مریم منصوری از «تور عروسی مامان» گفت؛
برای حفظ قیدها، دیوارهای خشونت علیه زنان بالاتر می‌رود
مریم منصوری؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان گفت: آنچه برای من در «تور عروسی مامان» در اشاره به واقعه مصر مهم بود این است که آنچه بر زنان مصر می‌گذرد فقط متعلق به زنان این کشور نیست بلکه به همه زنان سرزمین‌های کهن این منطقه تعلق دارد؛ مصر را من به عنوان نماینده خاورمیانه انتخاب کردم و اتفاقی که من به آن پرداختم اتفاق مستندی در جامعه مصر بود. معمولا در جوامعی نظیر مصر یا افغانستان یا در بعضی از قسمت‌های کشور خودمان که قومیت‌گرایی در آن قوی‌تر است، همپای سنت‌ها و زن‌های جامعه که همیشه حامل قیدها و سنت‌ها هستند، برای حفظ این قیدها، دیوارهای خشونت بالا و بالاتر می‌رود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «تور عروسی مامان» نمایشی به نویسندگی و کارگردانی مریم منصوری است که با بازی دیبا دبیری و مینا شجاعیان در پلاتو اجرای تئاتر شهر روی صحنه رفته است؛ این نمایش در روز جمعه 21 مهر (آخرین روز اجرا) به صورت ویژه در دو سئانس 18 و 19.30 اجرا خواهد شد.
مریم منصوری با اشاره به انتخاب بهار عربی و اتفاقات ژانویه 2011 مصر برای بستر داستانی نمایش‌اش گفت: در پرداخت داستان دراماتیک نمی‌توانیم بگوییم لزوما همان اتفاقی که افتاده را باید در همان بازه و فرصت تاریخی بپردازیم. چون تفاوت اثر هنری و تاریخ در همین است. تاریخ یک اتفاق را در روز، لحظه، سال و مکانی که اتفاق می‌افتد منجمد می‌کند اما اثر هنری انقدر خودش را مقید به فیزیک ماجرا نمی‌کند و تلاش می‌کند تا جان یک حادثه و واقعه را تعمیم دهد به کلیت زندگی انسان.
او ادامه داد: نمی‌توانیم بگوییم چون این چند سالی از ماجرا گذشته نمی‌توانیم به آن بپردازیم؛ چرا، هنوز هم می‌توانیم به آن بپردازیم. از طرف دیگر این متن دو سال پیش به فستیوال مونولیو ارائه شد و جزو متونی بود که برای مرحله اجرا انتخاب شد اما خانمی که قرار بود آن را کارگردانی کند دچار مشکلاتی شد که نتوانست آن را علیرغم علاقه‌اش به مرحله کارگردانی برساند. بعد از آن ماجرا من یکبار متن را بازنویسی کردم و موتیف و استعاره تور عروسی مامان را به آن اضافه کردم و به همین دلیل، کار مقداری از ویژگی‌های تاریخی و اجتماعی صرف دور شد و در بازنویسی جدید یک مقدار رنگ زنانه به کار بیشتر اضافه شد.
منصوری با طرح این پرسش که «اما چرا مصر؟» با بیان اینکه مصر یکی از قدیمی‌ترین کشورهایی است که در تورات هم به واسطه داستان فرعون از این سرزمین و رود نیل اسم برده شده است، گفت: این اتفاق برای همه کشورهای منطقه بین‌النهرین یا همه آنها که امروز به نام خاورمیانه می‌شناسند و گسترده‌تر از بین‌النهرین دیروز است اتفاق افتاده. تمام این سرزمین‌ها از اورشلیم و ایران و مصر و شام و سوریه همه جزو قدیمی‌ترین کشورهای منطقه هستند. همین قدمت باعث می‌شود سنت‌ها در آنها رییشه‌دارتر باشد. این قدمت سنتی در کنار یک اتفاق اجتماعی سال 2011 در مصر رخ داد و همچنین در دیگر کشورهای منطقه که عنوان بهار عربی را به خود گرفتند. اما آنچه که در کار من نمود پیدا می‌کند جدال سنت و مدرنیته است. «اطهر» خواهر بزرگتر نماینده قشر سنتی جامعه است که به سنت‌ها پناه می‌برد و «راحیل» نماینده قشر جوان و مدرن جامعه است.
