فقر مهمترین عامل اعتیاد در سیستان و بلوچستان/ بی‌توجهی به نحوه مدیریت اوقات فراغت در کشور
جامعه شناس و مدرس دانشگاه فرهنگیان سیستان و بلوچستان گفت: مهمترین عامل اعتیاد جوانان در این استان فقر مالی است.
علیرضا سعیدی مهر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره فراگیر بودن معضل اعتیاد در استان سیستان بلوچستان گفت: یکی از دلایلی که اعتیاد در استان سیستان و بلوچستان خیلی به چشم می‌آید فقر مالی است و افراد نمی‌توانند این مشکل را لابلای زندگی خود پنهان کنند.
وی افزود: در شهرهای دیگر ایران نیز معتاد زیاد داریم و آنها به‌علت زندگی و تغذیه بهتر خیلی این مشکل‌شان به چشم نمی‌آید و این معضل چندان نمود عینی ندارد ولی در سیستان و بلوچستان به‌دلیل فقر مفرط اکثریت مردم این معضل بسیار مشهود و محسوس است.
این استاد دانشگاه با اشاره به پدیده کارتن خواب‌ها در کشور تصریح کرد: در شهری با جمعیت 70 هزار نفر شاید ما فقط 500 معتاد کارتن‌خواب داشته باشیم و آنها آنقدر وضعیت بدی دارند که دیدن این منظره برای مردم دلخراش است و من بارها با دوستان نیروی انتظامی و دادگستری و سازمان‌هایی مثل شهرداری در این زمینه صحبت کرده‌ام و به آنها هشدار داده‌ام و از آنها خواسته‌ام این افراد را از جامعه جدا کنند و جای مناسبی نگهداری شوند و مورد روان‌‌‌درمانی قرار گیرند.
وی با بیان اینکه اعتقادم این است این افراد باید از جامعه جدا شوند و مراکز تربیتی و نگهداری از معتادان و کارتن‌خواب‌ها نباید وقت خود را هدر دهند، گفت: به اعتقاد من همواره پیشگیری مقدم بر درمان است و باید به فکر آنهایی باشند که هنوز معتاد نشده‌اند و خطر اعتیاد آنها را تهدید می‌کند.
این مدرس دانشگاه در ادامه به معضل بازگشت معتادان به سمت اعتیاد اشاره کرد و آن را یکی از معضلات برخورد با این پدیده شوم دانست و افزود: بسیاری از معتادان بارها و بارها دستگیر شده و در مراکز بازپروری اقدام به ترک اعتیاد کرده‌اند ولی متاسفانه به‌دلیل فراهم بودن شرایط و جاذبه‌های مواد مخدر دوباره به سمت اعتیاد گرایش یافته‌اند که این یک هزینه مضاعفی را بر دوش جامعه و دولت تحمیل می‌کند.
وی در ادامه به موضوع چگونگی پر کردن اوقات فراغت جوانان اشاره کرد و افزود: متاسفانه برای اوقات فراغت جوانان برنامه‌ای نداریم و هنوز نتوانسته‌ایم اوقات فراغت را به درستی مدیریت کنیم.
این استاد دانشگاه افزود: در دانشگاه‌ها باید پاتوق‌های علمی مناسب فراهم کنیم که جوانان به سمت کافه‌ها و قهوه‌خانه‌ها که امروز جوانان را به کشیدن قلیان که خود اولین گام به سمت اعتیاد است، ترغیب می‌کند نروند.
وی متذکر شد: به اعتقاد من چگونگی پر کردن اوقات فراغت جوانان در امر اعتیاد بسیار موثر است ولی متاسفانه ما در اوقات فراغت جوانان هیچ مدیریتی نداریم، ضمن اینکه در جریان تعلیم و تربیت باید به جوانان آموزش بدهیم که چگونه از فرصت‌های زندگی خود استفاده کنند.
سعیدی‌فر با بیان اینکه خوشبختانه آموزش و پرورش امروزه فراگیر شده، گفت: با این وجود امروز در استان سیستان و بلوچستان شاهدیم برخی دانش‌آموزان به‌دلیل فقر مالی ترک تحصیل می‌کنند چراکه مجبورند برای گذراندن امور زندگی خود کار کنند و برای تامین هزینه‌های زندگی درآمدزایی داشته باشند.
این مدرس دانشگاه با انتقاد از شیوه تعلیم و تربیت در کشور و به‌ویژه آموزش و پرورش تاکید کرد: متاسفانه در سیستم آموزشی کشور تربیت بیش از آن‌که جنبه پرورش خلاقیت‌ها را داشته باشد جنبه تحمیلی دارد و با روحیه دانش‌آموزان سازگار نیست و این یکی از چالش‌های اساسی در کشور ما است که نمی‌تواند به تعلیم و تربیت واقعی دانش‌آموزان منجر شود.
وی با بیان اینکه نهادهای آموزشی نظیر دانشگاه دروسی را را ارائه می‌دهند که برای جوانان ما جذاب نیست و همچنین بر مبنای زندگی واقعی آنها نبوده و نمی‌توانند آنها را توانمند کنند، گفت: این جوانان در دوره تحصیل مهارت‌های لازم را برای کار در آینده فرا نمی‌گیرند و به همین دلیل نمی‌توانند در حوزه تحصیلی خود به کارشناسان نخبه‌ای تبدیل شوند و این باعث می‌شود جامعه مدام به سمت مدرک‌گرایی سوق پیدا کند تا تخصص گرایی.
سعیدی‌مهر به قرار داشتن سیستان و بلوچستان در مسیر ترازیت مواد مخدر اشاره کرد و گفت: باندهای مافیایی علاقه‌مندند تا کوتاه‌ترین و کم هزینه‌ترین راه را برای جابجایی مواد مخدر استفاده کنند و قرار گرفتن این استان در مسیر مواد مخدر بی‌تردید در ترویج اعتیاد در بین جوانان تاثیر به‌سزایی خواهد داشت.
این مدرس دانشگاه با عنوان اینکه مردم منطقه سیستان و بلوچستان با افغانستان و پاکستان به لحاظ تاریخی و فرهنگی قرابت‌های خویشاوندی و فامیلی دارند، افزود: زمان‌های گذشته تریاک در سیستان نیز کشت می‌شده اما این مساله کمتر باعث ترویج مواد مخدر بین خانواده‌ها می‌شد و با توجه به سیستم حاکم ارباب‌رعیتی آن زمان اگر فردی هم به سمت اعتیاد گرایش می‌یافت از سوی بزرگتر و یا ارباب او را کنترل می‌کردند و اجازه نمی‌دادند او معتاد شود و این‌گونه بود که سیستم جامعه خودش را مقابل اعتیاد واکسینه می‌کرد.
وی ادامه داد: امروز در نظام خویشاوندی چنین کنترلی وجود ندارد و با توجه به آزادی‌های اجتماعی و فقدان سیستم‌های نظارتی گرایش به سمت مواد مخدر از کنترل خانواده‌ها خارج است.
این استان دانشگاه در بخش پایانی سخنان خود به وجود مراکز بازپروری و ترک اعتیاد در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد و افزود: با وجود تلاش‌های دولت برای فعال نگه داشتن مراکز درمانی ترک اعتیاد این مراکز جوابگوی نیازهای استان نیست و باید به سمتی حرکت کنیم که قبل از گرایش جوان به سمت اعتیاد زمینه‌های جذب و علاقه این پدیده شوم در جامعه را از بین ببریم.