کارگاه آموزشی نشر الکترونیک و چالش های آن در ایران برگزار شد؛
استفاده ۵/۲ میلیارد نفر در جهان از کتاب های الکترونیک
محتوای الکترونیکی علاوه بر کتاب شامل صوت و تصویر اعم از کتاب گویا مانند داستانهای گویا و سخنرانیهاست. این کتاب گویا میتواند صدای انسانی و یا به صورت نرمافزارهای گویا باشد که کتاب را روخوانی کند.
کارگاه آموزشی «نشر الکترونیک و چالش های آن در ایران» عصر شنبه اول آذر با حضور عرفان میرسالاری کارشناس حوزه نشر الکترونیک در محل پژوهشگاه فناوری اطلاعات برگزار شد.
به گزارش ایلنا، عرفان میرسالاری در این نشست درباره مفهوم نشر دیجیتال گفت: توصیف شیوههای جدید تولید و توزیع با استفاده از دستگاههای نوین مفهوم نشر دیجیتال را شکل میدهد. محصولی که در حوزه نشر دیجیتال توسعه پیدا میکند باید قابلیتهای جستجوی سریع و ساده، یادداشتبرداری، جامعیت و استفاده آسان در آن پیشبینی شده باشد.
او با اشاره به اینکه نشر دیجیتال نیم قرن عمر دارد، افزود: براساس یک پژوهش، ۷/۱ دهم میلیارد نفر از مردم دنیا از نسخههای چاپی و ۵/۲ میلیارد نفر از نسخههای الکترونیکی کتابها استفاده میکنند. با ورود نشر دیجیتال به عرضه نشر، برخی شرکتهای بزرگ دنیا مانند شیکاگو تریبیون، بوستو گلوپ، تایم و کمپانی لویدز لست که ۲۸۰ سال قدمت دارد، به نشر دیجیتال روی آوردهاند.
این فعال نشر دیجیتال یادآور شد: کمپانی «لویدز لست» در یک پژوهش از مخاطبان خود به این نتیجه رسید که ۲ درصد از مخاطبانش از نسخههای چاپی و ۹۸ درصد از نسخههای دیجیتالی استفاده میکنند. در حال حاضر بیش از نیمی از مقالات علمی دنیا بهصورت نسخههای دیجیتالی عرضه میشوند. البته تولید نسخههای دیجیتالی برای بسیاری از شرکتهای تولیدکننده محتوا فرصتهای مالی جدید ایجاد کرده است.
میرسالاری درباره «پروژه گوتنبرک» گفت: «پروژه گوتنبرگ» تلاش داوطلبانهای برای الکترونیکی کردن کتاب و گسترش فرهنگ کتابخوانی است که در سال ۱۹۷۱ ایجاد شد. پایگاه «گوتنبرگ» قدیمیترین کتابخانه الکترونیکی جهان است. «گوتنبرگ» ۴۵ هزار «ebook» در خود جای داده که به دلیل رعایت حق کپیرایت، کاربران میتوانند بهصورت آزاد از این منابع استفاده کنند.
او خاطرنشان کرد: پایگاه «اینترنت آرشیو» نیز با ارائه رونوشتی از صفحات وب، ۴۳۵ بیلیون رکورد را در اختیار کاربران قرار داده است. پایگاه آمازون که در سال ۱۹۹۴ ایجاد شده نیز امروزه در ردیف پرفروشترین پایگاههای فروش کتاب قرار دارد. آمازون در سال گذشته میلادی، ۷۸ میلیارد دلار درآمد داشته است. فروش آمازون شامل کتابهای فیزیکی و کتابهای دیجیتال است.
او درباره انواع محتوایهای دیجیتال گفت: محتوای الکترونیکی علاوه بر کتاب شامل صوت و تصویر اعم از کتاب گویا مانند داستانهای گویا و سخنرانیهاست. برای اولین بار در ایران شخصی به نام دکتر جواد شکلات خور در سال ۱۳۰۸ در ایران در پاسخ به نیاز نابینایان کتاب های الکترونیکی را به وجود آورد. در آمریکا نیز پروژه ای به نام کتاب برای افراد نابینا رشد کرد و الان یکی از محبوب ترین نوع کتاب های الکترونیکی در آمریکاست و هزینه ۸۷۱ میلیون دلار هزینه برای آن در نظرگرفته شده است.
