سلامت جسم وروان سالمندان در دنیای امروز

ایلنا: در کشورهای ثروتمند، سن ۶۵ سالگی به‌عنوان ملاک افراد مسن و سالمند در نظر گرفته می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا از زنجان، افراد سالمند در این سن اغلب از مزایای بازنشستگی و تامین اجتماعی برخورداری می‌شوند و این طبقه‌بندی در کشورهای در حال توسعه در مقایسه با کشورهای پردرآمد چندان مناسب نیست.

امروزه افراد سالمند با چالش‌ها ومشکلات خاصی روبرو هستند، بسیاری از افراد پیر و ناتوان برای داشتن زندگی مستقل دارای مشکلاتی تحرکی، ضعف جسمی و روانی هستند.

گفته می‌شود این افراد نیازمند مراقبت‌های بلند مدت هستند، با نگاهی گذرا به پیرامون خود مشکلات متعدد سالمندان را در زمینه‌های مختلف شاهد هستیم.

مشکلات جسمی، روانی، آلزایمرو زوال عقل افراد سالمند از جمله مهم‌ترین مشکلات آن‌ها در جوامعه امروز محسوب می‌شوند.

گرچه مشکلات جسمی از نظر ما آن چیزی هست که به چشم می‌آید، اما عوامل موثر برمشکلات سلامت روان سالمندان عبارتند: از اینکه تعداد زیادی از عوامل اجتماعی، جمعیت‌شناسی، روان‌شناختی و بیولوژیکی وجودارد که بر وضعیت سلامت جسم و روان افرد سالمند موثر است که تمامی این عوامل در سالمندان نیز حائز اهمیت است.

عواملی نظیر فقر مالی، انزوای اجتماعی، فقدان استقلال، تنهایی و فقدانهای مختلف دوره‌های مختلف حیاتی می‌تواند بر سلامت روانی افراد سالمند موثر باشد.

گفته می‌شود تعداد زنان سالمند در سطح جهان بیشتر از مردان سالمند است، که این اختلاف با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد ومونثشدن سالمندی را به دنبال دارد.

مردان سالمند در الگوهای مرگ و میر و سلامت باهم متفاوت هستند، زنان درآمد کمتری دارند، اما در خانواده از شبکه‌های حمایتی بهتری برخورداند و از طرف دیگر افسردگی، بیماری آلزایمر وپوکی استخوان در میان زنان شیوع بیشتری دارد.

مسائل اقتصادی در زندگی افراد سالمند با فرزندان ونوه‌ها تاثیر مستقیم بر زندگی آن‌ها دارد این آرایش زندگی که امروز با صنعتی شدن جوامع بشری مواجه است پدیده «نسل‌ها با فاصله» را ایجاد کرده است.

تغییراتی در جوامع وجود دارد که این تغییرات اقتصادی واجتماعی بهداشتی است که بر نقش اجتماعی سالمندان و بر رفاه وخوشبختی آن‌ها تاثیر گذار است.

در حال حاضر یکی از عوامل خطرناک برای سلامتی افراد سالمند بد رفتاری دیگران با انهاست که می‌تواند به بهداشت روان آن‌ها تاثیر مستقیم داشته باشد.

این بد رفتاری‌ها شامل بد رفتاریهای فیزیکی، جنسی، روانی، احساسی، مالی ومادی، ‌‌ رها کردن وبی توجهی و صدمه به عزت نفس وارزش فردی می‌شود، میزان بدرفتاری‌ها در مکانهای مختلف در مقایسه با خانه‌ها بسیار بالاست.

افزایش سلامت روان سالمندان در یک چارچوب سالم دارای ارتباط با عوامل مختلف در خانواده وجامعه است با وجود اینکه پیری یک فرایند تدریجی وطبیعی است باید دیوار ایجاد شده پیری وجوانی در جوامعه برداشته شود تا شاهد موانع مشارکت ان‌ها در جامعه نباشیم.

