علیرضا نادری در نشست رسانه‌ای خانه تئاتر:
تئاتر حیاتش را از دست داده است
ممیزی‌های بدون تمیز و به کار گرفتن مدیران بدون لیاقت؛ کشور را به بن‌بست فرهنگی رسانده است / تئاتر حیات خود را از دست داده. بعضی در گذشته مانده‌اند؛ عده‌ای هم در آینده‌ای سیر می‌کنند که مختصاتش مشخص نیست و از حال غافل‌اند.
نشست رسانه‌ای ایرج راد – مدیرعامل و رئیس هئیت مدیره خانه تئاتر – با حضور علیرضا نادری – عضو و سخنگوی جدید این تشکل صنفی – ظهر امروز دوشنبه – ۳۰ تیرماه – در سالن نشست‌های خانه تئاتر برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ایرج راد ضمن اشاره به پیش‌جلسه‌های مشترک با مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی و معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: در جلسه‌های مشترک مشکلات همیشگی تئاتر را مطرح کردیم و قرار بر تشکیل کارگروهی شد که مسائل را یک به یک و به صورت کارشناسی شده پی‌گیری کند. ما پیشنهادها و نظرات خود را درباره مسائل سخت‌افزاری و نرم افزاری تئاتر مطرح کردیم و قرار گذاشتیم این جلسه‌ها ادامه داشته باشد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر سرنوشت قرارداد تیپ هنرمندان تئاتر در دولت جدید عنوان کرد: همواره پی‌گیر به انجام رسیدن قرارداد تیپ بوده و هستیم اما هر دوره با مشکلاتی مواجه می‌شویم. در زمان آقای شاه‌آبادی کارگروهی تشکیل شد و به نتایجی هم رسیدیم اما در جایی که باید سند نهایی به امضا می‌رسید ایشان رفتند و آقای مرادخانی در معاونت امور هنری جایگزین شد.
رئیس هیئت مدیره خانه تئاتر افزود: طی جلسات با آقای مرادخانی آنچه در گذشته اتفاق افتاده بود را توضیح دادیم و ایشان هم به صورت زبانی موافقت خود را عنوان کرد. اما به دلیل مسائل مالی و بدهی مرکز و بوجه تئاتر که مثل همیشه حقیر و اندک است همچنان کارگروهی برای سامان دادن به این مسئله تشکیل نشده است.
علیرضا نادری، سخنگوی جدید هیئت مدیره خانه تئاتر نیز در ابتدای نشست بیان کرد: پس از برگزاری انتخابات خانه تئاتر، اعضای قدیمی گروه جدید را با آغوش باز پذیرفت و از ما استقبال کردند. در دیداری که از ساختمان جدید خانه تئاتر انجام دادیم متوجه کار عظیم صورت گرفته شدیم و به آنچه طی ۱۴ سال گذشته صورت گرفته است؛ احترام می‌گذاریم چون می‌دانیم چه سختی‌هایی برای حفظ و بقای این خانه پشت‌سر گذاشته شده است.
وی با بیان اینکه اما تلاش‌های صورت گرفته کافی نیست و ما کوشش می‌کنیم تمام امور قانونی با همراهی انجمن‌های مرتبط پیش برود، درباره طرح گسترش تئاتر در کشور اظهار داشت: این طرح بسیار گسترده است که اصغر دشتی مدت زیادی زمان صرف رسیدن به چارچوب‌های آن کرده که پس از مشورت‌های انجام شده با اعضای هیئت مدیره با آقای مرادخانی در میان گذاشته شد اما متاسفانه طی این مدت شاهد بودیم اشتباهی سهوی صورت گرفته و در مجامع عنوان اعزام ۳۱ مدرس ذکر شده است.
این نمایش‌نامه نویس ادامه داد: بنابراین طرح ما در سراسر کشور به جستجوی نقاطی قابل استفاده برای آموزش و اجرای تئاتر خواهیم بود و در این مسیر حتی از فضاهای متروک هم استفاده می‌کنیم و آنچه تحت عنوان اجرای تئاتر توسط ۳۱ مدرس عنوان شده آخرین مرحله از طرح خواهد بود. اجرایی شدن کل این طرح به گفتگو با وزارت‌خانه‌های گوناگون و فرمانداری‌ها و… نیاز دارد که در حال پی‌گیری است.
