انتقاد امیررضا کوهستانی از ادامه رویه ۸سال گذشته در معاونت هنری؛
معاون هنری به تغییر چرخه معیوب علاقه ندارد
تئوری تئاتر خصوصی موجب شد تئاتر ایران بین چند گروه انگشت شمار قبضه شود. / نمایش «هم‌طناب» در دولت احمدی‌نژاد از حضور در جشنواره بازماند در دولت آقای روحانی هم رد شد. / بحثتحمیل سلیقه هنری از سوی ممیزان همچنان به شدت مطرح است.
ایلنا: نشست رسانه‌ای نمایش «سالگشتگی» نوشته و کارگردانی امیررضا کوهستانی امروز(۶ آذرماه) برگزار شد و این هنرمند طی آن نظرات خود در خصوص طولانی شدن روند انتخاب مدیریت مرکز هنرهای نمایشی و سیاست گذاری‌های غلط در حوزه تئاتر را بیان کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کوهستانی با تأکید براینکه هرگونه صحبت درباره نمایش " سالگشتگی " موجب پیچیده‌تر شدن درک اثر برای مخاطب می‌شود، گفت: مسئله امروز تئاتر ما این است که افرادی به یک باره تئوری را مطرح می‌کنند و خود را مبدع یک طرح می‌داند در حالی که باید ببینم این تئوری چگونه اجرا شده است. مسئله خصوصی سازی یکی از این موارد است و این درحالی است که بودجه مصوب شده توسط مجلس برای هزینه شدن در تئاتر توسط مرکز هنرهای نمایشی صرف جای دیگر می‌شود.
وی ادامه داد: اصولا معلوم نیست ۱۰ میلیاردی که می‌گوییم اندک است و قرار بوده در تئاتر هزینه شود چطور و کجا صرف شده که هیچکدام از گروه‌های مطرح تئاتر کشور ریالی از آن را دریافت نکرده‌اند.
این هنرمند ضمن اشاره به حمایت مردم و هنرمندان از حسن روحانی برای رسیدن به ریاست جمهوری اظهار داشت: هنگامی که رئیس جمهور می‌گوید ویرانه‌ای را تحویل گرفته ما انتظار داریم معاون هنری قبل که عامل این ویرانی در حوزه فرهنگ بوده و ۱۲ میلیارد بدهی از خود به یادگار گذاشته است دیگر در دستگاه معاونت هنری جایی نداشته باشد.
کوهستانی تصریح کرد: در برابر روندی که رئیس جمهور در پیش گرفته و به راحتی در خصوص گذشته صحبت می‌کند آقای مرادخانی نمی گوید چه چیز را تحویل گرفته و شفاف سازی صورت نمی‌پذیرد.
این کارگردان تئاتر با طرح این سوال که خروجی ایده تئاتر خصوصی چه بوده و دولت چه گلی به سر تئاتر زده است گفت: در بازبینی به ما می‌گویند که نمایش را به لحاظ فنی قبول نداریم و این درحالی است که گروهی با هزینه شخصی نمایشی را اماده اجرا می‌کند و شما حق ندارید درباره ارزیابی هنری آن نظر بدهید، به ویژه در شرایطی که سوبسیدی برای تولید آن پرداخت نمی‌کنید، این روند با گذشته چه تفاوتی دارد؟
کارگردان نمایش " رقص روی لیوان‌ها " به کاستی‌های موجود در مرکز هنرهای نمایشی اشاره کرد و ادامه داد: من به عنوان یک هنرمند باید وظیفه مدیران کشور به ویژه در مرکز هنرهای نمایشی را برعهده بگیرم و برنامه‌ریزی فرهنگی داشته باشم. بعنوان مثال پس از شناسایی ترکیب مخاطبان تخفیف ویژه دانشجویی را برای دانشجویان لحاظ کنم بلکه امکان تماشای تئاتر داشته باشند.
وی همچنین به مشکلات ایجاد شده برای اجرای نمایش " هم‌طناب " اشاره کرد و گفت: متأسفانه تمام افرادی که مقابل این نمایش ایستاده بودند را اساتید دانشگاه‌ها تشکیل می‌داد و این افراد هیچ اطلاعاتی در خصوص شکل گیری تئاتر مستند نداشتند. حال شما در نظر بگیرید دانشجویی که با ادعاهای متفاوت تئاتر مستند توسط گروه‌های مختلف مواجه است چگونه می‌تواند ویژگی‌ها را از استاد خود جویا شود و من حتم دارم در صورت طرح سوال با سکوت مواجه خواهد شد.
کوهستانی ضمن تأکید بر چرخه معیوب حاکم بر دانشگاه‌ها و مدیریت تئاتر بیان کرد: خیلی متأسف شدم آقای رایانی مخصوص در یک برنامه تلویزیونی خود را ابداع کننده طرح تئوری تئاتر خصوصی می‌دانست در حالی که همین تئوری موجب شد تئاتر ایران بین چند گروه انگشت شمار قبضه شود. این تئوری مدیر سالن را به سمت گیشه و جذب مخاطب سوق داد و دیگر هیچ مسئولی حاضر نبود برای به صحنه رفتن نمایش‌های گروه‌های جوان و کم تجربه ریسک کند. چون باید هزینه‌های سالن را خود تأمین می‌کرد.