مشکلات جسمی در افراد سالمند شامل بیماریهای قلبی عروقی، سرطان، دیابت که بیشتر از بیماریهای عفونی انگلی است واین درحالی است که بیماریهای وخیم‌تر مغزی فشار خون بالا، وکلسترول بالا در میان سالمندان روبه رشد است.

از جمله اختلالات روانی در سالمندان زوال عقل است که سالمند را در زندگی روزمره برای انجام ساده‌ترین کار‌ها دچار مشکل می‌کند، مثل اختلال در لباس پوشیدن، غذا خوردن و بهداشت فردی.

گرچه هیچ علاج قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما کارهای زیادی می‌توان برای جلوگیری از این بیماری در سالمندان انجام داد.

افسردگی در سالمندی شایع‌ترین بیماری است که برای این بیماری درمانهای دارویی و ران‌شناختی موثر وجود دراد.

با این توضیح که تعداد افراد سالمند در سراسر جهان به سرعت در حال افزایش است تاثیرات اجتماعی، اقتصادی، بر این تغییرات جمعیت‌شناختی بر پیامدهای سلامت روان ان نیز می‌افزاید.

مهم‌ترین و بد‌ترین کاری که می‌توانیم برای این افراد انجام دهیم «پیر ستیزی» است. برای مقابله با این رفتارباید ان‌ها را برای انجام مشارکت تشویق کنیم وفعالیتهای فیزیکی مناسب بیشتری به ان‌ها بدهیم.

عضو هیئات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان با انتقاد از مصرف مواد مخدر در برخی خانواده‌های سنتی برای تسکین آلام سالمندان از این روش به عنوان یک معضل رایج در بین این قشر یاد می‌کند و می گوید: متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها برای آرام کردن بیماری‌های سالمند خود به این مواد روی می‌اورند.

ابولفضل عبادی، با اشاره به اینکه دوران سالمندی به جهت برخی از بیماری‌ها به دوران سختی برای افراد تبدیل می‌شود، ادامه می‌دهد: خانواده‌ها با ایجاد محیطی گرم و صمیمی در خانه می‌توانند بسیاری از این مشکلات را از نظر روحی و روانی برای سالمندان آسان کنند.

تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۲۱ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند

این مقام مسئول به بررسی و آمارگیری در کشور نیز اشاره و خاطر نشان کرد: تا هشت سال آینده شاهد جمعیت هشت میلیونی سالمندان در ایران خواهیم بود.

عبادی در بخشی از سخنان خود می‌گوید: سالمندان علاوه بر مشکلات فیزیکی از نظر عاطفی و روانی نیز نیازمند توجه بیشتر هستند که خانواده‌ها باید به این مساله واقف شوند.

سرپرست مرکز بهداشت شهرستان زنجان اضطراب و افسردگی را از بیمار‌های شایع در سالمندان عنوان کرد و ادامه داد: با برگزاری همایش‌ها واگاهی دادن و اطلاع رسانی به خانواده‌ها ومراکز نگهداری از سالمندان ومراکز بهداشتی درمانی می‌توانیم گامهای بلندی در مقابله با بیماری‌های روانی در بین سالمندان برداریم.

وی با بیان اینکه یک چهارم افراد عمر طبیعی دارند و به این مرحله می‌رسند، یادآورمی شود: مراکز بهداشتی درمانی زنجان برای تمام سالمندان علاقمند به تشکیل پرونده برمبنای بیماری‌های مزمنی که با آن درگیر هستند به صورت رایگاه فعالیت می‌کند.

سالمندان نیازمند مراقبت‌های روانی و عاطفی هستند

در این زمینه روانپزشک و عضو هیئات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان با اشاره به مشکلات سالمندان می‌گوید: خانواده‌ها نقش موثری در تامین سلامت روانی سالمندان دارند.

سعید ممتازی، روانپزشک و عضو هیئات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، بر ضرورت توجه به سلامت سالمندان تاکید دارد و اضافه می‌کند: خانواده‌ها با ایجاد محیطی گرم و صمیمی در خانه می‌توانند بسیاری از این مشکلات را از نظر روحی و روانی برای سالمندان آسان کنند.

گزارش: زهرا ملابابایی