمت بنا توسط میراث فرهنگی گیلان،وجود یک سری سازه های غیر اصولی انجام شده در بنا بود.

به گفته وی، اداره کل میراث فرهنگی گیلان در حین بازسازی و مرمت بقعه نصیر علی کیا، سازه های غیر اصولی را جمع آوری ولی متاسفانه حالت بنا را به سبک گذشته و اصلی خود برنگرداند و از سوئی دیگر فوندانسیونی که می خواست سقف بنا را نگه دارد به شکل خیلی ابتدائی که نمی توانست وزن کوچکی را  تحمل کندبا حجم سنگین چوب و سقف موجود تعبیه کردند و رفتند.

این عضو هیات امنای بقعه نصیر علی کیا کویه سفلی رودسر،با بیان خرسندی از این که خدای شکر در زمان ریزش قسمتی از سقف و ایوان  این بنا شخصی در آن حضور نداشت تا آسیب جسمی ببیند، خطاب به مسئولین میراث فرهنگی،ابراز کرد: مرمت و بازسازی مدنظر شما را نخواستیم و به سبک اصلی خود بر گردانید تا مردم بتوانند تردد کنند و به زیارت بیایند.

صبح خیز، مدت مرمت صورت گرفته بر روی بقعه نصیر علی کیا توسط پیمانکار مجری میراث فرهنگی گیلان را 8 ماه عنوان کرد که در عرض کمتر از یک ماه فرو ریخت،درباره دلایل تخریب بخشی از بنا مدعی شد: متاسفانه در زمان مرمت هیچ گونه بازدیدی از سوی میراث فرهنگی استان از طرز کار پیمان کار مشغول به کار صورت نگرفت.

وی ادامه داد: پیمان کارانی که برای مرمت و بازسازی بقعه نصیر علی کیا مشغول به فعالیت بودند،به وسیله عکس و فیلم،موافقت اصولی خود را از مدیران میراث فرهنگی گیلان اخذ می کردند که به نظرم یک امری غیر اصولی بوده و کارشناسان و مدیران باید از نزدیک از روند بازسازی مشاهده می کردند و نقاط ضعف جهت رفع آن متذکر می شدند.

فرمانده پایگاه بسیج روستای کویه سفلی رودسر، تاکید کرد: بازدید مدیران میراث فرهنگی گیلان پس از تخریب بخشی از بنا و انداختن تقصیر آن گردن پیمان کار مربوطه هیچ توجیهی ندارد و از سوئی دیگر وجود سنگ بلوک در پشت بنا از سازه هایی است که به صورت غیر اصولی در زمان فعالیت هیات امنای اسبق بقعه نصب شد.

صبح خیز، با بیان این که نمی دانم هیات امنای اسبق بقعه نصیر علی کیا برای نصب سازه های غیر اصولی جهت جلب موافقت میراث فرهنگی گیلان واسطه انداخته اند و چگونه با آنان کنار آمده اند،خاطر نشان کرد: میراث فرهنگی استان قول مرمت و بازسازی داده ولی ما خواستار برگرداندن حالت بنا به شکل اولیه آن است.

وی میزان بودجه تخصیص داده شده برای مرمت بقعه نصیر علی کیا را بر اساس شنیده ها 70 میلیون تومان ذکر کرد و یاد آور شد: پیمان کار در زمان مرمت بنا رقم تخصیص یافته را 40 میلیون تومان اعلام کرد ولی اگر میراث فرهنگی بخواهد 70 میلیون تومان بخواهند برای بازسازی مجدد در نظر بگیرد با توجه به تورم موجود،فکر نکنم بتوانند به پایان برسانند و به حالت اصلی برگردانند.

این مسئول، با اشاره به بازان خیز بودن منطقه کویه سفلی رودسر و ریزش نزولات آسمانی به داخل بقعه و ضریح بر اثر ریزش بخشی از آن، اذعان کرد: بنا هم اکنون فاقد سقف بوده و به وسیله گونی و نایلون به صورت موقت توسط پیمان کار میراث فرهنگی با همکاری هیات امنای بقعه جهت جلوگیری از ریزش نزولات آسمانی نصب شده است.

صبح خیز در پایان، تاکید کرد: خوشبختانه به  غیر از محراب و  از سوئی دیگر تعدادی از فرشها و پشتی که بر اثر گل ولای موجود در سقف به داخل آن ریزش کرده توسط هیات امنای بقعه پاکسازی  و به بیرون هدایت شده، به وسایل داخل ضریح آسیب جدی وارد نشده است.