این نمایشنامه‌نویس و کارگردان خاطرنشان کرد: آنچه که برای من در واقعه مصر مهم بود این است که آنچه بر زنان مصر می‌گذرد فقط متعلق به زنان این کشور نیست بلکه به همه زنان سرزمین‌های کهن این منطقه تعلق دارد؛ مگر زن افغان وضعیت دیگری دارد از زنان مصری؟ مگر زنان عربستانی تنها دو هفته پیش نبود که اجازه رانندگی را پیدا کردند؟ مصر را من به عنوان نماینده خاورمیانه انتخاب کردم و اتفاقی که من به آن پرداختم اتفاق مستندی در جامعه مصر بود.
منصوری تصریح کرد: معمولا در جوامعی نظیر مصر یا افغانستان یا در بعضی از قسمت‌های کشور خودمان که قومیت‌گرایی در آن قوی‌تر است، همپای سنت‌ها و زن‌های جامعه که همیشه حامل قیدها و سنت‌ها هستند، برای حفظ این قیدها، دیوارهای خشونت بالا و بالاتر می‌رود.
او همچنین با اشاره به اینکه «تور عروسی مامان» 9 شب در پلاتو اجرای تئاترشهر اجرا شده است، با بیان اینکه به مساله اجرا در سالن دیگر فکر می‌کنم اما واقعا هنوز به نتیجه نرسیدم که آیا می‌خواهیم کار را در سالن دیگری اجرا کنیم یا نه؟» گفت: اگر مساله ارائه کار باشد ما ارائه کردیم و بازخورد خوبی هم گرفتیم که الزاما به معنی تعریف از کار نبود. در کنار کسانی که از کار لذت بردند کسانی هم بودند که نگاه متوسطی به کار داشتند و به نظر من یک برخورد سالم با اثر هنری همین است. چون امکان ندارد یک یک اثری بتواند همه سلیقه‌ها را راضی کند. در سالنی مثل پلاتو اجرا با 26 صندلی طبیعی است که اصولا نگاه درآمد اقتصادی نداریم چون سالن امکانات این موضوع را ندارد. آیا بعد از پلاتو اجرا گروهی که به سالن دیگری می‌رود برای فروش می‌رود؟
کارگردان نمایش «تور عروسی مامان» ادامه داد: چون شرایط اقتصادی تئاتر الان انقدر پر نسوان است که واقعا مشخص نیست چه کاری می فروشد و چه کاری نه؟ بعضی کارگردان‌ها برای تضمین فروش‌شان سراغ ستاره‌ها و چهره‌ها می‌روند. اما به نظر می‌رسد تئاترهایی بوده‌اند که علیرغم این تمهید الزاما فروش خوبی نداشته‌اند.
منصوری یادآور شد: کسب درآمد از اثری هنری به نام تئاتر الان کمی مغشوش است و در این دنیای مغشوش فکر می‌کنم احتیاج به مشورت بیشتری با اساتید دارم تا ببینم می‌خواهیم چکار کنیم. تضمین مطمئنی نداریم که به بحث اقتصادی برسیم. به خصوص گروه‌هایی با شرایط ما که تهیه‌کننده هم ندارند باید مطمئن‌تر قدم بعدی را برداریم. به جای اینکه در سالن‌های خصوصی مقروض شوم ترجیح می‌دهم این کار را در همین حد نگه دارم و به کار بعدی‌ام با یک پروسه دست‌کم یک ساله فکر کنم.
