عاقبت ایران‌چک چیست؟
با توجه به اهمیت ایران چک و نیز فرصت دو ماهه باقی‌مانده تا پایان سال‌جاری و انقضای مهلت قانونی انتشار و استفاده از آنها بانک مرکزی در تلاش است تا با اخذ مجوزهای لازم از نهادهای مربوط نسبت به ادامه انتشار و استفاده از این ابزار با اهمیت در سال آتی اقدام کند.
ماجرای حذف صفر از پول ملی کشور داستان تازه ای نیست اما در این میان حذف ایران چک‌ها که تنها پنج سال است که به چرخه مالی کشور وارد شده‌اند نیز حکایت خود را دارد.
به گزارش ایلنا، در بخش‌هایی از گزارش پارسینه آمده است: موضوع حذف صفر از واحد پول ملی در ایران نخستین بار مرداد ماه سال ۱۳۸۵ توسط طهماسب مظاهری رییس وقت بانک مرکزی ایران و در پی انتشار چک پول های دو میلیون ریالی در کشور مطرح شد.
بنا به دستور رئیس دولت نهم این طرح در سال 86 در بخش‌های تخصصی بانک مرکزی تحت بررسی قرار گرفت و قرار شد عملی شود و در این راستا اقداماتی از جمله تولید ایران چک‌های 50 و 100 هزار تومانی که سه صفر آن حذف شده است، صورت گرفت و در حالی اوایل سال 89، محمود بهمنی رئیس وقت بانک مرکزی از اجرای این طرح بعد از طرح تحول اقتصادی دولت خبر داد که هنوز از اجرایی شدن آن خبری نیست، هرچند که این روزها زمزمه‌های حذف چهار صفر به جای سه صفر جدی‌تر از همیشه به گوش می‌رسد.
این در حالی بود که بهمنی درهمان روزهای فروردین ماه 89 در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرده بود که با انتشار اسکناس‌های 10 هزار تومانی و درشت که تا پایان خرداد در اختیار مردم قرار می‌گیرد، چک‌های بانکی به مرور از رده خارج خواهد شد که عملا این اتفاق نیفتاد.
وی همچنین با اعلام دوباره توقف انتشار ایران‌چک 200 هزار تومانی گفته بود: خروج ایران چک‌ها از بازار با ایران چک‌های 50 هزار تومانی آغاز خواهد شد چرا که بانک مرکزی در نظر دارد با این اقدام جلوی پولشویی را بگیرد.
در اواخر سال 89 نیز صحبت‌هایی درباره حذف ایران چک‌های 100 هزار تومانی از چرخه پولی کشور مطرح و گفته شد ایران چک‌های 100 هزار تومانی از دسترس مردم خارج خواهد شد اما عملا این اتفاق نیفتاد.
حالا اما دبیرکل بانک مرکزی اعلام کرده است آخرین مهلت بانک مرکزی برای چاپ ایران‌چک تا پایان سال‌جاری است و در گفت و گویی تاکید کرده در صورت مخالفت با ادامه انتشار ایران‌چک، اسکناس‌های درشت‌تر چاپ خواهیم کرد. این گفته‌های محمود احمدی آخرین واکنش نسبت به بحث ایران‌چک است که چند ماه پیش ادامه انتشار آن توسط مجلس غیرقانونی اعلام شد.
در واقع مدت‌هاست بحث بر سر چاپ یا توقف انتشار ایران‌چک در جریان است و همچنان مشخص نیست رویکرد بانک مرکزی در این خصوص چه خواهد بود. هر چند دبیرکل بانک مرکزی تاکید کرده است: تدوین راهبرد زیرساخت بازار مالی کشور در دستور کار قرار گرفته و تا سال 92 اعلام و نهایی خواهد شد اما به نطر می‌رسد هنوز تکلیف بانک مرکزی با خودش مشخص نیست.
محمود احمدی درباره ایران چک‌های 50 هزار تومانی و با تاکید بر اینکه بانک مرکزی تنها تا پایان سال مجوز انتشار را دارد گفت: «اگر برای سال آینده اجازه استفاده از ایران چک 50 هزار تومانی داده نشود سعی می‌کنیم مجوز چاپ اسکناس درشت‌تر را بگیریم. با توجه به ترکیبی که این ایران چک‌ها در میزان مصرفی مردم دارند تلاش می‌کنیم اگر امکانش باشد اجازه قانونی برای ادامه انتشار واستفاده آن برای سال 92 را هم بگیریم."
وی با بیان اینکه هم‌اکنون 60 درصد نقدینگی نزد مردم را ایران چک 50 هزار تومانی تشکیل می‌دهد و می‌توان گفت که بیش از 70 درصد از مبادلات نقدی مردم از طریق ایران چک انجام می‌شود گفت: "حذف آن از مبادلات روزانه مردم، شبکه بانکی کشور و مردم را در معاملات روزانه خرد با مشکل جدی مواجه می‌کند.»
احمدی توضیح داد: «با توجه به اهمیت ایران چک و نیز فرصت دو ماهه باقی‌مانده تا پایان سال‌جاری و انقضای مهلت قانونی انتشار و استفاده از آنها بانک مرکزی در تلاش است تا با اخذ مجوزهای لازم از نهادهای مربوط نسبت به ادامه انتشار و استفاده از این ابزار با اهمیت در سال آتی اقدام کند.»
گفتنی است، سیاست انتشار ایران چک‌های بانک مرکزی نخستین بار در زمان مدیریت سابق بانک مرکزی و با هدف جلوگیری از تولید ایران چک‌های بدون پشتوانه بانک‌های کشور طراحی و از سال 86 اجرا شد. بانک مرکزی که ایران چک‌های بانک‌ها را یکی از عوامل تورم افسار گسیخته چند سال اخیر می‌دانست، حدود 13 هزار میلیارد تومان از ایران چک‌های بانک‌ها را جمع‌آوری کرد و ایران چک‌های بانک مرکزی را جایگزین آنها کرد و امروز بانک مرکزی و مجلس بعد از میلیاردها تومان هزینه به حرف آن روزهای اقتصاددانان کشور رسیده‌اند که ایران چک‌ها می‌توانند ابزار بسیار مفیدی برای پولشویی و پولشویان باشند و باید فکری برای آن کرد!...
