واردات کارگران چینی برای احداث کارخانه فولاد زرند

ورود قریب الوقوع کارگران چینی این بار در شرق کشور و در پروژه کارخانه فولاد سازی زرند موجب افزایش نگرانی کارگران پیمانی  این شرکت شده است. پیش از این به کارگران گفته شده بود تنها 50 پیمانکار چینی قصد ورود به کارخانه در حال احداث فولاد زرند را دارند اما اینک کمپی با ظرفیت هزار کارگر در حال آماده سازی برای استقبال از کارگران چینی است. مدیر اجرایی پروژه فولاد زرند در پاسخ به این پرسش که «پیمانکاران چینی برای آموزش نیروی ایرانی می آیند؟» صراحتا گفته است «خیر، چینی ها می آیند تا جایگزین نیروی ایرانی شود و کار نصب را هم در اختیار می گیرند.» در عین حال رئیس اداره کار زرند در گفتگو با ایلنا تهدید کرده است که در برابر ورود کارگران چینی مقاومت خواهد کرد. با این حال منابع خبری ایلنا می گویند چینی ها ظرف یک هفته آینده وارد زرند خواهند شد.

چینی ها در هفت روز آینده می آیند

پروژه فولاد زرند با ظرفیت یک و نیم میلیون تن تولید شمش فولادی در سال، به مرحله احداث کارخانه به روش کوره بلند رسیده است. این پروژه دو پیمانکار اصلی دارد. شرکت «قائم رضا» پیمانکار اصلی و تامین کننده نیروی انسانی و شرکت «ساینو استیل» چین که تامین کننده قطعات و تجهیزات پروژه است.
معاون اجرایی این پروژه به ایلنا گفته است  «قسمتی از بخش کوره بلند کارخانه فولادسازی زرند که قرار بود تحت نظارت پیمانکار ایرانی انجام شود به دلیل عدم تعهد پیمانکار به انجام وظایفش در مدت معین، قرار است از طرف ایرانی گرفته شود و به پیمانکار چینی سپرده شود.»
منابع کارگری می گویند این پیمانکاران قرار است طی هفته ی جاری وارد کشور شوند. به گفته کارگران با ورود پیمانکاران چینی استارت ورود گسترده کارگران چینی به این پروژه زده می شود و به این ترتیب کارگران ایرانی که سختی شروع کار را متحمل شده اند و حقوقشان با تاخیر پرداخت می شده، از چرخه ی کار حذف می شوند.

اگرچه به گفته «شکریان» معاونت اجرایی این پروژه تمام نیروهای ایرانی جایابی شده و قرار است در قسمت های دیگر از آنها استفاده شود اما کارگران می گویند این وعده به دلیل تعداد بالای نیروهای چینی که قرار است وارد شوند با تردیدهای بسیاری مواجه است که قابل باور نیست.

محل اسکان کارگران چینی

شرکت فولاد زرند ایرانیان کارفرمای پروژه احداث کارخانه فولادسازی در زرند قصد دارد بخشی از کار را به نیروهای کار چینی که قرار است طی همین هفته به کشور وارد شوند واگذار کند. تعداد پیمانکارانی که قرار است طی هفته جاری و در فاز اول به کشور وارد شوند 50 نفر گزارش شده است.

همزمان و در آستانه ورود پیمانکاران نیروی انسانی از کشور چین شنیده ها از راه اندازی کمپی برای اقامت کارگران چینی خبر می دهند. منابع غیر رسمی می گویند این کمپ ظرفیت پذیرش نزدیک به 1000 نفر را دارد. این منابع به ایلنا گفته اند که  در طول ماههای گذشته 700 تا 800 نفر از کشور چین برای کار در این پروژه درخواست ویزا داده اند که به دلیل مخالفت های پیمانکارایرانی پروژه برای مدتی این موضوع متوقف شد اما مجددا و طی یک هفته ی اخیر موضوع ورود کارگران چینی مطرح شده و قرار است این نیروها جایگزین کارگران ایرانی شوند.

مسول اجرایی پروژه فولاد زرند ضمن تایید این خبر با تاکید بر اینکه این کمپ 100 نفره است، می گوید: این کمپ توسط خود چینی ها ساخته شده به این دلیل که در حال حاضر هم حدود 23 نفر مهندس ناظر چینی در پروژه همکاری می کنند  و با شروع کار در قسمت bf  در مرحله اول 100 نفر و در شرایط اوج کار برای اینکه به برنامه زمان بندی برسند حدود 300 تا 400 نیروی چینی در پروژه حضور خواهند داشت.

به گفته ی مسولین این پروژه، نیروهای پیمانکار چینی قرار است به زودی کار خود را در بخش کوره بلند  و قسمت bf  پروژه فولاد زرند شروع کند. از 16 زیر ناحیه ای که این قسمت دارد تنها سه قسمتش توسط پیمانکار پروژه استارت زده شده و دلیل اصلی اش این است که پیمانکار ایرانی یعنی شرکت قائم رضا، با وجود فرصتی که داشته فونداسیون کار را به موقع آماده نکرده است به همین دلیل وقتی کار در اختیار نیروهای پیمانی و شرکت نصاب قرار گرفته نتوانستند به موقع کار را تحویل دهند و تنها در همان سه ناحیه باقی مانده است.

