مقاله موسویان در ویژهنامه کنفرانس امنیتی مونیخ:
آمریکا بعد از اجرای توافق هستهای، روح برجام را مکررا نقض کرده است
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی و پژوهشگر ارشد دانشگاه پرینستون آمریکا در مقالهای که در ویژهنامه کنفرانس امنیتی مونیخ منتشر شده است، به ارزیابی وضعیت توافق هستهای پرداخته است.
به گزارش ایلنا، متن مقاله سیدحسین موسویان با نام «ارزیابی وضعیت توافق هستهای: بحران روح برجام» به شرح زیر است:
مدتهاست که در واشنگتن جنجال بر سر توان موشکی ایران ادامه داشته، تهدیدی برای امنیت منطقه و مقصد نهایی آنهم رسیدن به کلاهک هستهای جلوه داده میشود. در حالی که قدرت موشکی، بخشی از توان دفاعی ایران و هدف آن هم بازدارندگی تجاوز به خاک ایران است. در منطقه، بالانس در مورد سلاحهای متعارف وجود ندارد زیرا عربستان حداقل پنج برابر ایران و امارات با دو میلیون جمعیت بومی پنجاه درصد بیشتر و آمریکا با حضور سنگین نظامی در منطقه نیز هفتاد برابر ایران در زمینه سلاحهای متعارف هزینه میکند.
با توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی در جولای ۲۰۱۵، زمینه برای رفع محدودیتهای سازمان ملل علیه توان موشکی ایران فراهم شد. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در واقع محدودیتهای قطعنامه ۱۹۲۹ علیه توسعه موشکی ایران را برطرف کرد زیرا صرفا از ایران دعوت کرد که از آزمایش موشکی با قابلیت حمل سلاح هستهای، اجتناب کند.
طبل جنگطلبی کاخ سفید
با روی کار آمدن ترامپ و تیم رادیکال وی، جامعه جهانی نسبت به سرنوشت برجام نگران شده است. آزمایش موشکی اخیر ایران که به قصد رمزگشایی از سیاستهای جدید واشنگتن صورت گرفت، موجب اقدام خصمانه کاخ سفید علیه ایران شد. مایکل فلین، مشاور امنیت ملی وقت ترامپ در این مورد به ایران هشدار داد. او حتی در سال ۲۰۱۲ تلاش کرده بود کشته شدن سفیر آمریکا در بنغازی لیبی را به ایران نسبت دهد.
بدون تردید آزمایش موشکی ایران جزیی از حق حاکمیت ملی ایران است. در بین شش قدرت جهانی امضاکننده برجام، اجماع وجود دارد که آزمایش موشکی ایران، نقض برجام نیست اما در بین این شش کشور، دولت ترامپ مدعی شده که این موضوع نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است در حالی که پر واضح است که این یک آزمایش موشکی با قابلیت حمل سلاح هستهای نبوده است. میخائیل اولیانوف، رییس دپارتمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای روسیه تصریح کرد: «موشکهای آزمایششده ایران، قابلیت حمل سلاح هستهای ندارند، هیچکس تاکنون دلیلی برای رد این واقعیت ارائه نکرده و معلوم نیست مبنای ادعای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ چیست.»
حداکثر اینکه دبیرکل سازمان ملل در قالب گزارش اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: «آزمایش موشکی با روح سازنده برجام سازگاری ندارد» لذا حتی سازمان ملل هم نتوانسته مدعی نقض شود. در هر صورت این گونه اظهارات دولت ترامپ و تهدید برجام، مسیر تقابل آمریکا و ایران را فراهم میکند.
نقض روح و متن برجام
بعد از اجرایی شدن برجام، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و هر شش قدرت جهانی تایید کردهاند که ایران به تمام تعهدات برجامی خود را به طور کامل انجام داده است. اما آمریکا در دوره اوباما در اجرای رضایتمندانه تعهداتش، جهت برخورداری کامل ایران از منافع اقتصادی برجام قصور داشت و به نظر میرسد که در دوره ترامپ بدتر شود. طبق برجام، آمریکا متعهد است که در مسیر بهرهمندیهای اقتصادی ایران از برجام، مزاحمت ایجاد نکند. اما بعد از اجرای برجام، یک سلسله اقداماتی انجام داد که حتی اگر نقض برجام نباشد، اما ناقض روح برجام بوده است.
تحریمهای پسابرجامی دوره اوباما در مورد آزمایش موشکی ایران و ایجاد محدودیت برای سفر اتباع خارجی به ایران ناقض روح برجام بود. فرمان اخیر ترامپ در منع ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران نیز همینطور. تحریمهای اولیه غیرهستهای آمریکا علیه ایران مزاحم نقل و انتقالات دلاری در تجارت با ایران شده و مانع این است که روابط بانکهای بزرگ سایر کشورها با ایران به طور کامل عادی شود که نقض روح برجام است. اضافه کنیم بلوکه شدن دو میلیارد دلار ایران با رای دستگاه قضایی آمریکا که نقض آشکار قوانین بینالمللی در مورد مصونیت حاکمیتی کشور بود.
بعد از برجام، کنگره حدود ۸۰ لایحه تحریمی و ضدایرانی در دستورکار گذاشت. هر چند در صورت تصویب، توسط اوباما وتو میشد، اما احتمالا ترامپ وتو نخواهد کرد. اقدام ترامپ در اعمال تحریم جدید موشکی ایران، در جهت ترساندن بیشتر سایر کشورها در مورد همکاریهای اقتصادی با ایران بود که بازهم ناقض روح برجام است.
حقیقت این است که آمریکا بعد از اجرایی شدن برجام، مرتکب نقض مکرر روح برجام شده است اما خطرناکتر اینکه آمریکا در عصر ترامپ بخواهد با تحریمهای گستردهای تحت عناوین حقوق بشر، تروریسم، موشک و سلاحهای کشتارجمعی، در جهت فلج کردن برجام و نتیجتا در مسیر خطرناک افزایش تشنج با ایران، گام بردارد. این مسیر مانع از موفقیت توافقی خواهد شد که جامعترین توافق تاریخ هستهای جهان و مدلی برای خلع سلاح جهانی است. علاوه بر آن، جنگ علیه داعش را تضعیف خواهد کرد زیرا که ایران در خط مقدم جنگ با داعش بسر میبرد.