آرت‌فر ۲۰۱۷ استانبول افتتاح شد/قسمت اول: (زیرزمین دستان)
فضایی برای تعامل اروپاییان با هنر خاورمیانه و ایران/اثر «سهند حسامیان» نماینده ایران در آرت‌فر استانبول
همیشه رسانه‌های خارجی بیشتر از رسانه‌های داخلی اخبار آرت‌فرهای بین‌المللی‌که در منطقه اتفاق می‌افتد را پوشش می‌دهند. رسانه‌های داخلی اصلاً توجهی به این قبیل برنامه‌ها ندارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سه گالری ایرانی (زیرزمین دستان؛ آب‌انبار؛ و شیرین) در آرت‌فر ۲۰۱۷ استانبول، شرکت می‌کنند. این آرت‌فر از 23 شهریورماه تا 26 همین ماه برگزار می‌شود.
در این گزارش، به‌طور اختصاصی به غرفه‌ی گالری زیرزمین دستان در این آرت‌فر خواهیم پرداخت.
امسال، این گالری با کاری از سهند حسامیان در این آرت‌فر حاضر شد. این اثر، شامل یکی از آثار بزرگ اخیر این هنرمند، با عنوان «نهانخانه» همراه با یک پروتیپ از آن و سه کار روی کاغذ است. این سومین بار است که دستان در کانتمپرری استانبول شرکت می‌کند.
هرمز همتیان (صاحب گالری زیرزمین دستان) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره‌ی این آرت‌فر توضیح داد و گفت: آرت‌فر استانبول، نمایشگاهی است که بسیاری از گالری‌دارهای خاورمیانه در آن شرکت می‌کنند. این نمایشگاه، رویداد مهمی در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود و فضایی را ایجاد می‌کند تا آرتیست‌ها، گالری‌دارها و کسانی که در این حوزه در خاورمیانه فعالیت می‌کنند یکدیگر را ملاقات را کنند و از کارهای یکدیگر خبردار شوند. در منطقه، یک سری مجموعه‌دار هستند که خیلی فعال‌اند. این‌ها هرساله، به این آرت‌فرها سر می‌زنند و از آثار به نمایش درآمده دیدن می‌کنند. در این میان، یک‌سری مجموعه‌دارهای اروپایی و آمریکایی وجود دارند که علاقه‌مند به خرید آثار هنری‌ای هستند که از منطقه‌ی خاورمیانه‌اند. هم‌چنین از موزه‌های بین‌المللی شرق و غرب نیز از این آرت‌فر دیدن می‌کنند. البته نه لزوماً برای خرید، بلکه بیشتر می‌آیند تا در جریان اخبار روز بازار هنر قرار بگیرند. به هر حال اینجا، محلی برای ملاقات، تبادل نظر و تعاملات فرهنگی است.
وی ادامه داد: در این آرت‌فر، فقط کشورهای خاورمیانه شرکت نمی‌‌کنند، بلکه اروپایی‌‌ها نیز گاهی در این رویداد هنری، حاضر می‌شوند. از چین هم همین‌طور؛ هنرمندانی شرکت می‌کنند. البته اساسِ آرت‌فر، بر شرکت گالری‌هایی است که از خاورمیانه آمده‌اند. از طرفی، ترکیه، چندان جزو خاورمیانه محسوب نمی‌شود. چون این کشور، عضو اتحادیه‌ی اروپاست، خودش یک‌جور کشور اروپایی است. به گونه‌ای که، این رویداد هنری، فضایی را برای ملاقات هنر خاورمیانه با اروپا به وجود می‌آورد.
این گالری‌دار افزود: در استانبول یک آرت‌فر دیگری هم به اسم اینترناسیونال برگزار می‌شود، که البته درجه‌ی اهمیت‌اش به پای این آرت‌فر نمی‌رسد. برای شرکت در هر آرت‌فری، ابتدا باید فرمی را پر کرد و توضیحاتی راجع‌به کار و اثر قابل ارئه خود داد. آن‌ها، آثار ارسالی را بررسی می‌کنند و بعد عده‌ای را از میانشان انتخاب می‌کنند. آرت‌فر استانبول، نمایشگاهی از آثار هنری محسوب می‌شود؛ که مسابقه نیست. مردمی هم که از این نمایشگاه دیدن می‌کنند، اگر از کاری خوششان آمد، آن را خریداری می‌کنند.