کارگردان نمایش " سالگشتگی " به فعالیت‌های گروه تئاتر لیو به سرپرستی حسن معجونی اشاره گرد و گفت: چندسال است که این گروه کشف و پرورش استعدادهای جوان را در دستور کار قرارداده و شما در یک پروسه ۶ ساله شاهد حضور و معرفی ۱۵ بازیگر جدید در عرصه تئاتر کشور بودید، وظیفه‌ای که برعهده مسئولان است نه گروه‌های نمایش. مدیران تئاتری در طول این چند سال عملا هیچ‌کاری که جزو مسئولیت‌های سازمانی آن‌ها بوده انجام ندادند و هنرمندان هستند که نقش آن‌ها را برعهده گرفته‌اند.
او با بیان اینکه علاقه ندارد قیمت ۲۰ هزار تومانی را برای بلیت نمایش تعیین کند تصریح کرد: ما ناچار هستیم روزی ۷۰۰ هزار تومان کرایه وسایلی را پرداخت کنیم که برای تولید نمایش نیاز داشتیم. به همین دلیل مجبور شدیم چنین قیمتی را در نظر بگیریم که همین عامل موجب می‌شود عده‌ای امکان تماشای نمایش را از دست بدهد. به همین دلیل وقتی تخفیف ۵۰ درصدی درنظر می‌گیریم تماشاگران صف طولانی برای خرید بلیت درست می‌کنند.
این کارگردان با تأکید براینکه جنس مخاطبان تئاتر تغییر کرده و افراد از پس تأمین هزینه بلیت برنمی آیند اضافه کرد: هنگامی که در دانشگاه با دانشجویان در خصوص نمایش‌های روی صحنه صحبت می‌کنیم و مثالی را می‌آوریم متأسفانه هیچ یک از آثار را ندیده‌اند، چون تأمین هزینه بلیت تمام این آثار برای آن‌ها بسیار بالا خواهد بود. یک دانشجو چطور می‌تواند بدون تماشای نمایش‌های روی صحنه در دانشگاه درس تئاتر بخواند؟
کوهستانی با بیان اینکه شواهد نشان می‌دهد معاون هنری به تغییر روند این چرخه معیوب علاقه ندارد عنوان کرد: مدیران ابراز خوشحالی می‌کنند که تئاتر توانسته روی پای خود بایستد اما واقعا تئاتر در کجای جهان می‌تواند بدون حمایت‌های دولتی ادامه فعالیت دهد؟ متأسفانه معاون هنری جدید به تغییر رویه موجود علاقه نشان نداده و این مسئله را می‌توانید از ترکیب اسامی حاضر در جشنواره تئاتر فجر مشاهده کنید، چون نمایش «هم‌طناب» در دولت محمود احمدی‌نژاد از حضور در جشنواره بازماند در دولت آقای روحانی هم رد شد. متأسفانه بحثتحمیل سلیقه هنری از سوی ممیزان به شدت مطرح است و این در شرایطی اتفاق می‌افتد که نمایش ما ریالی از بودجه بیت‌المال استفاده نکرده است.
کوهستانی: دخل و خرج نمایش‌های سفارشی هیچ شفافیتی ندارد
وی به عدم شفافیت در صرف بودجه اشاره کرد و افزود: تنهاجایی که شفافیت مالی وجود دارد نمایش‌های خصوصی است و آنجایی که مشخص نیست چه میزان و کجا هزینه شده در آثار سفارشی اتفاق می‌افتد که هیچ آماری از تعداد مخاطبان و بلیت‌های میهمان داده نمی‌شود. نمایشهایی که طی ۱۵ روز شکل می‌گیرند و مخاطب را به زور افطاری دادن و با مینی‌بوس به سالن می‌برند. امیدواریم آقای مرادخانی درمورد گذشته و آنچه اتفاق افتاده شفافیت بیشتری داشته باشند و به تمام سوالهای بی‌پاسخ مانده در معاونت‌های گذشته پاسخ دهند. همچنین تقسیم عادلانه منابع و امکانات تئاتری موجود یکی دیگر از نکاتی است که انتظار رعایت آن را داریم اما متأسفانه چنین چیزی دیده نمی‌شود.
حسن معجونی: دولت سوبسید تئاتر را از هنرمندان بگیرد و به تماشاگر بدهد
حسن معجونی بازیگر نمایش " سالگشتگی " و سرپرست گروه تئاتر لیو در تکمیل صحبت‌های کوهستانی بیان کرد: صد روز زمانی کمی برای بیان اظهار نظر در خصوص مسائل فرهنگی است. فکر می‌کنم باید میان ما و دولت توافقی صورت بگیرد و هیچ پولی به هنرمندان ندهند، بلکه بودجه و سوبسید موجود در اختیار تماشاگر قرار بگیرد، آن زمان ما قیمت ۳۰ هزار تومانی برای بلیت نمایش در نظر می‌گیریم و تماشاچی ۲۰ هزار تومان از این مبلغ را از دولت دریافت می‌کند.
