محمد جوادی:
ممیزان؛ کلمات را سانسور میکنند و به کاربردش توجه ندارند
بهرغم تمام تغییرات مثبت هنوز سختگیریهای دگم نسبت به تک کلمات وجود دارد. خوب نیست به یک کلمه جدا از بستر متن توجه کنیم. کلمه به تنهایی میتواند معنایی نامناسب داشته باشد؛ خواستار حذف و تغییر آن بشویم.
سومین رمان جوزف بویدن(نویسنده کانادایی ساکن آمریکا) به تازگی با ترجمهی محمد جوادی و توسط نشر مروارید به بازار کتاب راه یافته است.
محمد جوادی به خبرنگار ایلنا گفت: رمان «اورندا» که سومین رمان بویدن است؛ سال گذشته منتشر شده و من هم همزمان با انتشار نسخه اصلی آن کتاب را تهیه و شروع به ترجمه کردم.
وی ادامه داد: «اورندا» شاید دنبالهای برای سهگانهی «جادههای سهروزه» و «از میان صنوبرهای سیاه» نباشد اما از نظر مضمونی و حالوهوای داستان با این دو رمان قبلی مشابهتهایی دارد و به گفتهی نویسنده؛ سومین مجموعه از داستانهایی است که به زندگی سرخپوستان میپردازد. «اورندا» در سالهای ۱۷۰۰ میلادی رخ میدهد و درگیریهای سرخپوستان باهم و جنگهای آنها با تازهواردان اروپایی را در یک بستر داستانی به تصویر میکشد.
جوادی در رابطه با سبک نگارشی این رمان گفت: سومین اثر داستانی بویدن همچون دو داستان قبلی از طریق راویان متعدد روایت میشود و همین جدا بودن راوی هر فصل؛ فضای داستان را معماگونه میکند. خواننده باید صبوری کند تا در نهایت از لذت خواندن این کتاب که از کارهای قبل نویسندهاش قویتر و سنگینتر است؛ برخوردار شود. این کتاب جایزههای متعددی را در همین یکسالی که از انتشارش میگذرد؛ برنده شده که نشان از قوت این داستان دارد.
این مترجم در رابطه با تغییراتی که در حوزه ممیزی صورت گرفته و پاسخ به این سوال که آیا در طی رول گرفتن مجوز برای رمان «اورندا» چنین تحولی را احساس کرده است، گفت: این رمان پانزدهمین کتابی بود که برای گرفتن مجوز به وزارت ارشاد میسپردم. چهارده عنوان از کتابهای ترجمه شده قبلی من در دورههای گذشته وزارت ارشاد مجوز گرفته بود اما همین تک کتابی که در دوره جدید وزارت ارشاد داشتم؛ سرعت کار و تسریع در روال ممیزی را به خوبی برایم روشن کرد.
وی در ادامه افزود: بهرغم تمام تغییرات مثبت هنوز هم سختگیریهای دگم نسبت به تک کلمات وجود دارد و حل این مسئله جای کار زیادی دارد. خوب نیست که به یک کلمهی جدا از بستر متن توجه کنیم و چون این کلمه به تنهایی میتواند معنایی نامناسب داشته باشد؛ خواستار حذف و تغییر آن بشویم. ممکن است کلمهای که در یک متن بهکار رفته و از دید این دوستان باید شامل ممیزی شود؛ اگر در جمله و عبارت درنظر گرفته شود؛ این سختگیریها کمتر شود. بهعنوان مثال در همین داستان کلمه «شرمگاه» ازجمله مواردی بود که شامل ممیزی شد، درحالیکه پاراگراف شامل این کلمه اصلا محتوایی جنسی یا مستهجن نداشت و نویسنده تنها از این عبارت برای گفتن موردی دیگر بهره برده بود.
جوادی در پایان از اتمام ترجمهی آخرین اثر روبرتو بولانیو نویسنده شیلیایی خبر داد و گفت: آخرین اثر بولانیو «۲۶۶۶» نام دارد و درحال حاضر مشغول اتمام ویراستاری آن هستم تا برای چاپ آن با یک ناشر صحبت کنم. این داستان ازجمله داستانهای بلند و حجیم است که نسخهی اصلیاش هم قرار بود تا در ۵ جلد منتشر شود اما درنهایت تکجلدی شد. نسخه فارسی هم احتمالا دو یا سه جلدی شود، البته بستگی به تصمیم ناشر دارد و ممکن است اینجا هم تکجلدی کار شود. بولانیو خودش قبل از انتشار نسخه اصلی این کتاب به دلیل سرطان فوت کرد و این کتاب عملا آخرین اثر او خواهد بود.