اختصاصی ایلنا/
صنعت اصفهان کشاورزی را حذف کرد
باران پاییزی بحران آب شرب را حل کرد/ اولویت با شرب و صنعت است/ برای کشت پاییزه آبی پشت سد نداریم/ خسارت ۶۷۰ میلیارد تومانی کشاورزان اصفهان/ ۵۰۰ هزار کشاورز با خانوادههایشان در رنجند/ حجم خسارت تریلیاردی است/ چارهای جز مهاجرت وجود ندارد/ خشکسالی فقط برای کشاورزان است.
اصفهان – ایلنا: گسترش روزافزون صنعت در اصفهان،استانی که سالهای سال با تکیه بر گردشگری و کشاورزی به نصف جهان تبدیل شده بود، حقابه قانونی و دیرینه ۵۰۰ هزار کشاورز اصفهانی را حذف و آنها را برای تامین معاش خود با مشکل روبرو کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در حالی که بارندگیهای مناسب پاییزه، اصفهانیها را خوشحال و امیدوار به رفع تنگنای کمبود آب کرده، معاون بهره برداری و امور مشترکان شرکت آب منطقهای اصفهان در گفتگو با ایلنا اعلام کرد: پاییز سال گذشته وضع و آمار بارشها بیشتر بود اما اگر امسال زمستان خوبی همراه با بارندگی داشته باشیم سال نرمالی را ماههای آینده در پیش خواهیم داشت.
غلامحسین حیدرپور ورودی و خروجی حجم سد زایندهرود را با هم مساوی و ۱۶ میلیون مترمکعب دانست و افزود: دلیل اصلی مشکلاتی که برای تامین آب شرب در اواخر بهار و تابستان و حتی اوایل پاییز بوجود آمد این بود که شاهد بارندگیهای مناسبی در فصل پاییز بودیم اما زمستان بارشهای موثری برای تغذیه سرشاخههای رودخانه صورت نگرفت.
باران پاییزی بحران آب شرب را حل کرد
وی درپاسخ به این پرسش که «آیا امکان تحویل حقابههای کشاورزان برای کشت پاییزه وجود دارد؟» یادآور شد: با اینکه اداره کل هواشناسی استان، سال آبی نرمالی را پیش بینی کرده امااگر بارندگیهای پائیز رخ نمیداد در پاییز برای تامین آب شرب به مشکل بر میخوردیم.
معاون بهره برداری و امور مشترکان شرکت آب منطقهای اصفهان، گفت: متاسفانه هنوز آب کافی برای تحویل حقابههای کشاورزان پشت سد وجود ندارد و برای تصمیم گیری درباره توزیع آب باید منتظر بارندگیهای زمستان و اوایل بهار بمانیم.
اولویت با شرب و صنعت است
حیدرپور اولویتهای توزیع آب در استان اصفهان را به ترتیب شرب و صنعت سپس حفظ باغات، معرفی کرد و افزود: بر خلاف بخش کشاورزی که در سال زراعی گذشته حقابه خود را برای کشت پاییزه دریافت کردند، آبرسانی به صنایع با صرفه جویی و محدودیتهایی صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه بارندگی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر، اما نسبت به بارش دراز مدت در حد نرمال است، تصریح کرد: حجم بارندگی فعلی در افزایش حجم آب سد زاینده رود تأثیر ندارد، این آبها بیشتر به صورت آب روان است و این آب روان به صورت برف و باران کم و اکنون پس از دو ماه فصل پاییز این میزان بارش قابل ارزیابی نیست.
برای کشت پاییزه آبی پشت سد نداریم
معاون سیاسی امنیتی استانداری اصفهان و رییس شورای اطلاع رسانی استان نیز با تاکید بر اینکه برای کشت پاییزه، آبی پشت سد زاینده رود وجود ندارد گفت: رهاسازی آب برای کشت پاییز سال گذشته، ریسک بالایی داشت و برخی افراد که احساس میکردند ممکن است ماههای بعد در تامین آب شرب با مشکل روبرو شویم، تصمیم مدیریت بحران برای تحویل ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب به کشاورزان را به باد انتقاد گرفتند.
محمد مهدی اسماعیلی رهاسازی آب به مدت ۳۶ روز در آبان ماه و برای بار دوم در فاصله ۲۶ اسفند تا ۱۵ خردادماه را باهدف حمایت از کشاورزان خسارت دیده و مردم شرق اصفهان دانست و بیان داشت: خط قرمز آب پشت سد، ۱۸۰ میلیون متر مکعب است اما در روزهایی از مهرماه این خط پایینتر از ۱۲۰ میلیون متر مکعب رسید و مجبور شدیم آب را قطرهای مدیریت کنیم.
او میگوید: این ریسک فقط و فقط برای کمک به کشاورزان انجام شد و اگر میخواستیم عاقبت اندیش باشیم به پرداخت همان خسارت ۳۰ تا ۴۰ میلیاردی بسنده میکردیم.