وی ادامه داد: وزارت علوم برای همه چیز هزینه می‌کند اما چرا برای تئاتر دانشجویان هزینه‌ای در نظر نمی‌گیرد؟ اعتقاد دارم اگر سوبسید پرداخت شود تعداد تماشاگران ما ۴ برابر خواهد شد. در این صورت برسر بحث‌های کیفی و نظارت هم صحبتی نخواهیم داشت چون نظارت و ارزشیابی تنها عناوینی برای پنهان کردن ممیزی هستند و هنگامی که شما به من پولی پرداخت نمی‌کنید باید اجازه دهید کار خودم را انجام دهم.
این هنرمند با تأکید براینکه ما اعتبار خود را از تماشاگران می‌گیریم اظهار داشت: اگر مخاطب نباشد دیگر دلیل ندارد درباره چیزی صحبت و از خود دفاع کنیم. پس باید هوای فردی را که همه چیز به خاطر او اتفاق می‌افتد را داشته باشیم. در این صورت شعار تئاتر برای همه عملی شده و هنرمندان از این دایره کنار گذاشته می‌شوند چون توجه به تماشاگر قطعا موجه‌تر از هر چیز خواهد بود.
کوهستانی پس از صحبت‌های معجونی در خصوص اجرای نمایش " سالگشتگی " ابراز خوشحالی کرد و گفت: این نمایش یک جور درمیان گذاشتن دغدغه‌های من به حساب می‌آید و تا این لحظه حداقل به لحاظ کمی بازخورد خوبی از تماشاگر دریافت کرده‌ایم به ویژه که کار از ستاره‌های سینما سود نمی‌برد و همه بچه‌های تئاتری هستند. همچنین برای جلب مخاطب داستان عامه پسندی را انتخاب نکرده و فرم ساده‌ای را برای اجرا در نظر نگرفتیم ولی بازخورد خوبی دریافت کرده است.
وی با تأکید براینکه اگر پس از تماشای " سالگشتگی " بین تماشاگران صحبت و بحث‌های مختلف صورت بگیرد دیگر هیچ آرزویی برای سالگشتگی ندارد در خصوص ویژگی این اثر اظهار کرد: ویژگی " سالگشتگی " این است که سوالهای موجود را با صدای بلند می‌پرسد و سعی نمی‌کند پاسخی به این سوال‌ها بدهد بلکه همه چیز در اختیار تماشاگر است.
حسن معجونی بازیگر این اثر نمایشی عنوان کرد: من در اجرای ۱۲ سال قبل نمایش رقص روی لیوان‌ها حضور نداشتم اما این اثر را به پیشنهاد آقای مهندس‌پور در اداره تئاتر دیدم و مبنای همکاری‌های من با امیررضا کوهستانی از همان زمان گذاشته شد. این اثر آن روزگار یک اتفاق به معنای واقعی کلمه بود نه معنایی که همواره در خصوص آثار روی صحنه استفاده می‌شود و همه نمایش‌ها، تئاتر خوانده می‌شوند. بلکه به معنای کاری که به گذشته واکنش نشان می‌دهد. این نمایش نشان داد تئاتر می‌تواند همانجا که نشسته‌اید اتفاق بیافتد و با حرکتی کوچک تئاتر خلق کنیم.
وی ادامه داد: مخاطبی که نمایش " رقص روی لیوان‌ها " را ندیده باشد هم می‌تواند با نمایش " سالگشتگی " ارتباط برقرار کند و به طور کل رقص روی لیوان‌ها بهانه‌ای برای خلق این اثر است. اینجا هنرمند خود به سوژه اثر تبدیل شده ودگرگونی تمام آنچه قبلا وجود داشته از ویژگی‌های کار است، گویی کارگردان بمبی در نمایش قبلی کار گذاشته و نتیجه حاصل این انفجار را روایت می‌کند.
نوید محمدزاده بازیگر نمایش " هم‌طناب " پس از صحبت‌های معجونی اظهار داشت: من نمایش " رقص روی لیوان‌ها " را ندیدم اما با تماشای " سالگشتگی " به ده سال قبل خود بازگشتم و فکر می‌کنم اگر نمایش به همین اندازه افراد را به تعمل وادار کند کار خود را کرده است در این نمایش آنچه اهمیت دارد زمان حال است.
این بازیگر همچنین درخصوص ایفای نقش خود در نمایش " هم‌طناب " گفت: در این اثر هر هفت نفر به خود حق می‌دهند و برعهده مخاطب است که انتخاب کند حق با کدام یک از افراد بوده که همین انتخاب برمبنای تجربه‌های مختلف صورت می‌گیرد.
به هرحال اتفاق بدی رخ داده و کسی نمی‌خواهد وظیفه خود را بپذیرد مانند آنچه پس از سقوط هواپیما‌ها اتفاق می‌افتد و خلبان عامل سقوط مقصر خوانده می‌شود. این نوع تئاتر‌ها را بسیار دوست دارم و هنگام تمرین‌ها حال من بسیار خوب است و همه چیز به خوبی پیش می‌رود.