میرسالاری افزود: کتاب های گویا می تواند صدای انسانی و یا به صورت نرم افزارهای گویا باشد که کتاب را روخوانی کند. مشکل این نرم افزارها این است که صدای آنها شبیه انسان نیست. تلاش ها برای این است که صداها شبیه انسان شود.
مدیر تولید شرکت شتاب تک درباره پروژه «لایبروکس» عنوان کرد: شما می توانید وارد این سایت شوید و نیازی به کپی رایت ندارد. بنابراین می توانید آن کتابها را با صدای خودتان بخوانید و در سایت عرضه کنید. بیشتر کشورهای دنیا، مجموعه بزرگی را به صورت کتاب های صوتی درآورده اند و در ایران نیز سایت کتابخوان همین کار را انجام میدهد.
او با اشاره به کتاب های دیگر افزود: کتابهای دیگر شامل کتابهای متن محور یعنی مقاله و غیره می شود. کتابهای چندرسانهای تعاملی در حال رواج پیدا کردن هستند و در حوزه کتاب های آموزشی و تحقیقی خیلی استفاده میشوند و شاید در حوزه نشر دیجیتال در آینده استفاده شوند. از این کتابها در حوزه کودکان استفاده میشود و محتوا با انیمیشن یا فیلم نمایش داده می شود.
سالاری ادامه داد: کار ما تبدیل کتابهای گویا به متن محور بوده است. در این کتابها متن با صدا هماهنگ است و هم شما متن را با صدا و هم صدا را با متن میتوانید استفاده کنید. خروجی این کار روی سیستم، ویدئو و موبایل استفاده میشود.
مدیر تولید شرکت شتاب تک در رابطه با مراحلی که باید در تولید کتابهای الکترونیکی در نظر بگیریم، گفت: مسأله اصلی توجه به حوزه توزیع است و باید در نظر بگیرید که انتخاب این حوزه باید با مخاطبان و محتوا باشد. گاهی مخاطبان اصلا موبایل یا لوح فشرده کار نمیکنند. مسأله بعدی مربوط به انتخاب قالب مناسب با آن حوزه است.
او افزود: فرض کنید ما حوزه وب را انتخاب کردیم که ممکن است فرمتهایی برای آن استفاده شود که قابل استفاده نباشد. مسأله بعدی انتخاب ابزار است و ابزار خیلی کمک میکند که جستجوی سریع یا یادداشت برداری به خوبی اتفاق بیفتد. موضوع بعد نیز مربوط به اسکن یا دیجیتال کردن محتواست. در حال حاضر چند شرکت هستند که میتوانند متن را از تصویر تشخیص دهند و آن را قابل جستجو کنند. موفقیت این ها وابستگی به فونتی است که نرم افزارها میشناسند.
سالاری بیان کرد: در بحثآماده سازی گردآوری منابع اهمیت دارد که فیلم و عکس می تواند کمک بسیاری به فروش کتاب کمک کند. در دسته بندی محتوا لینک کردن اهمیت دارد و این لینکها میتواند در حد عنوان ها باشد تا کاربر بتواند با کلیک به صفحه مربوطه برود.
مدیر تولید شرکت شتاب تک با برشمردن حوزه های توزیع کتاب و معرفی آنها توضیح داد: حوزه وب اولین حوزه کلیدی بعد هم موبایل، سیستم های کامپیوتر شخصی است. آدینه بوک بزرگترین مرکزی است که انواع و اقسام کتاب ها با قیمت آن در سایت وجود دارد و به حوزه نشر میکند. بحثبعدی مربوط به فروش فایل میشود که فرمت کتابهای انتخاب شده باید در سایت گذاشته شود.
او درباره اشتراک گیری در پایان گفت: برخی به جای اینکه کل محتوا را در یک سایت قرار دهند، بخشی از آن را بیان میکنند و بقیه را منوط به این میدانند که اشتراک سایت خریده شود تا خواندن کتاب رایگان باشد. در حوزه موبایل نیز یک بحثی به نام فروش فایل داریم.