شرکت ساینو استیل چین یکی از دو شرکت طرف قرارداد با کارفرمای اصلی پروژه یعنی فولاد زرند ایرانیان است که وظیفه ی تامین و تجهیز قطعات پروژه را به عهده دارد. گفته می شود این شرکت تاکنون نزدیک به 23 نفر از مهندسین ناظر خود را برای آموزش و نظارت بر نصب تجهیزات در محل اجرای پروژه مستقر کرده است اما حالا به تشخیص کارفرمای اصلی و با توجه به تضمینی که برای انجام پروژه در مدت زمان مشخص داده است قصد دارد بخشی از پروژه (قسمت کوره بلند) را در اختیار بگیرد. نکته ای که نیروهای پیمانی را نگران کرده این است که با ورود این حجم گسترده از نیروی کار چینی به تدریج، کار از نیروی ایرانی در سایر بخش ها هم گرفته می شود و پای کارگران چینی آن هم در شرایطی که با موج بیکاری فزاینده نیروی کار داخلی مواجه هستیم به کشور باز می شود.

کارگران ایرانی کجا می روند؟

 تعداد کل کارگران شاغل در این پروژه 1828 نفر است که تحت استخدام شرکت های پیمانکاری این پروژه کار می کنند. اگرچه شکریان، معاونت اجرایی پروژه می گوید این کارگران در 12 شرکتی که برای پروژه فولاد زرند در همین کارگاه کار می کنند «جایابی» شده اند و هیچکس بیکار نمی شود اما این نگرانی وجود دارد که کارگران این بخش ها به طور کلی کار خود را از دست بدهند. به گفته ی وی با مذاکره ای که با طرف چینی انجام شده قرار است نیروهای پیمانی ایرانی در شش ناحیه دیگراز بخش کوره بلند کار کنند.

طرف چینی و طرف ایرانی مشترکا طی کنسرسیومی پیمانکار پروژه شده اند.معاون اجرایی پروژه می گوید:در این بخش از کار مجبور شدیم به دلیل عقب بودن کار، بخشی از پروژه را از پیمانکار ایرانی بگیریم و به شریکش شرکت ساینواستیل چین که نقشه ی کار را برایمان فراهم کرده است، واگذار کنیم .

پیمانکار اصلی پروژه شرکت قائم رضا است که بخش ساختمان و نصب پروژه را در اختیار دارد.معاونت اجرایی پروژه زیسکو می گوید، دلیل واگذاری کار به پیمانکار چینی علی رغم اینکه هنوز هم علاقه مندیم پیمانکاران ایرانی این توانمندی را داشته باشند تا طبق برنامه زمان بندی شده کار را تحویل دهند، این است که به گفته ی وی ،پیمانکار ایرانی اصلی کفایت لازم جهت بستن قرارداد به موقع با پیمانکار جزء را ندارد به همین دلیل پروژه به دلایل مختلف به تعویق می افتد.

معاونت اجرایی پروژه فولاد زرند ایرانیان در این باره می گوید: یک سال است که طرف ایرانی یعنی پیمانکار اصلی روی پروژه کار می کند و نتیجه ی کارش مطلوب نبوده است. بخشی از کار کوره بلند که قلب کارگاه است و باید هرچه سریعتر انجام شود اما به دلیل اینکه پیمانکار اصلی نتوانسته کارگران خود را به خوبی در بخش های مختلف مستقر کند ما مجبور شدیم به طرف چینی امتیاز مضاعف دهیم .به این دلیل که از از بین 16 زیر ناحیه کوره بلند، طرف ایرانی تنها به 3 ناحیه دست زده و 13 ناحیه دیگر باقیمانده است.به گفته ی وی تنها توجیهی که پیمانکار برای تاخیر در انجام پروژه مطرح می کند این است که قطعات دیر به ما رسیده است در حالیکه در حال حاضر 46هزارتن  قطعه در انبار است و نباید امروز بشنویم که تنها سه هزار تن قطعه نصب شده است.

از سوی نیروهای پیمانی این پروژه عنوان می شود مدت زمان انجام کار در بخش کوره بلند  دو سال است که از خرداد سال گذشته آغاز شده و باید ظرف دوسال آماده بهره برداری شود. دلیل اصلی تاخیر در آماده سازی این بخش از پروژه نرسیدن تجهیزات اولیه از چین برای نصب است.منابع خبری می گویند از ابتدای سال جاری که بحث ورود پیمانکار چینی و سپردن کار به طرف چینی آغاز شده 18 هزار تن قطعه وارد گمرک شده که از این 18 هزار تن،12 هزار تن آن وارد سایت پروژه شده است که از 5000 قطعه ی قابل نصب نیروهای ایرانی 3000هزار قطعه را نصب کرده اند ،بنایراین گفتن این حرف که طرف ایرانی در نصب قطعات تعلل کرده قابل قبول نیست.