سخنگوی هئیت مدیره خانه تئاتر در ارتباط با پی‌گیری جلسه با معاون اول رئیس جمهور گفت: برای ما بسیار جالب بود که بلافاصله بعد از مطرح شدن علاقه به جلسه مشترک، دفتر ایشان پی‌گیری کرد و قرار شد جلسه مشترکی داشته باشیم و مکاتبات مورد نیاز صورت گرفته که نتیجه در آینده اعلام می‌شود. اما در این مرحله جدیت مسئول دفتر و شخص معاون اول جای سپاسگذاری دارد.
ایرج راد در ادامه به برگزاری جلسه‌های مشترک با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر مسئولان نظام اشاره کرد و درباره مسائل مطرح شده؛ اظهار داشت: البته در بخش‌های پایین‌تر مدیریت پیشنهادهایی برای همکاری خانه تئاتر مطرح می‌شود اما خانه تئاتر کار اجرایی نمی‌کند. مثلا برای انتخاب آثار نمایشی در سالن‌ها و یا حضور نمایندگانی در شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی پیشنهادهایی وجود داشت که کار ما نیست اما گفتیم می‌توانیم نظر خود را اعلام کنیم.
وی با بیان اینکه ورود خانه تئاتر به مسائل اجرایی موجب می‌شود اعضا نتوانند شکایت‌های خود را در این صنف طرح کنند، افزود: اما به عنوان نمونه ما با بهره‌گیری از اعضا و کارشناسانی که داریم می‌توانیم در زمینه فعالیت‌های آموزشی همکاری اجرایی گسترده داشته باشیم و پینشهادهای زیادی هم در این رابطه داریم.
علیرضا نادری در بخش دیگری از این جلسه پرسش و پاسخ وظایف صنف را برشمرد و گفت: در تمام نقاط جهان وظیفه اصناف و دولت‌ها و کارکرد هر یک مشخص است. دولت‌ها همواره با مخالفت یا همراهی خود اعلام موضع می‌کنند و ما به عنوان صنف هم اعلام کردیم فعلا از حقوق قانونی خود برای مخالفت با فعالیت‌های معاونت‌های هنری چشم‌پوشی می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم با گفتگو کلمات بهتر جایگزین شود. من در گفتگوی مستقیم با آقای مرادخانی هم عنوان کردم ما می‌توانیم پیشنهادهای خوبی برای سالی داشته باشیم که نام «اقتصاد و فرهنگ» بر خود گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: ما فعالان تئاتر به عنوان شناگران، مجریان و مدرسان این رشته در دانشگاه‌ها شاهد هستیم جز تبدیل این شعار به گرافیک هیچ عمل خلاقانه دیگری صورت نمی‌گیرد و تنها کافیست دستگاه‌ها توضیح دهند در رابطه با این شعار چه می‌کنند تا ما بگوییم ایراد کار کجاست و به نقد برنامه‌ها بپردازیم.
این کارگردان تئاتر با تاکید بر اینکه ما مخالف فعالیت‌های روبنایی در تئاتر هستیم؛ بیان کرد: پیشنهاد دادیم وزارتخانه‌ها ابتدا تصمیم به تشخیص بگیرند و مثلا نخستین مشکل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چندپارگی و بی‌هدفی برنامه‌ها محسوب می‌شود. عدم استفاده از نیروهای کارشناس در طول ۳۳ سال گذشته یکی دیگر از مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم و متاسفانه بسیاری از مدیران اجرای تئاتر را به عنوان هدف نهایی درنظر می‌گیرند؛ در حالیکه همه چیز از ریشه یعنی مدارس آغاز می‌شود که یکی از پیشنهادهای ما در طرح گسترش تئاتر بوده اما فعلا در مرحله گفتگو هستیم.
نادری با بیان اینکه یک جریان فرهگی باید مانند رودخانه منشاء، مسیر و هدف داشته باشد؛ گفت: هدف از فعالیت فرهنگی در کشور چیست؟ من به عنوان فردی که بیش از ۳۰ سال در مدارس به معلمی پرداختم به شما می‌گویم کاملا بی‌هدف است. امروز آموزش زیبایی‌شناسی کجای فعالیت‌ها قرار دارد؟ آموزش جهان‌بینی چه جایگاهی در نهادهای آموزشی کشور دارد؟
وی ادامه داد: همین چند روز قبل با معاون وزیر آموزش و پرورش در این ارتباط صحبت کردم که معتقد بود سندی توسط ۸۰۰ کارشناس هنری تدوین شده؛ اما سوال اینجاست اگر ما ۸۰۰ کارشناس هنری داریم پس چرا وضعیت فرهنگی کشور به این شکل درآمده و به بن‌بست رسیده است؟
عضو هئیت مدیره خانه تئاتر سپس به ارائه توضیحاتی درباره تغییرات احتمالی این نهاد هم‌زمان با آغاز به کار اعضای جدید، اظهار داشت: با ورود گروه جدید در پایان دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد در شرایطی قرار داشتیم که ۶-۷ سال بود عده زیادی از بزرگان هنر و تئاتر کشور فعالیت نداشتند و میل به تغییر در گروه زیادی از افراد احساس می‌شد. تئاتر ایران هم از این قائده مستثنی نبود و نیاز به تغییراتی داشت. اما نکته اینجاست که اغلب کارگردانان بزرگ کشور امروز دست به عمل جدید نمی‌زنند، چون نمی‌دانند در این شرایط چه باید کرد و ایده‌ای ندارند.