انتقال آب از خلیج فارس ظرف چهار پنج سال
دکتر اسماعیلی یکی از راهکارهای رفع بحران کمبود آب در استان اصفهان را تسریع در ساخت تونل سوم کوهرنگ اعلام کرد و افزود: بیتوجهی در مشکلی که در مطالعات این طرح وجود داشت باعث شد مسیر تونل به منطقهای برسد که خاک سستی داشت که هر آن احتمال میرفت دچار ریزش شود.
وی دلیل پیشرفت میلی متری تونل را همین مشکل دانست و گفت: مسیر باقی مانده به کمتر از ۵۰ متر رسیده و مجریان پروژه تونل سوم، تعهد دادهاند تا قبل از پایان سال آنرا تکمیل کنند.
رییس شورای اطلاع رسانی استان با انتقاد از بیمهری به پروژه انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان، یادآور شد: این کار اتفاق مبارکی است و با ساخت تونلی ۷۰۰ کیلومتری، ظرف مدت چهار پنج سال آب را ازخلیج فارس به استان اصفهان منتقل میکند.
خسارت ۶۷۰ میلیارد تومانی کشاورزان اصفهان
این در حالی است که سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، عدم تحویل حقآبه کشاورزان را اجتناب ناپذیر میداند و میگوید: با توجه به محدودیت منابع آبی، چارهای نداریم جز اینکه به دنبال تامین بودجه برای جبران بخشی از خسارتها برویم.
محمدرضا نریمانی رقم پیشنهادی استان به عنوان خسارت کشاورزان از خشکسالی را ۸۴ میلیارد تومان برشمرد و گفت: خسارتهای واقعی تقریبا ۸ برابر این رقم است که قابل درخواست از دولت نیست.
از سوی دیگر رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان، توقف پنج شش ساله کشت و کار را ضربه مهلک به کشاورزان شرق و غرب اصفهان که حقابه قانونی و شرعی در دست دارند، دانست و تصریح کرد: در این اوضاع اقتصادی، بیش از ۳۰۰ هزار کشاورز با خانوادههایشان در شرق و بقیه در غرب و مناطق دیگر استان درآمدی ندارند و برای تامین معاش خود با مشکل روبرو شده اند.
حسین محمدرضایی در این گفتگو این آمار را با استناد به اطلاعات دفترچههای خدمات کشاورزی صادره شده، عنوان کرد و گفت: ما معتقدیم که حقابه کشاورزان غصب شده، چرا که رودخانه از فلاورجان تا پایین دست و تالاب گاوخونی خشک شده و کشاورزان شرق و غرب استان بیکار مانده اند.
حجم خسارت تریلیاردی است
رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان حجم واقعی خسارت شش ساله کشاورزان را تریلیاردی دانست و ادامه داد: سال گذشته در مرحله ۱۲ میلیارد و در مرحله بعدی۱۳ میلیارد تومان بودجه در اختیار سازمان جهاد کشاورزی قرار گرفت تا به عنوان خسارت ناشی از خشکسالی بین کشاورزان توزیع کند در حالی که تقسیم این رقم دردی از آنها دوا نکرد و در هر مرحله به هریک از کشاورزانی که صاحب دفترچه خدمات کشاورزی بودند به طور متوسط مبلغی حدود ۳۰۰ هزار تومان رسید.
وی افزود: مبلغ ۳۰۰ هزار تومان و یا کمی بیشتر برای شش سال بیآبی خیلی ناچیز است مانند آن است که به یک حقوق بگیر دولت بعد از شش سال حقوق یک ماه او را پرداخت کنند و به او بگویند با حقوق یک ماه شش سال زندگی خود را اداره کن، که امری محال است.
وی بزرگترین سرمایه این قشر را زمینها و مزارعشان معرفی کرد و گفت: متاسفانه این سرمایه هم بدون آب ارزشی برای فروش ندارد و نمیتواند گرهای از مشکلات کشاورزان را برای تامین معاش خود باز کند.
چارهای جز مهاجرت وجود ندارد
محمدرضایی میگوید: آبی که سال گذشته به کشاورزان تحویل شد باعث شد ۵۰ درصد زمینها زیر کشت بروند و از ۲۵ درصد آنها محصول برداشت شود، بنابراین نتوانست مشکلات را حل کند.
وی کشت و کار را پیشه آبا و اجدادی و تخصصی ساکنان شرق و غرب یعنی پایین دست و در مسیر رودخانه زاینده رود عنوان کرد و بیان داشت: کسانی که سالهای گذشته را بافروش ادوات کشاورزی یا پس انداز خود برای خانواده و آینده فرزندانشان و گرفتن وام از بانکها سپری کردهاند اکنون چارهای جز مهاجرت به شهر برای یافتن مشاغل کاذب ندارند.
رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان نتیجه این کوچ را پیچیدهتر شدن مشکلات کلان شهر اصفهان دانست و ادامه داد: جمعیت زیادی از کشاورزان اصفهان بیمه نیستند و به گروهی هم که تحت پوشش این نهاد قرار دارند، در صورتی که بیمه بیکاری پرداخت میکنند بیمه بیکاری تعلق نگرفته بنابراین برای گذران زندگی خود نیاز جدی به درآمد دارند.
محمدرضایی با توجه به قانون توزیع عادلانه آب که سال ۱۳۶۱ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، یادآور شد: دربند ۷ ماده ۱۸ این قانون آمده اولویت توزیع آب زاینده رود به ترتیب شرب، کشاورزی، صنعت و سایر موارد است در حالی که اکنون صنایع حقابههای کشاورزان را حذف کرده و با قرار گرفتن در بالادست رودخانه، مشکل کمبود آب را کمتر حس کردهاند.
وی با اشاره به سابقه ۳ هزار و ۵۰۰ ساله حقابههای کشاورزان از رودخانه زاینده رود، تایکد کرد: نامگذاری نهرهای رودخانه زاینده رود به عنوان مادی در اصفهان به این معناست که اززمان مادها وجود داشتهاند و به شهر و کشاورزی رونق میبخشیدند.
خشکسالی فقط برای کشاورزان است
رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان نداشتن تخصص برای کار و پیشه و تفاوت فرهنگ شهر ور روستا را زمینه ساز مشکلات اجتماعی مهاجرت کشاورزان به اصفهان معرفی کرد و گفت: از بین رفتن زمینهای شرق اصفهان که به کمک آب برای کشاورزی مناسب بودند و تالاب بین المللی گاوخونی که با اکوسیستم اصفهان عجین شده، موجب سرازیری ریزگردهای سوزنی شکلی به هوای اصفهان شده که مشکلات تنفسی و بیماریهای صعب العلاج را بوجود میآورند.
وی که معتقد است کشاورزان خشکسالی را دلیل حذف حقابه خود نمیدانند، تصریح کرد: ما معتقدیم اگر خشکسالی، ۲۰ تا ۳۰ درصد ذخایر آب را کاهش داده باید به همین نسبت آب تحویلی به کشاورزان کاهش یابد نه اینکه به طور کامل قطع شود و آنها را از زندگی ساقط کند.
رئیس انجمن حمایت ازکشاورزان شهرستان اصفهان گفت: اگرقانون توزیع عادلانه آب به صورت کامل اجرا میشد حال و روز حقآبه داران زاینده رود اینچنین نبود بنابراین ما خواهان اجرای کامل این قانون توسط مسئولان استانی و ملی هستیم.
۴۵۰ میلی متر بارندگی کجا رفت؟
به گفته رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان در سه ماه اول سال زراعی ۹۱-۹۲ در حوزه کوهرنگ ۴۵۰ میلیمتر بارندگی ثبت شده در حالی که میانگین بلند مدت آن تا به امروز ۳۸۰ میلیمتر بوده است که تغییرات سال جاری به میانگین بلندمدت ۲۵ ساله ۱۵ درصد افزایش را نشان میدهد.
وی همچنین با اشاره به اینکه در ابتدای سال زراعی یعنی اول مهر، حجم آب پشت سد زایندهرود حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب بوده، اظهار داشت: با حدود ۴۵۰ میلیمتر بارندگی پاییز امسال، حجم آب پشت سد باید بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب باشد البته منهای مصارف، ۱۰ متر مکعب در ثانیه آب شرب، سه متر مکعب صنعت و آب انتقالی به استان یزد به میزان دو متر که در مجموع ۱۵ متر مکعب در ثانیه مصرف میشود که در طول سه ماه پاییز مقدار ۱۱۶ میلیون متر مکعب برداشت شده است این رقم به نزدیک به ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب میرسد که در حال حاضر ۱۵۳ میلیون متر مکعب آب موجود است.
محمدرضایی با اشاره به کاهش برداشتها در فصل پاییز و زمستان میزان مصرف آب شرب و صنعت به دلیل خنک شدن هوا در چهارمحال و بختیاری متوقف گفت: کشاورزان در طول شش سال خشکسالی وضعیت اقتصادی ناگواری دارند و گرانیهای اخیر هم بر فشارهای اقتصادی آنها افزوده است و به همین دلیل کشاورزان منتظر باز شدن آب رودخانه زاینده رود برای کشت خود هستند.
رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اضافه کرد: میزان بارندگی حوزه کوهرنگ که سرشاخه های زاینده رود محسوب میشود تا به امروز ۵۰۰ میلیمتر بوده که ۲۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش و ۱۹ درصد نسبت به میانگین بلند مدت افزایش داشته و بنابراین خواسته ما کشاورزان از آب منطقهای استان اصفهان حفظ و نگهداری این آب برای حق آبه داران است.
.......................................
ناهید شفیعی