معاونت اجرایی پروژه فولاد زرند ایرانیان در بخش دیگری از صحبت های خود به این نکته هم اشاره کرد که اگر طرف ایرانی بخواهد به این شکل به کارش ادامه دهد مجبوریم بخش ساختمانی پروژه را هم از آنها بگیریم و به پیمانکاری واگذار کنیم که توانایی اتمام پروژه در بازه زمانی مشخص را داشته باشد.

شکریان می گوید،این پروژه یک پروژه سه ماهه بوده که بیشتر از مدت مقرر به طول انجامیده است ادامه ی روند موجود با پیمانکار ایرانی باعث می شود این پروژه تا سه سال دیگر هم به نتیجه نرسد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا پیمانکاران چینی برای آموزش نیروی ایرانی می آیند یا خیر هم گفت:خیر،پیمانکاران چینی می آیند تا دقیقا جایگزین نیروی ایرانی شود و کار نصب را هم در اختیار می گیرند.

این مقام مسول در پروژه فولاد زرند ایرانیان ادامه می دهد:اینکه کار توسط کارگر ایرانی و پیمانکار ایرانی انجام شود برای ما هم ایده آل است اما وقتی با گذشت سه سال از آغاز به کار پروژه ای با 1600 سهامدار هنوز نتوانسته ایم آن را راه اندازی کنیم برنامه ریزی های انجام شده را زیر سوال خواهد برد.

اداره کار از مقاومت می گوید

اداره کار زرند پیش از این در مقابل خبر ورود کارگران چینی موضع گیری کرده بود و موضوع از نظر این اداره تمام شده بود. اما اینک رئیس اداره کار زرند در گفتگو با ایلنا ضمن اعلام اینکه «این موضوع قبلا مطرح شده بود و طی جلساتی که با فرمانداری داشتیم قرار شد دیگر ادامه پیدا نکند» گفت: طی 2-3 ماه گذشته بحث در اختیار گذاشتن بخشی از پروژه به نیروی کار چینی مطرح شد که طی جلساتی که با مسولین پروژه و فرمانداری برگزار کردیم و پیگیری هایی که انجام دادیم پس از مدتی دیگیر این موضوع مطرح نشد و برای اولین برا است که می شنوم مجددا بحث ورود کارگران چینی مطرح شده است.

«ایرانمنش» با ذکر این نکته که هنوز برای ما صحت این خبر روشن نیست که آیا واقعا موضوع ورود کارگران چینی جدی است یا خیر گفت: پیگیری های لازم در این خصوص صورت می گیرد و در صورتیکه چنین قصدی وجود داشته باشد قطعا اداره کار در این مورد مقاومت خواهد کرد.

وی به موضوع بیکاری کارگران اشاره کرد و گفت:در صورتیکه این اتفاق بیفتد مسولین پروژه باید پاسخ روشنی در خصوص وضعیت بیکاری این تعداد کارگر داشته باشند ضمن اینکه ورود کارگر چینی به کشور آنهم درشرایطی که با این تعداد نیروی بیکار مواجه هستیم قابل قبول نیست.

سابقه کار چینی ها در ایران

موضوع سرعت بخشیدن به کار و استفاده از نیروی کار خارجی برای انجام کار طبق برنامه زمانبندی شده از سوی کارفرما در پروژه های عظیم صنعتی موضوع تازه ای نیست. در تیرماه سال 91 خبرگزاری ایلنا با استناد به متن مذاکرات عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر کار ایران در دولت دهم و وزیر منابع انسانی چین در تهران، خبر از صدور دستور سرعت بخشیدن به رفع مشکلات «حضور نیروی انسانی چینی در پروژه آزادراه تهران – شمال» داد. پس از تکذیب هایی که صورت گرفت در نهایت انتشار عکسی از کارگران چینی مشغول به کار در پروژه آزاد راه تهران-شمال نشان داد قضیه جدی است و پای کارگران چینی به کشور باز شده است.این بار اما تکذیبی در کار نیست. مسول اجرای پروژه فولاد سازی  زرند می گوید قضیه کاملا جدی است و قرار است شریک چینی پروژه، نیروی های خودش را برای سرعت بخشیدن به بخشی از کار که به گفته ی او قلب کارگاه است به ایران بفرستد.

اینکه در دعوای میان پیمانکار ایرانی و کارفرمای اصلی کدام طرف نتوانسته به تعهداتش در قبال پروژه عمل کند اگرچه حائز اهمیت است اما در هر صورت در این بین کارگرانی ضرر می کنند که تحت نظارت  شرکت های پیمانی جزء در پروژه کار کرده اند.

طبق آماری که مسول اجرایی پروژه فولاد زرند ایرانیان در اختیار ایلنا قرار داده است،جمع نیروهای پیمانکاری داخلی 1828 نفر است از این تعداد رقمی حدود 44درصد نیروی کار بومی و 55درصد غیربومی هستند .به گفته ی نیروهای پیمانی با ورود نیروی کار چینی این احتمال وجود دارد که کارگران  طی مراحل مختلف راه اندازی پروژه بیکار شوند.