همتیان افزود: ما امسال، فقط آقای سهند حسامیان را از زیرزمین دستان، به این آرت‌فر معرفی کردیم. آقای حسامیان، کاری را تحت عنوان «نهانخانه» برای نمایش در این آرت‌فر عرضه کرد. مرکز این نمایش، اثر «نهانخانه» است. این اثر جدید (۱۳۹۶)، یک مجسمه‌ی بزرگ (۲/۱۲ × ۲/۱۲ × ۴/۱۲ متر) از جنس استیل و رنگ است که در راستای کنکاش این هنرمند درباره‌ی ارتباط میان «داخل» و «خارج» در معماری ایرانی- اسلامی به‌وجود آمده. حسامیان درباره‌ی جست‌وجوهایش در مورد این ارتباط می‌گوید: «من معمولاً لایه‌های سطحی سازه‌ها را در معرض دید می‌گذارم تا راهی برای دیدن آن‌چه در داخل است و مقدس محسوب می‌شود، بگذارم؛ معماری ایرانی را با بیرونِ باشکوهش در کنار همتای ازیادرفته‌اش قرار می‌دهم، به‌شکلی که شفاف و در دسترس باشد.»
حسامیان در ادامه می‌گوید: «معماری سنتی ایرانی- اسلامی نگاهی به درون دارد؛ بسته است و ناشناخته. آن‌چه در نهایت خلق می‌شود، چندان قابل‌دسترسی نیست و نمی‌توان از آن با یک نگاه لذت برد، یا به‌سرعت کشفش کرد.» در همین راستا، این هنرمند معتقد است که فضاهای داخلیِ «خصوصی» هم شکوهمندند، هم پرزرق‌وبرق، در حالی که پوسته‌ی بیرونی ساده و بدون تزیین است. او می‌گوید: «معماری سنتی ایرانی، پررمزوراز و پرطمطراق است، و این مسئله درک آن‌را پیچیده می‌کند.» سهند حسامیان با آثاری هم‌چون «خلوت» (۱۳۹۳) و «نهانخانه» (۱۳۹۶)، سعی می‌کند تا «این لایه‌های معماری را بردارد تا سازه‌ی درونی را به مخاطب نشان دهد. در عین حال سعی می‌شود به مخاطب توانایی کشف معنا، روح و هسته داده شود. هدف، جست‌وجوی حقیقت است، که در طریقت صوفیان، می‌باید در شکلی شفاف پیدا شود.»
همتیان در پایان گفت: همیشه رسانه‌های خارجی بیشتر از رسانه‌های داخلی این‌گونه اخبار را پوشش می‌دهند. متأسفانه رسانه‌های داخلی اصلاً توجهی به این قبیل برنامه‌ها ندارند. این جور برنامه‌ها، هیچ کم از برقراری روابط بین‌المللی در بعد سیاسی‌اش ندارد.
سهند حسامیان، نهانخانه، ۱۳۹۶، استیل و رنگ، ۲۱۲ × ۲۱۲ × ۴۱۲ سانتی‌متر.
کلیه‌ی حقوق تصویر برای سهند حسامیان و زیرزمین دستان محفوظ است.
***
سهند حسامیان (م. ۱۳۵۶، تهران) دانش‌آموخته‌ی مجسمه‌سازی از دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. آثار او تاکنون در نمایشگاه‌های انفرادی در تهران (زیرزمین دستان؛ سام‌آرت: پروژه‌های بیرون از دستان؛ گالری آن؛ ۱۳ ونک) و دبی (تیردلاین) به‌نمایش درآمده‌اند. آثار حسامیان هم‌چنین در نمایشگاه‌های گروهی متعددی در ایران، انگلستان، آمریکا، ایتالیا، مکزیک و عربستان سعودی ارائه شده‌اند. «هندسه»، یکی از پروژه‌های کیوریتوریال دستان، شامل پژوهش‌هایی در فرم‌های هندسی مورد استفاده در آثار سهند حسامیان و چندین هنرمند ایرانی دیگر است.
سهند حسامیان از سال ۱۳۸۴ در شش بی‌ینال و سمپوزیوم در تهران، ازجمله اولین بی‌ینال مجسمه‌ی شهری تهران (۱۳۸۷)، شرکت کرده است. او تاکنون برنده‌ی جوایز مختلفی ازجمله جایزه‌ی اول سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه‌سازی معاصر پدیده (۱۳۹۳) و از هنرمندان شُرت‌لیست‌شده در جایزه‌ی مجیک‌آو‌پرشیا (۱۳۸۸) و جایزه‌ی جمیل (۱۳۹۵) بوده است. آثار سهند حسامیان توسط مجموعه‌های بین‌المللی معتبری چون مجموعه‌ی دلفینا آنتره‌کانالز، سماوی، مک و مجموعه‌های خصوصی متعددی جمع‌آوری شده‌اند. سهند حسامیان در تهران زندگی و کار می‌کند.
