سهرودی شاعری تمام عیار است

نشست هفتگی مرکز فرهنگی شهر کتاب که به نوآوری‌های سهروردی در فلسفه و منطق اختصاص داشت؛ روز سه شنبه(۳۱ تیر ماه) ساعت ۳۰:۱۶برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ در این نشست که در آستانه‌‌ی روز بزرگذاشت حکیم سهروردی(شیخ اشراق) با عنوان «عصری با سهروردی» برگزار شد؛ ضیاء موحد، سیدمحمود یوسف‌ثانی و علی‌اصغر محمدخانی حضور داشتند.

در ابتدای نشست علی‌اصغر محمدخانی به روز بزرگداشت حکیم سهروردی اشاره کرد و گفت: این روز‌ها و بزرگداشت‌ها باید باعثشد مردم کشورمان شناخت بیشتر و درستتری از این افراد داشته باشند.

وی در ادامه به معرفی مختصری از زندگی شیخ اشراق و آثارش پرداخت و گفت: طی عمر بسیار کوتا حکیم سهرودی ۵۰ اثر از وی باقی مانده که جز درخشان‌تر آثار در حوزه فسلفی وادبی هستند.

معاون فرهنگی و بین الملل موسسه شهر کتاب با بیان اینکه سهروردی درحوزه فلسفه علاوه بر توجه به یونان و ایران باستان به ریشه‌ها وسنت‌های اسلامی پیوند عجیبی دارد؛ افزود: وی را می‌توان جزء اولین اشخاصی دانست که در آثار خود از آیات و روایت قران به طور وسیع استفاده کرده است.

وی اضافه کرد: یکی از ویژگی‌ها اصلی آثار سهروردی را باید در صحنه ادبیات فارسی جستجو کرد که برخی از آرای فلسفی - رمزی او بر شاعران و نویسندگان تاثیر فراوانی داشته است.

محمدخانی در ادامه به گزارشی از کارنامه‌ سهرودی‌پژوهی در سال ۹۲ و ۹۳ پرداخت وعنوان کرد: طی این ۱۵ ما گذشته ۲۵ اثر در باره سهروردی منتشر شده است که از این ۲۵ اثر۱۰ اثر چاپ اول و ۱۵ اثر تجدید چاپ بوده است.

وی با بیان اینکه هنوز در خیلی از ابعاد خلاء‌های برای شناخت سهرودی وجود دارد؛ عنوان کرد: جای معرفی این حکیم برای کودکان و نوجوانان درکشور خالی است و چه خوب است نویسندگان کودک و نوجوان با این حوزه توجه خاصی داشته باشند.

در ادامه نشست؛ ضیا موحد با اشاره با اینکه این حکیم به دست پسر صلاح الدین ایوبی و به اشاره علما و فقها به شهادت رسید؛ گفت: طی این ۸ قرنی که از درگذشت او می‌گذرد در ارتباط با منطق او فقط به این موضوع بسنده شده است که سهروردی منطقی مقابل منطق ارسطویی پایه‌ریزی کرده ولی تا بحال کسی در مورد جزئیات نوآوری‌های منطقی سهروردی حرفی نزده است.

وی اضافه کرد: در ایران از آنجایی که به این موضاعات توجه نمی‌شود، در سال‌های اخیر غربی‌ها در این موضوع دقیق شده و به بررسی‌های پرداخته و چند مقاله راجع به چگونگی نوآوری‌های منطقی تحریر کرده‌اند.

موحد اضافه کرد: در پاسخ به این سوال که چرا طی این ۸ قرن کسی به جنبه‌های نوآوری منطقی سهروردی توجه نکرده است باید گفت؛ سهروردی در منطق به دنبال ساده‌سازی و استفاده آن در خوانش فلسفی بوده، و این کار با زبان طبیعی انجام شده که پر از بهام است.

وی افزود: این ابهام و سرگردانی بحث‌های زیادی را ایجاد کرده که منانعی اساسی در راستای ارزیابی دقیق نو آوری‌های فلسفی سهروردی بوده است.

سیدمحمود یوسف ثانی؛ دیگر سخنران این نشست هم گفت: سهروردی در بین موارد قضایا و صناعات خمس به برهان و شعر بیشترین توجه را داشته است.

وی ادامه داد: سهرودی به عنوان یک فیلسوف وحدت‌گرا قصد دارد از خیلی از مباحثمنطقی را به نفع ساده‌سازی کم کند و در این جهت است شش قسم مواد برهان را در سه قسم جمع می‌کند.

یوسف ثانی گفت: هرچند ماده شعر که مخیلات است و در بین ماده‌های قضایا به علت عدم ایجاد تصدیق از اهمیت کمی برخوردار و غایت آن ایجاد نفرت و محبت است اما در منطق سهروردی توجه ویژه‌ای به این ماده منطقی شده است و او در کتاب مطارحات شعر و ماده آن مخیلات را بعد از برهان مهم‌ترین ماده منطقی می‌داند و حتی پا از این فرا‌تر می‌گذارد مخیلات را از ضروریات هم مهم‌تر می‌داند.

وی اضافه کرد: در این راستا است که مهم‌ترین صفتی که بعداز فیلسوف می‌توان برای شیخ اشراق بکار برند؛ شاعری است و این نشان می‌دهد که او به عنوان شاعر شناخته شده شعر و ماده شعر(مخیلات) از اهمیت خاصی نزد اندیشه او برخوردار بوده است.

یوسف ثانی گفت: سهروردی فیلسوف عالم مثل نیز است و این عالم با توجه به اهمیت مخیلات در اندیشه شیخ اشراق در دستگاه منطقی و فلسفی وی دارای کارکردی فراوانی است.

وی ادامه داد: در قسمتی‌های در آثار شیخ اشراق به این نکته توجه شده است که خیال انسانی وقتی با عالم مثل مرتبط شود برای او حقایق بسیاری آشکار می‌شود و آنچه در این موضوع پیش از همه اهمیت دارد پیوند بین حقایق و عالم مثل با ماده مخیلات و خیال است.

در پایان نشست یوسف ثانی به قصیده‌ای از شیخ اشراق که نزد اهل طریقت زبانزد است اشاره کرد و گفت: این موضوع نشان می‌دهد که در اندیشه منطقی سهروردی شعر و مخیلات از اهمیت بسیاری برخوردار است که حتی وی در نثر خود نیز از زبان شاعرانه استفاده فراوان کرده است.