وی با تاکید بر اینکه نخستین کار در این مرحله بازگشت به درون است؛ تصریح کرد: ابتدا باید بن‌بست را بپذیریم. نکته‌ای که هم در برنامه تلویزیونی و هم در جلسه‌های خصوصی به بزرگان کشور گفتم. باید قبول کنیم ممیزی‌های بدون تمیز و به کار گرفتن مدیران بی‌لیاقت در جایی که به لیاقت نیاز داشت کشور را به مرحله بن‌بست فرهنگی رسانده است. اما معتقدم می‌توانیم و باید برای عبور از این بن‌بست راهی باز کنیم.
نادری با بیان اینکه ورود به خانه تئاتر برای ایجاد تغییرات دامنه‌دار صورت گرفته است؛ عنوان کرد: این نهاد را انتخاب کردیم چون صنف برای بسیاری از ما اهمیت داشته و دارد. به این نتیجه رسیدیم با تشکیل یک کارگروه بهسازی در جهت رفع نواقص گام برداریم و مسائل را از نو بررسی کنیم. خوشبختانه ساختار خانه تئاتر کاملا دموکراتیک است و افراد به صورت انتخابی فعالیت می‌کنند اما همانطور که در جلسه رای‌گیری مطرح کردم عده‌ای در گذشته هنرمند بودند، بعضی کم‌کار هستند و عده‌ای هم هنرمند فعال محسوب می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه عده‌ای از اعضای خانه تئاتر از جریان علمی فاصله گرفته‌اند؛ در خصوص آسیب‌شناسی صنف گفت: صنف به افراد فعال نیاز دارد و کوشش ما این است که اعضا به روز شوند. بر همین اساس کارگروهی تشکیل شده که در زمینه‌های مختلف تحقیق و بررسی می‌کند. مثل توجه به اخلاق در تئاتر که شاید از مد افتاده به نظر برسد اما در این زمینه دچار مشکلات فراوان هستیم.
این هنرمند و مدرس دانشگاه افزود: بسیاری از استعدادهای جوان امروز سرشار از عشق به تئاتر و انرژی هستند اما به خانه تئاتر علاقه نشان نمی‌دهند. بسیاری نخبگان از این نهاد فاصله می‌گیرند و به دلیل اینکه خانه تئاتر طی این ۱۴ سال ناخواسته درگیر حفظ بقا بوده امکان جذب این گروه را نداشته است.
نادری با تاکید بر پی‌گیری سیستم مدیریتی یکپارچه در خانه تئاتر اظهار داشت: مدیرعامل خانه تئاتر نباید کار ۵۰ نفر را یک نفری انجام دهد و این مسئله قابل حل است. ما در درجه اول برای حیات تئاتر به خانه تئاتر آمدیم چون به نظر من تئاتر حیات خود را از دست داده است. بعضی در گذشته مانده‌اند و به نوعی درگذشته محسوب می‌شوند؛ عده‌ای هم در آینده‌ای سیر می‌کنند که مختصات آن مشخص نیست و از حال غافل می‌شوند. تئاتر در آیین‌های این جامعه ریشه دارد و باید با سرعت به سوی ریشه حرکت کنیم و بگوییم چه مقصودی در آینده مورد نظر است.
وی در پایان گفت: امیدوارم اعضای نیز نسبت به سرنوشت صنف بدون نظر نباشند و من از همین طریق تمام عزیزان، نخبگان و جوانانی را که دل در گرو هنر نمایش دارند را فرامی‌خوانم تا با نقد و نظر خود مشکلات و پیشنهادها را با ما در میان بگذارند. بر همین اساس صندوق پستی الکترونیکی طراحی شده و به زودی اعلام می‌شود تا هرچه سریعتر به سوی نقطه مطلوب گام برداریم.
